جو بایدن رئیس جمهور آمریکا قرار است هفته آینده سفر منطقه‌ای خود را از اراضی اشغالی آغاز کرده و پس از آن به عربستان سعودی برود. این سفر دوره‌ای از روز چهارشنبه هفته آینده (۱۳ جولای، ۲۲ تیرماه) با عزیمت رئیس جمهور آمریکا به اراضی اشغالی آغاز خواهد شد و پس آن در روز ۱۵ جولای با حضور وی در عربستان سعودی ادامه می‌یابد.
جو بایدن رئیس جمهور آمریکا قرار است در جریان این سفر با حضور در شهر جده، در نشست سران شورای همکاری خلیج فارس که با حضور مصر، اردن و عراق نیز برگزار می‌شود، مشارکت داشته باشد.
درباره سفر بایدن به منطقه در شرایط کنونی و اهداف آن مسائل متعددی مطرح است، اما برای پاسخ دادن به این سوالات در ابتدا بهتر است، نگاهی داشته باشیم به شرایط داخلی آمریکا و وضعیت موجود همپیمانان اصلی این کشور در منطقه، که اتفاقاً مقاصد وی در این سفر هستند. قطعاً ارزیابی این شرایط می‌تواند به شناسایی اهداف بایدن از این سفر کمک نماید.
بحران دولت دموکرات در آمریکا
شرایط دولت دموکرات در آمریکا در این روز‌ها اصلاً تعریفی ندارد. وضعیت جو بایدن در نظرسنجی‌ها بدتر از قبل شده و میزان محبوبیت وی به پایین‌ترین سطح رسیده است. قیمت سوخت به ویژه قیمت بنزین این روز‌ها در آمریکا در حال رکورد زنی است. ادامه قتل سیاهان و اعتراضات گاه و بی گاه آن‌ها در کنار حوادث متعدد تیراندازی، همچنین مساله اعتراضات در پرونده سقط جنین شکاف‌های داخلی در جامعه آمریکایی را تشدید کرده و همه این مسائل وضعیت بایدن را متزلزل‌تر از گذشته کرده است. رئیس جمهور آمریکا که از کهولت سن رنج می‌برد، هفته‌ای نیست که یک گاف خبرساز نداشته باشد. با این رخداد‌ها دونالد ترامپ بیش از گذشته عزم خود را برای حضور در انتخابات ریاست جمهوری آمریکا در سال ۲۰۲۴، جزم کرده و این مساله نیز به کابوسی دیگر برای جو بایدن تبدیل شده است. وی این روز‌ها در داخل آمریکا وضعیت بغرنجی دارد و شاید در جستجوی آرامش در آن سوی مرز‌های ایالات متحده آمریکا باشد!
وضعیت بغرنج رژیم صهیونیستی
اراضی اشغالی در هفته‌های اخیر روز‌های پر تلاطمی را پشت سر گذاشته است. بحران امنیت همچنان اصلی‌ترین دغدغه اشغالی نشینان پس از گذشت بیش از هفت دهه از اشغال فلسطین است. عملیات‌های شهادت طلبانه در کنار سریال آتش سوزی و انفجار‌های پیاپی در اراضی اشغال خواب راحت را از سر سران صهیونیست ربوده است. در مرز‌های فلسطین اشغالی نیز رژیم صهیونیستی وضعیت مناسبی ندارد، حزب الله لبنان اخیراً با انجام عملیات پهپادی بر فراز میدان گازی کاریش، ناتوانی رژیم صهیونیستی را بار دیگر به صدر اخبار منطقه رسانده است. نوار غزه، قدس، کرانه باختری و اراضی اشغالی ۱۹۴۸ نیز همچنان ملتهب و هر روز صحنه درگیری و رویارویی فلسطینیها با اشغالگران صهیونیست است.
بحران اقتصادی و افزایش سرسام آور قیمت کالاها، اجاره بها و مسکن نیز در روز‌های اخیر اعتراضات متعددی را در صحنه جامعه صهیونیستی کلید زده و زمزمه‌ها درباره آغاز دوباره قیام خیمه‌ها افزایش پیدا کرده است.
این روز‌ها بسیاری از محافل صهیونیستی به طور جدی درباره نفرین دهه هشتم و خطر فروپاشی رژیم صهیونیستی سخن می‌گویند. کابینه ائتلافی نفتالی بنت نیز در نهایت هفته گذشته پس از دست دادن اکثریت مجبور به کناره گیری از قدرت شد و موعد برگزاری انتخابات جدید در اول نوامبر ۲۰۲۲ اعلام شده است. هم اکنون نیز کابینه انتقالی تا زمان انتخابات اداره امور را برعهده دارد. بنیامین نتانیاهو نخست وزیر سابق نیز در کمین نشسته تا با پیروزی احتمالی در انتخابات قدرت را بدست گیرد. البته مخالفان با تصویب قانونی تلاش دارند از حضور وی در مقام نخست وزیری، ممانعت به عمل آورند.
عربستان سعودی گرفتار در باتلاق یمن
وضعیت دیگر همپیمان دیرین آمریکایی‌ها در منطقه نیز تعریفی ندارد، عربستان سعودی همچنان درگیر پیامد‌های جنگ یمن است و در تکاپوی راه حلی برای خروج از این باتلاق است. جنگ یمن علاوه بر اینکه هیچ گونه دستاورد مشخصی برای ریاض به همراه نداشته، جایگاه عربستان سعودی در جهان را به دلیل مسائل حقوق بشری تضعیف کرده است.
سیاست‌های متهورانه محمد بن سلمان ولیعهد عربستان سعودی در دیگر مسائل اقتصادی و ناتوانی وی در پیشبرد پروژه‌های بزرگ اعلامی اش، شرایط را برای ریاض تیره و تار کرده است. در عرصه سیاسی نیز سرکوب شدید مخالفان داخلی همچنان ادامه دارد و این مساله بر شدت مخالفت‌ها حتی در دربار سعودی افزوده است. اعدام مخالفان و پیامد‌های قتل جمال خاشقجی باعث شده است که انتقادات حقوق بشری نیز از حاکمیت عربستان سعودی بیشتر شود.
تراکم بحران‌ها و اهداف چندگانه بایدن
در این شرایط به نظر می‌رسد نخستین هدف جو بایدن از این سفر منطقه‌ای، سر و سامان بخشیدن به وضعیت داخلی خودش در آمریکاست. در این راستا رئیس جمهور آمریکا با سفر به اراضی اشغالی، تلاش دارد حمایت بیشتری از لابی صهیونیستی در آمریکا بدست آورد. وی از سفر به عربستان سعودی نیز آرامش در بازار جهانی نفت که در اثر تبعات جنگ اوکراین دچار مشکل شده است را دنبال می‌کند. قرارداد‌های هنگفت تسلیحاتی با عربستان سعودی نیز مسأله‌ای است که می‌توان به اقتصاد متلاطم آمریکا کمک کند.
جدای از این مسائل که اولویت‌های اصلی سفر بایدن به منطقه محسوب می‌شوند، شاید وی اهداف دیگری نظیر تشکیل ناتوی منطقه‌ای با هدف افزایش فشار‌ها علیه ایران را نیز در سر داشته باشد. اما تراکم بحران‌هایی که بایدن به آن‌ها روبروست شاید فرصت اندیشیدن به این اهداف ثانویه را به وی ندهد.
منبع: مهر