برنامه صف اول با حضور خانم سحر تاجبخش رئیس سازمان هواشناسی به بررسی آخرین وضعیت بارندگی‌های سیل آسا و عملکرد سازمان هواشناسی در حفاظت از مردم درمقابل بلایای طبیعی پرداخت.
سوال: پیش بینی‌های هواشناسی در خصوص سیل به چه شکلی بود و در سیل استهبان به چه نوعی صادر شد؟
خانم تاجبخش: سه سطح هشدار هواشناسی زرد، نارنجی و قرمز متناسب با منطقه و میزان بارش‌ها صادر می‌شود. در سیل استهبان جریان آبی ایجاد شد که در بستر رودخانه حرکت می‌کند و هیچ خسارتی به اطراف وارد نشده است، آب در مسیر رودخانه قرار داشت و حضور مردم در بستر رودخانه باعث خسارت جانی شد. ما در سیل استهبان ۴۸ ساعت قبل هشدار سطح نارنجی صادر شده کرده بودیم.
سوال: هشدارها به چه دستگاه‌های صادر می‌شود؟
خانم تاجبخش: هشدارها به ۲ بخش داده می شود، مردم عادی که از طریق رسانه‌ها این هشدارها در اختیار آنها قرار می‌گیرد و دسته دوم هشدار به تمامی دستگاه‌های مرتبط در این بخش از وزارت نیرو، مدیریت بحران و... صادر می‌شود.
سوال: پدیده مانسون به چه صورتی است؟
خانم تاجبخش: پدیده مانسون در پاکستان و کشور هند پیش بینی شده بود و به نیمه جنوبی کشور ما هم رسید، اما امسال در شرایط ویژه قرار گرفته و شدت بارش های آن بسیار بالا بوده است.
پدیده مانسون به طور معمول در تابستان رخ می‌دهد اما تاکنون چنین پدیده‌ای با این میزان نداشتیم؛ این اتفاق به طور معمول در نیمه جنوبی کشور رخ می‌دهد، اما امسال به ارتفاعات البرز نیز رسید و حتی مناطقی از تهران هم تحت تاثیر قرار داد.
سوال: پیش بینی های سازمان هواشناسی چقدر می تواند درست باشد؟
خانم تاجبخش: داده های ورودی در پیش بینی ها بسیار مهم است و بسته به آنکه داده های ورودی به چه میزان دقیق باشد، دقت پیش بینی را تحت تاثیر قرار می دهد.
هم اکنون پیش بینی ها به صورت احتمالی در حال انجام است و با توجه به تغییرات اقلیمی تمام پیش بینی ها در کشورهای مختلف در کوتاه مدت و بلند مدت احتمالی است.
سوال: پدیده های انیرنیو یا مانسون بر اثر چه رخدادی ایجاد می شود؟
خانم تاجبخش: این پدیده با نوسان اطلس شمالی و قطب شمال و تغییر دما در اقیانوس ها رخ می دهد و تغییر دمای آب اقیانوس را تحت تاثیر قرار می دهد و این عوامل در بارش ها تاثیر می گذارد.
تغییر اقلیم منجر به رخدادها و پیامدهای زیادی شده است که یکی از آن ها ایجاد چنین سیلاب هایی است. پدیده هایی که به صورت مقطعی خود باعث ایجاد خسارت های زیاد می شود.
سوال: سازمان هواشناسی در حوزه پیشرفت پیش بینی و توسعه چه اقداماتی انجام داده است؟
خانم تاجبخش: سازمان هواشناسی در راستای پایش شبکه دیدبانی دارد البته از ضروریات است که باید در این بخش اقداماتی گسترده صورت گیرد.
سوال: پوشش های ایستگاهی در استان های ما در چه وضعیتی است؟
خانم تاجبخش: طبق نرم جهانی هر ۲۰ کیلومتر یک ایستگاه هواشناسی باید باشد؛ اما در ایران هر ۱۰۰ کیلومتر یک ایستگاه وجود دارد که باید این فاصله بین این ایستگاه ها را کاهش دهیم. طبق برنامه هفتم توسعه، پیشرفت شبکه تجهیزات را در دستور کار خود قرار داده ایم.
سوال : در حوزه تامین تجهیزات در چه مرحله ای قرار داریم و چه میزان اعتبارات دریافت شده است؟
خانم تاجبخش: در بخش شرقی تجهیزات راداری نداریم و یکی از الزامات، تامین اعتبارات است. در سال های اخیر اعتبارات رشد خوبی داشته اما غالب تجهیزات خرید خارجی است، با افزایش نرخ ارز اعتبارات نتوانسته چندان در این بخش گام های موثری بردارد. در یکی دوسال اخیر توانستیم یک رادار هواشناسی را خریداری کنیم اما ۱۶ رادار دیگر برای پوشش کل کشور نیاز داریم.
سوال: استفاده از ظرفیت های شرکت های دانش بنیان به چه میزان بوده است؟
خانم تاجبخش: ۱۰ پروژه مشترک از طریق شرکت های دانش بنیان در حال انجام است و در قالب یک تفاهم نامه به زودی خرید تجهیزات و رادار از طریق این شرکت های دانش بنیان انجام می شود.
سوال : در سیل امام زاده داوود چه میزان هشدار صادر شده بود؟
خانم تاجبخش: ۱۲ هشدار در سطح ستاد و ۷۹ هشدار در سطح کشور صادر کرده ایم. در ۲۱ استان روزانه چندین هشدار صادر شده است.
سوال: زمانی که هشدار صادر می شود چه انتظاری از دستگاه ها دارید؟
خانم تاجبخش: ویژگی های هشدار آن است که باید تمامی دستگاه ها به آن توجه کنند. با توجه به تغییرات اقلیمی، مناطق مختلف کشور بسیار تحت تاثیر قرار می گیرد و زیرساخت های کافی هم در این حوزه وجود ندارد بنابراین باید آمادگی کامل داشته باشیم.
سیلاب در محدوده امام زاده داوود همانند سیل در شیراز در سال ۹۷ بود. مسیر آب در سال های گذشته دستکاری شده بود چرا که توپوگرافی این مسیر به گونه ای است که نباید با بارش های ۲۰ تا ۳۰ میلی متری چنین حادثه ای رخ دهد بنابراین به طور قطع مسیر آب در این بخش دستکاری شده بود.
سوال : چه تعداد رادار و اعتبارات لازم است؟
خانم تاجبخش: قانون هوای پاک ماده ۲۶ را در دستور کار قرار داده ایم. برای اینکه تمام بارش های نقطه ای ناشی از طوفان های هم رفتی ایجاد شده هم را پایش و هم پیش بینی کنیم نیاز به رادار داریم. اعتبارات تامین شده و سازوکارهای لازم را تامین کرده ایم.
۱۰۰ ایستگاه باران سنجی خریده ایم اما توسعه آن نیازمند اعتبارات است. در بخش سخت افزاری اگر اعتبارات تامین شود خرید آن را در دستور کار قرار خواهیم داد.
طبق قوانین هواشناسی باید ۷ هزار رادیوسون خریداری شود که پیش از آن هزینه آن یک میلیون تومان بود اما امسال به ۴ میلیون تومان رسیده است.
سوال : حجم بارش ها در یزد، کرمان و تعدادی از شهرها بسیار زیاد بوده است دلیل آن چیست؟
خانم تاجبخش: این میزان حجم بارش ها در مناطق مرتفع است و توپوگرافی بسیار تاثیر دارد اما این میزان از رطوبت به دلیل آنکه از اقیانوس هند بوده بسیار قوی بوده است.
سوال: ارتباط سازمان هواشناسی با سایر دستگاه ها در صدور هشدارهای و پیش بینی های تخصصی به چه شکلی است؟
خانم تاجبخش: ما به صورت روتین و ساعتی با بخش هوانوردی در ارتباط هستیم و اگر گزارش های هواشناسی تایید ما نباشد امکان نشست و برخاست هواپیما وجود ندارد. در بخش کشاورزی و دریایی هم هماهنگی بسیار خوبی بین سازمان هواشناسی و سازمان بنادر برای ارتفاع و هجوم موج ها صادر می شود.
سوال: در حوزه پيشرفت و پیش بینی های سال های آینده چه اقداماتی در دستور کار قرار می گیرد؟
خانم تاجبخش: قطعا توسعه شبکه ایستگاه اصلی ترین اقدام است که در حوزه پیش بینی ها می تواند موثر باشد. در فعالیت منطقه ای با آموزش منطقه های کشورهای مختلف ارتباط داریم که برای سال های آینده در دستور کار قرار می گیرد.