۲۰ درصد تهرانی‌ها در بافت فرسوده زندگی می‌کنند

حمیدرضا صارمی معاون معماری و شهرسازی شهرداری تهران با حضور در برنامه تلویزیونی «ایران شهر» در پاسخ به این سوال که تهران چه مقدار بافت فرسوده دارد، گفت: براساس تعریفی که شورای عالی شهرسازی از بافت فرسوده کرده است، باید 3 شرط برقرار شود تا آن بافت، فرسوده به حساب بیاید؛ یکی ناپایداری است، دیگری ریزدانگی و سومی نفوذناپذیری. بلوک‌هایی که بیش از 50 درصد قطعاتش ناپایدار باشد، یعنی فاقد سیستم سازه‌ای باشد، ناپایدار می‌دانیم. هم‌چنین بلوک‌هایی که بیش از 50 درصد قطعات آن زیر ۲۰۰متر باشد، ریزدانه هستند و اگر دسترسی بیش از 50 درصد قطعات آن به معابر، به عرض زیر 6 متر برسد، نفوذناپذیر هستند. 

وی ادامه داد: با این ویژگی، تهران حدود  ۴۴۰۰هکتار از مجموع حدود 70 هزار هکتار آن، بافت فرسوده است. البته در ۱۵ سال گذشته،  ۴۳درصد آن را نوسازی کرده‌ایم. البته علاوه بر بافت فرسوده، باقت ناپایدار شهری هم داریم، چرا که برخی از قطعات، مشمول این تعریفات قرار نمی‌گیرند اما ناپایدار به شمار می‌رود. یکی از موضوعات مهم در نظام شهری ما توجه به همین بناهاست. 

او در پاسخ به سوال دیگری درباره اینکه چه تعداد تهرانی در بافت‌های فرسوده ساکن‌اند، گفت: از نظر درصدی، این مساحت اگرچه 7 درصد از شهر تهران را به خود اختصاص داده است، اما از نظر جمعیتی، ۲۰درصد جمعیت تهران در این بافت زندگی می‌کنند. در حقیقت تراکم آن 2.5 برابر سایر بخش‌های تهران است. هم‌چنین 30 درصد پلاک‌های شهر تهران در این محدوده قرار دارد. 

معاون معماری و شهرسازی شهرداری تهران گفت: منطقه ۱۰با حدود ۵۷درصد و مناطق ۱۱و ۱۲با بیش از ۴۰درصد، بیشترین تراکم فراوانی بافت فرسوده را دارند. همین موضوع باعث شده است که سرانه فضای سبز منطقه ۱۰کمتر از ۳ متر باشد. نکته دیگر این است که بیش از ۴۷درصد پلاک‌های بافت فرسوده شهر تهران در بازه مساحتی بین ۵۰ تا ۱۰۰متر مربعی است و ۹۱درصد آن مساحتی کمتر از ۲۰۰متر مربع دارند. 

وی از عدم اجرای قانون در حوزه نوسازی بافت‌های فرسوده خبر داد و گفت: طبق قانون باید سالانه حدود 10 درصد از بافت فرسوده را نوسازی می‌کردیم اما بنابر دلایل مختلفی این اتفاق رقم نخورده است. در اوایل دهه ۱۳۹۰ تا سال ۱۳۹۳سرعت خوبی داشتیم اما از سال ۱۳۹۳تا ۱۴۰به صورت مداوم روبه کاهش رفتیم. برای مثال در سال  ۱۳۹۰حدود  ۱۰۷۰۰پروانه در بافت صادر کردیم اما سال گذشته این رقم به حدود ۱۵۰۰پروانه رسیده است. بنابراین بسیار کم شده است. البته دلایل اقتصادی و شرایط کشور در آن دخیل بوده است. 

صارمی تاکید کرد: دقت داشته باشید که دولت و شهرداری در این زمینه کوتاهی نمی‌کردند، چرا که دولت به صورت مداوم در حال افزایش تسهیلات بوده و شهرداری هم در این بافت رایگان پروانه می‌داد. یکی از مهم‌ترین دلایل این بود که شورای عالی شهرسازی و معماری مشوق‌های طبقه‌ای را از این بافت گرفت. 

او درباره تسهیلاتی که برای نوسازی بافت‌های فرسوده ارائه می‌شود، گفت: تسهیلات فوق‌العاده‌ای برای تجمیع زمین‌های با مقیاس کوچک در این بافت به سازندگان می‌دهیم. برای مثال، اگر کسی بیاید 6 ساختمان با مقیاس کوچک را بخرد، تسهیلاتی که به او می‌دهیم قابل توجه است. از طریق بانک مسکن، 60 میلیون برای ودیعه واگذار می‌شود؛ برای ساخت آن به ازای هر واحد 450 میلیون تومان وام می‌دهیم که 300 میلیون آن وام کم بهره است. کوچه‌هایی که در آنجا قرار دارد را به صورت رایگان به سازنده می‌دهیم و ... یکی از رویکردهای امسال ما که می‌تواند تعداد پروانه‌ها را به عدد قابل توجهی برساند، همین تسهیلات است.  

وی اضافه کرد: برای حریم حرم حضرت عبدالعظیم حسنی تسهیلات بسیار خوبی قرار داده‌ایم. هم ساکنین و هم سازندگان این منطقه به این موضوع توجه داشته باشند. در این بخش، کسانی که بخواهند تسهیلات بگیرند، 600 میلیون تومان بابت هر واحد مسکونی وام کم‌بهره می‌گیرند و اگر تحت پوشش نهادهای حمایتی هم باشند، 300 میلیون هم بلاعوض از سوی آن نهاد دریافت می‌کنند. این کار برای آن است که ترکیب جمعیتی این منطقه برهم نخورد.