آلودگی هوا عاملی برای خنک شدن زمین

گروهی از پژوهشگران بین‌المللی مشخص کرده اند که میزان کنونی آلودگی هوا در جهان ۳۰ درصد کمتر از میزان آلودگی در سال ۲۰۰۰ میلادی است؛ اما گرمایش ناشی از انتشار دی‌اکسید کربن به میزان حدود ۵۰ درصد افزایش یافته است.

این گروه از پژوهشگران در اقدامی از سر ناچاری پیشنهاد کرده اند که (برای حل این مشکل) یک بار دیگر و البته این بار با استفاده از یک نوع جنجالی مهندسی زمین (geoengineering) ذرات معلق (aerosols) را در هوا منتشر کنند. این شیوه موسوم به «مهندسی خورشیدی» شامل ارسال و انتشار ذرات سولفات در لایه «استراتوسفر» زمین (stratosphere) است که موجب ایجاد یک لایه غبار بازتابنده در پیرامون کره زمین می‌شود.

این تیم تحقیقاتی دریافت که اقیانوس‌ها از سال ۲۰۰۰ میلادی تاکنون افزایش گرما را تجربه کرده اند و این مسئله نیز ناشی از اجرای سیاست‌هایی در جهان است که استفاده از ذرات معلق را در هوا کاهش می‌دهند.

یوهانس کواس، دانشمند آب و هوایی از دانشگاه لایپزیگ آلمان و از تهیه‌کنندگان اصلی این گزارش تحقیقی گفت: این مطالعه با استفاده از ابزار‌های روی ماهواره‌های «ترا» و «آکوا» سازمان هوایی آمریکا (ناسا) انجام شده است. این ماهواره‌ها اقدام به جمع‌آوری داده درباره اتمسفر زمین می‌کنند.

او گفت: این تجهیزات اطلاعاتی درباره ورود و خروج تشعشعات نشان می دهند که این مسئله امکان شناخت افزایش گرمای مادون قرمز محبوس شده توسط گاز‌های گلخانه‌ای را فراهم می‌کند. یک ابزار دیگر روی این ماهواره‌ها نیز کاهش نور بازتابی از زمین را نشان داد.

محققان دست اندرکار این پژوهش گفته اند که برای این مسئله تنها یک توضیح وجود دارد و آن این است که هوا پاکیزه‌تر شده است.

آن‌ها توضیح دادند: داده‌های موجود به محققان امکان داد که غبار موجود در اتمسفر را تحلیل کنند که موجب شد به این نتیجه برسند غبار بر فراز آمریکای شمالی، اروپا و شرق آسیا از سال ۲۰۰۰ تا ۲۰۱۹ میلادی تا حد زیادی کم شده است. این نتایج موجب جرقه زدن این ایده شد که بار دیگر ذرات معلق را به اتمسفر باز گردانیم که این اقدام به نوبه خود نور خورشید را به سمت فضا بازتاب می‌دهد و در نهایت تغییرات آب و هوایی ناشی از اقدامات انسان را محدود خواهد کرد.

در این زمینه یک طرح آزمایشی موسوم به «آزمایش انحراف کنترل شده استراتوسفری» (SCoPEx) مطرح شده که «بیل گیتس» بنیانگذار مایکروسافت اعتبار آن را تامین کرده است.

مطابق این آزمایش اولیه سه میلیون دلاری قرار است یک بالن در حدود چهار پوند (حدود ۱.۸ کیلوگرم) غبار کربنات کلسیم را به اتمسفر در ارتفاع ۱۲ مایلی بر فراز صحرای «نیو مکزیکو» منتقل کند. در مدت ۲۴ ساعت بعد از این اقدام حسگر‌های موجود روی بالن بر توانایی این غبار برای بازتابیدن نور خورشید و همچنین تاثیر آن بر هوای پیرامونی نظارت می‌کند؛ اما این آزمایش به علت نگرانی از پیامد‌های آن فعلا متوقف مانده است. این نگرانی وجود دارد که چنین اقدامی ممکن است موجب یک رشته واکنش‌های زنجیره‌ای بشود و مشکلاتی به شکل خشکسالی و توفان ایجاد کند.