خطوط ریلی شلوغ می‌شود؛ خیز ایران برای بازگشت به عصر ترانزیت

سه روز پیش بود که صفحه مجازی سفارت ایران در چین اعلام کرد که نخستین قطار باری بین‌المللی به نام Trans-Caspian«عبور از دریای خزر» روز دوشنبه از یین چوان در منطقه خودمختار هوی نینگشیا واقع در شمال غرب چین به سمت شمال ایران حرکت کرده است.

این قطار باری در طول مسیر خود از نینگشیا حرکت کرده و با عبور از گذرگاه هورگوس در منطقه خودمختار اویغور شین جیانگ، قزاقستان و دریای خزر قرار است حدود ۱۶ روز دیگر به بندر انزلی ایران برسد.

قطار Trans-Caspian دارای ۵۱ کانتینر استاندارد با وزن محموله حدود ۱۴۰۰ تن و ارزش باری بیش از ۳ میلیون و ۶۰ هزار دلار است.

مسیر جدید ریلی قطار عبور از دریای خزر، زمان لازم برای انتقال کالا را ۲۰ روز کاهش می‌دهد

بنا به گفته سفارت کشورمان در پکن این قطار با کاهش زمان و هزینه ارسال کالا، کانال لجستیک بین‌المللی جدیدی را در اتصال چین به غرب آسیا ایجاد می‌کند و در توسعه تبادلات تجاری ایران و چین اهمیت بسزایی دارد.

چراکه مسیری که طی می‌کند در مقایسه با مسیر سابق میان یین چوان و ایران، زمان لازم برای انتقال کالا را ۲۰ روز کاهش می‌دهد و در هر کانتینر نیز ۸۹۷ دلار یا ۶ هزار یوان چین صرفه جویی می‌کند.

پایگاه "ای سی ان اس چین" اعلام کرده راه اندازی قطار باربری بین المللی عبور از دریای خزر از نینگشیا به ایران، یک کانال حمل‌ و نقل بین‌المللی ریلی و دریایی کم‌هزینه بین‌المللی برای نینگ‌شیا و استان‌های اطراف آن به ایران و خاورمیانه ایجاد کرده که به خروج محصولات داخلی نینگ‌شیا کمک می‌کند و می‌تواند به ارتقای صادرات و واردات محصولات منجر شود.

مسیرسرخ رنگ، کریدور شمال جنوب است که از سنت پترزبورگ روسیه شروع و با عبور از ایران به بمبئی هند می‌رسد

از سویی دیگر در همین حین با عبور آزمایشی دو محموله کانتینر ۴۰ فوتی از کریدورِ شمال‌-جنوب‌ توسط شرکت کشتیرانی ایران نخستین محموله ترانزیت چندوجهی از مبدأ روسیه به مقصد هند از طریق ایران ارسال و کریدور شمال-جنوب بعد سال‌ها مذاکره و رایزنی فعال شد.

این محموله شامل ۲ کانتینر ۴۰ فوتی محموله «لمینیت چوب» و تناژ ۴۱ تن، به‌صورت آزمایشی از مبدأ «سن‌پترزبورگ» واقع در روسیه به راه افتاده و پس از انتقال به بندر آستاراخان از طریق دریای خزر وارد ایران می‌شود.

این محموله چند تنی قرار است از بندر عباس و خلیج فارس طی مسیر کرده و به سواحل غربی هند برسد.

هدف کریدور شمال جنوب کوتاه کردن انتقال کالا از مناطق جنوب و جنوب شرقی آسیا به روسیه و شمال اروپا است

تلاش برای فعال شدن این کریدور به سال‌های ۱۹۹۰ بازمی‌گردد که ۱۰ سال بعد نیز در سال ۲۰۰۰ بحث مجددی برای عبور بار از این مسیر با صدور بارنامه سراسری انجام شد و آخرین بار در شهریور ۱۳۹۷ وزرای حمل‌ونقل سه کشور ایران، هند و روسیه در سن پترزبورگ توافقاتی داشتند، اما به دلیل کمبود زیرساخت‌های ریلی، جاده‌ای و بندری و عدم هماهنگی بین دستگاه‌های مربوطه اجرایی شدن این کریدور تا امروز انجام نشده بود.

این کریدور با پذیرش ۱۱ عضو جدید از جمله جمهوری آذربایجان، ارمنستان، قزاقستان، قرقیزستان، تاجیکستان، ترکیه، اوکراین، بلاروس، عمان، سوریه و بلغارستان در داخل ایران به سه شاخه شرقی، مرکزی و غربی تقسیم بندی می شود که محور اصلی تعریف شده، شاخه غربی است و هدف آن کوتاه کردن انتقال کالا از مناطق جنوب و جنوب شرقی آسیا به روسیه و شمال اروپا است.

 در صورت راه‌اندازی کامل این کریدور بر اساس آخرین آمار بیان شده در سایت تریدمپ، هر تن ترانزیت بار از این مسیر حدود ۷۵ دلار درآمد مستقیم برای ایران همراه خواهد داشت.

همچنین در صورت اتصال خط ریلی قزوین آستارا و تکمیل کریدور شمال جنوب، ظرفیت کسب درآمد تقریبا ۵.۷ میلیارد دلاری در سال برای ایران بوجود خواهد آمد.

با عبور اولین قطار قزاقستان-ترکمنستان به سمت اروپا از خاک ایران، کشورمان به سمت احیای سابقه تاریخی خود به عنوان مرکز ترانزیت منطقه حرکت می‌کند

مسیر ریلی سومی که همزمان با دو مسیر دیگر شروع به کار کرد، مسیر قزاقستان به ایران بود که دستور آغاز به کار آن در سفر قاسم ژومارت توکایف رئیس جمهور قزاقستان به ایران صادر شد.

این قطار با ۲۴ دستگاه واگن که ۴۸ کانتینر را حمل می‌کنند، از قزاقستان به تهران رسیده بود و پس از مراسمی که با حضور روسای جمهور ایران و قزاقستان برگزار شد، حرکت خود را در بخش ایرانی کریدور شرق به غرب به سوی ترکیه آغاز کرد.

گفتنی است سال گذشته در مجموع حدود ۲ میلیون تن کالا از مسیر ایران ترانزیت شد که همین رقم، رکورد ۱۰۰ ساله ترانزیت در راه‌آهن کشورمان را جابجا کرد.

با گره خوردن خطوط ریلی، منافع و امنیت کشورها نیز به هم گره خواهد خورد

رکوردی که در سایه تمرکز دیپلماسی اقتصادی دولت سیزدهم بر همکاری با همسایگان خود زده شد تا با ایجاد و برقراری عبور و مرورهای ریلی که سال‌ها مغفول مانده و منتظر اقدام عملی از سوی دولت های سابق ایران و همسایگان بود، منافع کشورهای همسایه را به ایران گره زده، ارتباطات خارجی ایران را تقویت کرده و ایران را به نقطه‌ای تبدیل کند که امنیت آن برای قدرت‌های اقتصادی مهم باشد.