سردبیر رای الیوم با اشاره به سیلی محکم ایران به آمریکا با جولان دهی پهپادهای خود در آسمان خلیج فارس و سفر قریب الوقوع پوتین به تهران نوشت: آمریکای امروز دیگر همان آمریکای دیروز نیست و کسی که به آن امید ببندد قطعا بازنده است.
عبدالباری عطوان در ستون سردبیر روزنامه الکترونیکی رای الیوم نوشت: اگرچه دونالد ترامپ، رئیس جمهور سابق آمریکا در سفر کوتاه خود به ریاض (۳۶ ساعته) در اوایل دوران ریاستش، با بیش از ۴۶۰ میلیارد دلار بازگشت، اما جانشین او جو بایدن پس از نشست جده با دستان خالی به کاخ سفید بازگشت، البته غیر از برخی توافقات و قول و قرارهایی که به نفع کشورش نبوده و تنها به نفع رژیم اشغالگر اسرائیل است، توافقاتی مثل قول گرفتن از عربستان برای مبادله بین شرکتهای سعودی و اسرائیلی پس از گشودن حریم هوایی عربستان به روی هواپیماهای اسرائیل (که البته هنوز رسما تایید نشده است) در ازای موافقت رسمی (اسرائیل) با به رسمیت شناختن انتقال حق حاکمیت جزایر تیران و صنافیر به عربستان و شاید هم لغو وتوی ادعایی آمریکا درباره جانشینی بن سلمان به جای پدرش و به حکومت رسیدن او.
بایدن رئیس جمهور آمریکا در سفر به منطقه عملا حرف خود را ثابت کرد که گفته بود: شرط صهیونیست بودن این نیست که حتما یهودی باشی. او این سخن را در سفر به فلسطین اشغالی و «اعلامیه قدس» ایراد کرد، همان اعلامیهای که در آن متعهد شد از امنیت اسرائیل و بقای کابینه یهودی دمکراتیکی که ریشه در خاک فلسطین دارد، حمایت میکند و قول داد مانع از دستیابی ایران به سلاح هستهای میشود و به این ترتیب او از خود صهیونیستها هم صهیونیستتر شد.
محمد بن سلمان، حاکم عملی عربستان، وقتی خالد الفیصل امیر مکه را در فرودگاه جده به استقبال بایدن فرستاد عمدا به او توهین کرد که بن سلمان را نخستین مسئول ترور جمال خاشقجی خبرنگار سعودی دانسته و قول داده بود او را برکنار میکند. این در حالی بود که ولیعهد در رأس سران هشت کشور حاضر در اجلاس ریاض بود و به گرمی آنان را در آغوش فشرده بود. در واقع او در پیامی آشکار به مهمان آمریکایی او توهین کرد و آنان را نادیده گرفت و این همان کاری بود که با شیوهای دیگر با رقیب دیگرش یعنی رجب طیب اردوغان کرد، او در حالی عربستان را ترک کرد که حتی یک ریال هم به دست نیاورده بود و حداقل تاکنون هیچ سرمایه گذاری تجاری یا نظامی با عربستان نداشته است.
عطوان نوشت: وقتی بایدن از حرفها و تهدیدهایش درباره عربستان منصرف شد و به عکس آن عمل کرد، ثابت کرد سردسته دروغ گویان است، نخستین حرفش این بود که به تنهایی با محمد بن سلمان دیدار نکرده و با او دست نخواهد داد و در نشستی عمومی و در حضور مقاماتی از کشورهای عربی حوزه خلیج فارس که در اجلاس شرکت کرده اند، با بن سلمان دیدار میکند، اما آنچه در برابر دوربینها اتفاق افتاد کاملا برعکس بود و تصاویری که به طور زنده و مستقیم پخش میشوند هرگز دروغین نیستند.
درست است که بایدن همانطور که قول داده بود مسئله خاشقجی را مطرح کرد و بارها از پایبندی خود به حقوق بشر داد سخن سر داد و این عملیات ترور را «وحشتناک» خواند، اما این حرفها برای خبرنگاران و هیئت رسانهای همراهش بود، ولیعهد عربستان این جنایت را با جنایت مشابه اسرائیلیها در ترور شیرین ابوعاقله، خبرنگاری مقایسه کرد که تابعیت آمریکا را داشت و اینکه آمریکا برای انتقام از قاتلان او یا محاکمه آنان در دادگاه لاهه یا برکناریشان کاری نکرد و این پاسخ محکم و قاطع عربستان به میهمان آمریکاییش بود و با اینکار دوگانگی در رفتارهای آمریکا را رسوا کرد.
سردبیر رأی الیوم نوشت: بایدن به اجبار و برای تحقق برخی اهداف به عربستان سفر کرد و اولین هدفش واداشتن عربستان و دیگر کشورهای عربی خلیج فارس به افزایش تولید نفت برای کاهش قیمتها و تشکیل ناتوی عربی اسرائیلی برای مقابله با ایران و نیز گنجاندن رژیم صهونیستی در منطقه با اقدامات سازشکارانه گسترده تری بود، اما من فکر نمیکنم هیچ یک ازاین اقدامات تحقق یافته باشد چرا که مصر که رسانه هایش به شدت و به شکلی بی سابقه به بایدن حمله کردند، خود را از این ناتو کنار کشید و مخفیانه با ایران مذاکره کرد و گفت هرگز هم در جنگ علیه ایران شرکت نخواهد کرد. وزیر خارجه اردن هم اعلام کرد کشورش با ایران خصومتی ندارد و برای گشودن فصل جدیدی در روابط با ایران اعلام آمادگی کرد.
امارات از این هم پا فراتر گذاشت و در آستانه اجلاس جده سفیر خود را برای تقویت روابط با ایران، به تهران اعزام کرد، پادشاهی عمان، کویت و قطر هم که روابط محکمی با ایران دارند.
شاید بخشی از سخنان بن سلمان در مراسم افتتاحیه اجلاس ریاض که گفته بود تولید نفت عربستان به بالاترین میزان (۱۳ میلیون بشکه در روز) رسیده است و افزایش آن در آینده نزدیک ناممکن است، پاسخی آشکار به هدف اصلی از سفر خفت بار بایدن بود و به همین علت افزایش بهای نفت و گاز در روزهای آینده بعید به نظر نمیرسد.
عطوان نوشت: من به سخنان بایدن درباره آمادگی عربستان برای موافقت با تعهدات آمریکا و اسرائیل که در اعلامیه قدس در خصوص جلوگیری از اقدام ایران به تولید سلاحهای هستهای به هر وسیله ممکن، به آن اشاره شد، بسیار مشکوک هستم، زیرا تا جایی که میدانم تا کنون هیچ بیانیه رسمی در تایید آن صادر نشده است، در بیانیه پایانی اجلاس هم به طور کلی و بی آنکه نامی از ایران برده شود، به موافقت با منع گسترش سلاحهای هستهای در منطقه، خالی کردن منطقه خلیج فارس از سلاحهای کشتار جمعی و دعوت از ایران برای همکاری با سازمان انرژی هستهای اشاره شد.
نکته آخری که نمیتوان در سخنرانی بایدن در اجلاس نادیده گرفت این بخش از سخنان او است که قول داد هرگز به روسیه، چین و ایران اجازه نخواهد داد جای خالی (آمریکا) را پر کرده و منطقه خاورمیانه را تحت کنترل خود در آورند، گویی منطقه تحت نظام ارباب رعیتی او و کشورش و همپیمانان اسرائیلی او قرار دارد، اما چنین هدفی چگونه تحقق خواهد یافت در حالی که بسیاری از سران کشورهای عربی خلیج فارس و دیگر کشورهای عربی با شکست خفت بارآمریکا در افغانستان و عراق و در حال حاضر در اوکراین و نیز شکست سلاح تحریمهای آمریکا، به طور کامل اعتماد خود را به بایدن و کشورش از دست داده اند، او که حتی یک سرباز آمریکایی برای دفاع از اوکراین یا سلاحهایی که خود و همپیمانانش برای ارتش این کشور ارسال کرده اند، نفرستاده است، همان سلاحهایی که در بازار سیاه به فروش میرسد و پول دزدی آن به جیب خیل دلالان آمریکایی و اروپایی میرود.
ایران با نواختن دو سیلی به گوش بایدن به استقبال او رفت: نخست اینکه دهها پهپاد را در راهپیمایی چالش برانگیز، در آسمان خلیج فارس به پرواز در آورد و دومین سیلی، استقبال از پوتین در نشستی دو جانبه است که تا چند روز دیگر در تهران برگزار میشود و شاید هم این نشست سه جانبه باشد و رجب طیب اردوغان، رئیس جمهور ترکیه نیز به آن بپیوندد و نتیجه این اجلاس تشکیل ائتلاف منطقهای «مخالف» جدیدی برای دادن پاسخی قاطعانه به هرگونه ائتلاف ناتوی عربی به ریاست اسرائیل و تحت نظارت آمریکا و نیز مجهز کردن ایران به سامانه موشکی پیشرفته اس ۴۰۰ و جنگندههای مدرن و احیای حق حاکمیت سوریه بر بیشتر یا همه مناطقی باشد که خارج از کنترل دولت سوریه است.
سردبیر و تحلیلگر مشهور جهان عرب در پایان نوشت: معادلههای سیاسی، اقتصادی و نظامی در خاورمیانه تغییر کرده و به نفع ائتلاف چین، روسیه و ایران و گروه بریکس و پنج کشور عضو آن است. آمریکای امروزبا شکست تقریبی خود در اوکراین دیگر همان آمریکای دیروز نیست و کسی که روی آن شرط بندی کند و به آمریکا امید ببندد قطعا بازنده است. گذر زمان همه چیز را نشان خواهد داد.