از پشت سر که نگاهش کردم، خیس خیس بود و پیراهن خاکستری بر تنش در سراسر کمرش خیس؛ وقتی که برگشت و از روبرو دیدمش باز هم عرق شرشر از سر و رویش پایین می آمد. با یک کارت بانکی که از فروشنده خرید می‌کرد، عرق پیشانی را جمع و به سمت زمین روانه کرد؛ دکمه دوم پیراهنش را گرفت و چند بار عقب و جلو کرد؛ هوفی کشید و دکمه دومی را هم باز کرد.
در این گرمای سوزان مرداد، گویی آفتاب و آب دست در دست یکدیگر گذاشته تا یکی خیس کند و دیگری با تبخیر عرق، هم بدن را دچار تنش کند و هم روان آدمی را؛ گرما، واژه ای که آغازش در خوزستان بهار است، اما پایانی تا انتهای تابستان نمی‌توان برایش متصور شد و اگر با شرجی ۹۰ درصد همراه شود، آدمی را در تیر و مرداد مجنون می‌کند.
این روز‌ها در گرمای بالاتر از ۴۵ درجه سانتی گراد اهواز که هوای یک روز معمولی است، اما در جهان با دمایی حدودا ۴۰ درجه خبر‌ها حاکی از مردن دستکم ۲ هزار نفر به ویژه در جنوب اروپا به دلیل کمبود امکانات رفاهی و سیستم‌های سرمایشی دارد.
این اتفاق به دلیل گرمایش جهانی و استفاده بی رویه از سوخت‌های فسیلی به ویژه در کشور‌های توسعه یافته غربی و در حال توسعه شرق آسیا است.
با این حال در خوزستان اگرچه کسی نمی‌میرد، اما گرمازدگی تبدیل به یکی از مشکلات علوم پزشکی اهواز شده است؛ ۳۱ تیر ماه همزمان با افزایش سرسام آور دمای هوا در استان تمام بیمارستان‌ها به حالت آماده باش در آمدند.
حبیب حی بر معاون دانشگاه جندی شاپور اهواز همان روز خبر از مراجعه ۷۹ خوزستانی به دلیل گرما زدگی خبر داد.
خستگی، غش، سردرد، رنگ پریدگی، تعریق زیاد، بالا بودن درجه حرارت بدن و تند شدن ضربان قلب که به صورت عمومی در افراد که طولانی مدت در معرض نور آفتاب و یا در فضای گرم و سر بسته که تهویه مناسبی ندارد قرار دارند بروز می‌کند.
افزایش مصرف آب و برق در خرماپزان خوزستان
بر اساس اطلاعات برق منطقه‌ای خوزستان ۲۸ تیر ماه مصرف برق در خوزستان رکورد بی سابقه‌ای به ثبت رساند؛ کیومرث زمانی سخنگوی برق منطقه‌ای خوزستان می‌گوید: در ساعت ۱۵ و ۵۷ دقیقه روز سه شنبه ۲۸ تیر ماه ۱۴۰۱ به ۸ هزار و ۷۰۹ مگاوات رسید که افزایش ۲ برابری نسبت به پارسال را نشان می‌دهد.
او گفت: تنها راه زندگی در گرم‌ترین شهر جهان با تامین برق میسر می‌شود تا کولر‌ها کار کنند و فضای منازل را برای ما خنک نگه دارند، بنابراین از مردم انتظار می‌رود حتی تا جای ممکن در مصرف برق صرفه جویی نمایند حتی با خاموش کردن یک لامپ.
روز سه شنبه هفته گذشته به دلیل رسیدن دما بالاتر از ۵۰ درجه سانتیگراد تمامی ادارات و بانک‌های خوزستان از سوی استانداری تعطیل اعلام شد؛ البته این نخستین بار نبود که افزایش دما موجب به تعطیلی کشاندن ارگان‌ها و ادارات می‌شد.
البته مصرف آب نیز همگام با افزایش مصرف برق افزایش یافته، اگرچه اطلاعاتی از افزایش مصرف آب شهروندان اهوازی در اختیار ما گذاشته نشد، اما محسن دُر افشان معاون درآمد و خدمات مشترکین شرکت آب و فاضلاب خوزستان می‌گوید: مصرف آب در تیرماه ۱۴۰۱ نسبت به فروردین همین سال در خوزستان به غیر از اهواز افزایش ۲۲ درصدی داشت.
او در خصوص آمار و ارقام آن افزود: یک میلیون و ۵۷۰ هزار مترمکعب مصرف آب در شهرستان‌های خوزستان بوده که در فروردین ماه این رقم یک میلیون و ۲۸۰ هزار متر مکعب بود.
توسعه تفرجگاه‌های ساحلی بهترین موقعیت برای کم شدن مصرف آب و برق
شایان ذکر است در اهواز کلانشهر استان خوزستان امکانات تفریحی آبی برای گذراندن اوقات فراغت بسیار کم است؛ رودخانه کارون که نعمتی است که از کوه‌های زاگرس در دشت‌های خوزستان جاری شده، ظرفیت بالایی برای توسعه تفرجگاه‌های آبی دارد.
البته اکنون مشکل اساسی رودخانه کارون ریزش فاضلاب به آن است که آبفا وعده داده تا نیمه سال آینده تمامی ورودی‌های فاضلاب اهواز مسدود شوند؛ حالا وقت خوبی است تا سواحل تحویل شهرداری شوند و تفرجگاه‌های آبی نیز توسعه یابند.
چند روز پیش نیز رییس اداره میراث فرهنگی شوشتر گرمای خوزستان را فرصتی برای «رونق گردشگری» عنوان کرد.
او در توضیح بیشتر یادآور شد که می‌توان از این تهدید، فرصت‌هایی را کسب کرد تا گردشگری آبی در خوزستان توسعه پیدا کند و «در مباحث مدیریتی همواره مطرح بوده که اگر بتوانیم با استفاده از تمام توان و امکانات ظرفیت‌های حضور گردشگر در این مناطق را مهیا کنیم می‌توانیم از معضلاتی همانند گرما به عنوان یک فرصت نگاه کنیم.»
گرچه تفرجگاه‌های ساحلی خوزستان در برخی شهرستان‌ها تا حدودی توسعه یافتند، اما با ایده آل و مطلوب فاصله بسیاری است؛ شرایط آن طوری نیست که بتوان مردم را مجاب کرد به جای ماندن در خانه و استفاده از وسایل سرمایشی، دل به سواحل آبی بزنند.
در خوزستان مسئله‌ای مهم در زمینه سواحل و آزاد سازی آن‌ها وجود دارد که پیشتر در گزارشی به آن پرداخته شده و می‌توانید به لینک زیر مراجعه کنید.
بیشتر بخوانید:
ساحل خواری در خوزستان؛ دفاع برخی مسئولان و سکوت دادستانی
خرما پزان و رسیدن محصولات نخل
برخی قدیمی‌ها می‌گویند که در گذشته هوای خوزستان تا این حد گرم نبود؛ خانم محمودی یک زن مسن به ما می‌گوید به یاد دارد که تابستان‌های گذشته مردم روی پشت بام می‌خوابیدند و هوا هم نسبت به حالا متعدل‌تر بود.
البته فرا رسیدن این گرما برای برخی نیز نان و آب است؛ افرادی که معیشت شان وابسته به بالاتر رفتن درجه حرارت دما و افزایش شرجی است تا نوبرانه‌هایی را روانه بازار کرده و کام مردم را شیرین نمایند.
منظور رطب و سایر فرورده‌های درخت نخل است؛ حسنی نسب معاون باغبانی جهاد کشاورزی خوزستان در این خصوص گفت: اگر همین گرما نبود خرما در خوزستان توسعه پیدا نمیکرد و قطعا گرما تا مرحله‌ای برای رسیدن خرما لازم است، اما بیشتر از آن هم روی عملکرد محصول اثری ندارد.
پارسال بیش از ۲۰۰ هزار تن خرما در خوزستان برداشت شد که این مسئله مگر با افزایش شرجی و اصطلاحا خرما پزان ممکن نبود.
گزارش از ساسان ناصری زاده