به نقل از روابط عمومی شهرداری قم، رشد و گسترش سازه‌های بتنی و نیز توسعه شهر‌های صنعتی به همراه آلودگی، نیاز به‌ضرورت ایجاد و حفظ فضای سبز به امری اجتناب‌ناپذیر تبدیل کرده است. این موضوع در همه شهر‌های بزرگ به شکل ویژه‌ای مورد توجه شهروندان و مجموعه‌های مدیریت شهری است.
شهر قم نیز از این موضوع مستثنی نیست، اما اقلیم کویری و به‌شدت گرم و خشک کار در حوزه فضای سبز را کمی با چالش و مشکلات مواجه کرده است، ولی بااین‌وجود طی سال‌های گذشته شاهد تحولات چشمگیری در این زمینه بوده‌ایم.
یکی از مهم‌ترین تحولات، کشت درختان مثمر و بارده در فضای سبز شهر قم هستیم؛ موضوعی که به گفته پیام جوادیان مدیرعامل سازمان پارک‌ها و فضای سبز شهرداری قم، به شکل ویژه در طراحی‌های فضای سبز شهری و حتی کشت مورد توجه است.
او با تأکید بر اینکه کاشت درختان مثمر در سطح شهر در اولویت است،گفت: در حال حاضر حدود ۱ میلیون اصله درخت و درختچه مثمر در شهر قم کاشته شده و سالانه ۲۰۰ هزار درختچه مثمر در قم نیز به این تعداد افزوده می‌شود.
مدیرعامل سازمان پارک‌ها و فضای سبز شهرداری قم با بیان اینکه اولویت در طراحی و خرید‌ها به سمت گیاهان مثمر است، افزود: گل محمدی شاخص پرچین‌ها و دیوار‌های سبز شده، درختان شهری را نیز به سمت درختان بارده هدایت می‌شود.
به گفته او، زیتون، توت، خرما، انار، انجیر، عناب، کنار و… از مهم‌ترین گونه‌های مثمری است که برای فضای سبز شهری مورداستفاده قرار گرفته است.
در این میان، اما فضای سبز پوشیده شده از درختان و گیاهان مثمر چالش‌هایی را نیز به همراه دارد؛ وقتی شهروندان برای چیدن میوه به حاشیه خیابان‌ها یا وسط بلوار‌ها می‌روند مخاطراتی برای آن‌ها به همراه دارد.
جوادیان دراین‌باره گفت: در طراحی‌های جدید مشکلات گذشته را نداریم و این مشکلات بیشتر مربوط به گونه‌های کاشته شده قبلی است، بااین‌وجود در برنامه اصلاح این موضوع مورد توجه است تا کاشت درختان مثمر و جانمایی آن‌ها به‌گونه‌ای باشد که خطرآفرین نباشد.
مدیرعامل سازمان پارک‌ها و فضای سبز شهرداری قم همچنین به ابتکار ایجاد باغات پوشیده از درختان میوه برای استفاده شهروندان اشاره کرد و گفت: یکی از ابتکارات سازمان پارک‌ها و فضای سبز شهرداری قم برای استفاده از میوه درختان مثمر فضا‌های باغی در اطراف و حاشیه شهر مثل بلوار آیت‌الله بروجردی است.
او با بیان اینکه ۲۵۰ هکتار باغ میوه که درختان مثمر و انواع گیاهان دارویی در این باغ حاشیه شهر کاشته شده است تصریح کرد: به دلیل اقلیم گرم و خشک، لیست محدودی از گونه‌های گیاهی می‌تواند دوام داشته باشد که نهایتاً حدود ۱۰ مورد گونه قابل‌کشت در قم است. این موضوع محدودیت تنوع را نیز به همراه داشته، ولی بااین‌وجود تلاش شده با همراهی نهاد‌های تحقیقاتی گونه‌های مقاوم و مثمر شناسایی و در فضای سبز شهر قم مورداستفاده قرار گیرد.
چالش کاشت گونه‌های کاج، اکالیپتوس و خرزره موضوعی است که طی سال‌های گذشته فضای سبز شهر قم را فرا گرفته بود که امروزه به گفته جوادیان از دستور کار شهرداری خارج‌شده است.
او بیان کرد: کاج و اکالیپتوس در گذشته بدون تحقیق و پژوهش کاشت شده است که بااین‌وجود از سال ۹۴ این گیاهان از دستور کار برای کشت خارج‌شده و در حال حاضر ۱۰۶ گونه درخت و درختچه در ۲۶ میلیون مترمربع شهر قم کشت‌شده است.