آقای علیرضا پیمان پاک رئیس سازمان توسعه تجارت به پرسش‌های زیر در نشست اتاق بازرگانی تهران پاسخ داد.
سازمان توسعه تجارت برای حل مشکلات تجارت چه برنامه‌ای دارد؟
آقای پیمان پاک: سازمان توسعه تجارت به بررسی دو مسئله، یک توسعه بازار و دو حل موانع تجارت می‌پردازد. ۸۰ درصد از مشکلات صادرات ما خود تحریمی و داخلی است. اما در مسائل بین الملل سران سه قوه کمتر اظهار نظر میکنند به همین علت مسائل بین المللی راحت‌تر قابل حل است.
از اوایل دولت جدید چه مشکلی در حوزه تجارت وجود دارد؟
آقا پیمان پاک: در دو تا سه ماه اول دولت جدید نقشه راهی برای تجارت وجود نداشت، اما سازمان توسعه تجارت با استناد به حرف رئیس جمهور به دنبال دو برابر کردن صادرات غیر نفتی است؛ در همین راستا رسیدن به ۷۵ میلیارد دلار صادرات غیر نفتی در سال ۱۴۰۴ را مد نظر قرار داده ایم. اگر به مسئله توسعه صادرات توجه شود و میزان صادرات غیر نفتی از ۵۰ میلیارد دلار به ۶۵ میلیار دلار برسد بسیاری از مشکلات ارزی حل خواهد شد.
بر اساس سیاست‌های کلان کشور اهدافی از جمله تعامل با کشور‌های همسایه، افزایش صادرات غیرنفتی و افزایش دیپلماسی اقتصادی زیر نظر دیپلماسی سیاسی در نظر گرفته شد. عمده صادرات کشور ما در حوزه پتروشیمی و غیر نفتی است، که پتروشیمی یک پله از خام فروشی جلوتر است. برای تصویب قانون باید زنجیره ارزش را مد نظر قرار دهیم. مثلا برای محصولی که ۹۴ درصد اش صادر می‌شود نباید موانع صادراتی وضع کرد.
عوارض صادرات برای چه کالا‌هایی باید صادر شود؟
آقای پیمان پاک: سازمان توسعه تجارت به دنبال صادرات کالا با ارزش افزوده بالا، اشتغال آفرینی و سرمایه گذاری کم است. در موضوع آب بری که مثال واضح آن هندوانه است نباید قانون کلی برای کل محصولات کشاورزی صادر کرد و یکسان سازی صادرات محصولات گلخانه‌ای و میگو با صادرات هندوانه درست نیست و نباید برای هر دو آن‌ها عوارض آب‌های مجازی وضع کرد.
نقش بخش خصوصی در حل مسائل تجارت چیست؟
آقای پیمان پاک: قسمتی از مشکلات بر سر توسعه تجارت به علت ناکارآمدی بخش خصوصی است، تالاری را برای مبادله کالا به کالا ایجاد کرده‌ایم، اما تعدادی از صادرکننده نما‌ها اقدام این تالار را خراب کردند. پس زمانی که طرحی را با بخش خصوصی نهایی می کنیم نظارت آن نیز باید توسط بخش خصوصی صورت بگیرد. هماهنگی ارزی بسیار مهم است که در این راستا کارگروه مشترکی را با بانک مرکزی ایجاد کردیم، همچنین با همکاری اتاق تهران یک طرحی را برای کالا‌هایی که ارزشان را از سامانه نیما می‌گیرند ایجاد کردیم که عمده این کالا‌ها خرد و غیر نفتی محسوب می‌شوند و دارای ارزش ۸ میلیارد دلاری هستند.
تجارت در حوزه لجستیک با چه مشکلاتی مواجه است؟
آقای پیمان پاک: در حوزه لجستیک با مشکل گمرک بنادر، کشتیرانی رو به رو هستیم. در بحث زیرساخت‌های ریلی کشور، تمرکز روی گلوگاه است، همچنین خط مستقیم بنادر دریایی از عمان را با کمک اتاق بازرگانی عمان راه اندازی کردیم. موافقتنامه تجارت آزاد را با صربستان و اندونزی شروع کردیم. موافقتنامه تجارت آزاد بیانگر رسیدن کشور از نظر تجاری به بلوغ است و ما با اوراسیا و چهار کشور دیگر بحث موافقتنامه تجارت آزاد را دنبال می‌کنیم.
سازمان توسعه تجارت برای ارتقای تجارت الکترونیک چه اقداماتی را انجام داده است؟
آقای پیمان پاک: توانستیم بحث بلاکچین را روی سامانه توسعه تجارت پیاده کنیم. مسئله امروز تجارت موضوع سامانه و پلتفرم‌ها است و سامانه‌های کشور‌های مختلف به یکدیگر وصل است که بر اساس هوش مصنوعی داده‌ها انتقال پیدا می کند برای ایجاد سامانه اطلاعاتی در بازار هدف باید ۳۰۰ میلیارد دلار هزینه کنیم، اما در حال طراحی سامانه‌هایی در کشور چین، روسیه و امارات برای اتصال پلتفرم‌های ایرانی به پلتفرم‌های این کشور‌ها هستیم. روی سایت آمازون در حال ایجاد پاویون ایران هستیم، همچنین روی مسئله متاورس نیز تمرکز کرده ایم.