عید غدیر؛ استقرار ولایت الهی

در تیرماه سال ۱۳۶۹، حضرت آیت الله خامنه ای، درمورد اهمیت عید غدیر خم فرمودند: «عید غدیر، حقیقتاً یکی از عظیم‌ترین اعیاد اسلامی است و بنا بر بعضی از روایات، بزرگ‌تر از اعیاد دیگر است و در این باب که فضیلت عید غدیر نسبت به دیگر اعیاد چقدر افزون‌تر است، روایات معتبری هم داریم و علّت اهمیّت عید غدیر مسئله‌ی ولایت است و ما در ماه ذی‌الحجّة‌الحرام، هم عید غدیر را داریم، هم بیست وچهارم ذی‌الحجّه، روز مباهله را، که آن هم اشاره‌ روشنی است به مسئله‌ی ولایت؛ و به خاطر این دو خاطره که هر دو مربوط به ولایت است، بعضی از بزرگان این ماه را «شهرالولایه» و افضل ماه‌ها دانسته اند.

روز عید غدیر، ولایت اسلامی یعنی رشحه‌ای و پرتوی از ولایت خدا در میان مردم تجسّم پیدا کرد و دین کامل شد؛ بدون تعیین و تبیین این مسئله، دین واقعاً ناقص می ماند و لذا این بود که نعمت اسلام بر مردم تمام شد و مسئله‌ی ولایت در اسلام این جور مسئله‌ای است؛ ولایت یعنی حاکمیّت و سرپرستی در جامعه‌ی اسلامی، چیزی است طبیعتاً جدا از ولایت و سرپرستی و حکومت در جوامع دیگر. در اسلام سرپرستی جامعه متعلّق به خدای متعال است. هیچ انسانی این حق را ندارد که اداره‌ امور انسان‌های دیگر را به عهده بگیرد؛ این حق مخصوص خدای متعال است که خالق انسان‌ها و مُنشئ انسان‌ها و عالِم به مصالح انسان‌ها و مالک امور انسان‌ها است، بلکه مالک امور همه‌ی ذرّات عالم وجود است. خود این احساس در جامعه‌ اسلامی چیز کم نظیری است. هیچ قدرتی، هیچ شمشیر برّایی، هیچ ثروتی، حتّی هیچ قدرت علم و تدبیری به کسی این حق را نمی دهد که بشود مالک سرنوشت انسان‌های دیگر و تصمیم گیرنده‌ درباره‌ سرنوشت آن ها؛ این‌ها ارزش هستند، امّا حقّ تولیت امور و زمامداری مردم را به کسی اعطا نمی کند؛ این حق مال خدا است. خدای متعال این ولایت و حاکمیّت را از مجاری خاصّی اِعمال می کند؛ یعنی آن وقتی هم که حاکم اسلامی و ولیّ امور مسلمین بر اساس تعیین شخص، آن چنان که طبق عقیده‌ی ما در مورد امیرالمؤمنین و ائمّه (علیهم السّلام) تحقّق پیدا کرد و بر اساس معیار‌ها و ضوابط (تعیین می شود) و این اختیار به کسی داده می شود که او اداره‌ی امور مردم را کند، باز این ولایت، ولایت خدا است؛ این حق، حقّ خدا است؛ این قدرت و سلطان الهی است که اِعمال می شود بر مردم. آن انسان، هر که و هر چه(باشد)، منهای ولایت الهی، منهای قدرت پروردگار، هیچ گونه حقّی نسبت به انسان‌ها و مردم دیگر ندارد که خود این، یک نکته‌ی بسیار مهم و تعیین کننده‌ای است در سرنوشت جامعه‌ی اسلامی.

روز عید غدیر، روز ولایت است، روز تعیین کننده‌ای در سرنوشت جامعه‌ی اسلامی است. اهمیتی که به این روز داده اندچه خود نبیّ اکرم (صلّی الله علیه و آله و سلّم) که بنا به وحی الهی یک موقعیّت استثنائی را، روز گرمی را، جایگاه سختی را انتخاب کرد تا اهمیت قضیه را نشان دهد و چه روایات ما و ائمّه‌ی اطهار (علیهم السّلام) که این روز را این قدر اهمیت دادند، به خاطر این است که مسئله‌ی ولایت مهم است؛ مسئله‌ی حکومت در اسلام مسئله‌ی اساسی است. اگر اسلام که دین خدا است و زندگی مردم را بر اساس ارزش‌های الهی می خواهد اداره کند، در امر حکومت دچار یک وضعیت دنیایی شد، دچار همان چیزی شد که جوامع دیگر دچار آن هستند، به کلی مصالحِ مترتب بر نظام اسلامی از آن سلب خواهد شد. یک نظام معنوی و الهی باید در دستگاه اداره کننده و مدیریت و حاکمیت، الهی و معنوی باشد.

مسئله‌ی غدیر یعنی گزینش علم و تقوا و جهاد و  فداکاری در راه خدا و سبقت در ایمان و اسلام و تکیه‌ی بر روی این‌ها در تشخیص و تعیین مدیریت جامعه؛ قضیه این است. مسئله‌ی غدیر، یک قضیه‌ی ارزشی است و به این معنا، غدیر نه برای شیعیان بلکه برای همه‌ی مسلمانان آموزنده است، حاوی درس است، می تواند مورد تجلیل و تکریم قرار بگیرد که حالا وارد بحث‌های فرقه‌ای و طایفه‌ای در این زمینه‌ها نمی خواهیم بشویم و نباید بشویم. عید غدیر حقیقتاً عید است برای مردم؛ چون به یادآورنده‌ی یک امر حساس و مهم است.

وقتی امیرالمؤمنین علی‌بن ابیطالب (علیه الصّلاة و السّلام) در رأس حکومت قرار می گیرد، تمام شاخه‌های مدیریت در جامعه به طرف صلاح حرکت می کند؛ به طوری که اگر یک گوشه از مجموعه‌ی این دستگاه مدیریت، ناسالم و ناپاک و غیر منطبق با معیار‌ها باشد، برای قطع او و قلع و قمع او امیرالمؤمنین جنگ چندین ماهه را بر خودش هموار می کند؛ یعنی مجموعه‌ی دستگاه مدیریت کشور، باید علوی باشد و آن دستگاهی که حکومتش به شکل ولایت است.»

  ایشان در خردادماه سال ۱۳۷۲ نیز فرمودند: «اهمیت عید غدیر که طبق روایات ما برترینِ اعیاد است، در همین است که متضمن موضوع ولایت است. شاید بتوان گفت که هدف از همه زحماتی که پیغمبر اکرم (ص) و بزرگان دین و انبیاء الهی علیهم الصلاة والسّلام متحمل شده اند، استقرار ولایت الهی بوده است.» و  ایشان در اردیبهشت سال ۷۵ نیز فرمودند: «در موضوع غدیر، نبیّ مکرم اسلام(ص) به پیروی از امر خدا، یکی از بالاترین واجبات را انجام داد.»

همچنین، رهبر انقلاب در بخشی از کتاب «جاودانه‌ی تاریخ» که به شخصیت امیرمومنان (ع) پرداخته اند، نوشته اند: «سخت‌ترین کار‌ها همیشه بر دوش امیرالمومنین (ع) بود، پرخطرترینش را همیشه آن بزرگوار قبول می‌کرد. همه‌ی آن جا‌هایی که دیگران عقب می‌کشیدند این حضرت، جلو بود، آن جایی که اسم و رسم و نان و آب بود و علاقه‌مند و داوطلب داشت، امیرالمومنین (ع) جلو نمی‌رفت، آن جایی که خطر داشت که قهرمان‌ها و پهلوان‌ها هم وقتی برایشان مطرح می‌شد، سر‌ها را پایین می‌انداختند که چشمشان به پیغمبر اکرم (ص) نیفتند که مبادا پیغمبر (ص) بگوید: هان فلانی شما چطور؟ می‌روی؟
تمام این جور جا‌ها به عهده کی بود؟
امیرالمومنین (علیه الصلاة والسلام)»