صنایع‌دستی استان اردبیل حاصل دست مردان و زنانی هنرمندی است که با تلفیق هنر و صنعت آثاری ارزشمند و مرغوب تولید می‌کنند که این تولیدات نه تنها طرفداران داخلی زیادی دارد، بلکه به دلیل زیبایی و مقبولیت آن‌ها در خارج از کشور، سالانه شاهد صادرات بخشی از این تولیدات هستیم.
تولیدات ارزشمند صنعتگران استان نه تنها به دلیل زیبایی و چشم‌نوازی آن‌ها کاربرد زینتی و تزئینی دارد، بلکه برای رفع نیازهای مختلف نیز مورد استفاده قرار می‌گیرد و نیز با توجه به ظرفیت‌های استان در این حوزه، یکی از جاذبه‌های گردشگری منطقه به شمار می‌رود.
حاصل صنعت و هنر دست صنعتگران استان که اغلب با استفاده از مواد اولیه بومی منطقه تولید می‌شوند، هنرمندانه با نقش و نگارهای زیبا در استان اردبیل جان می‌گیرند و هنر دستی و ارزشمند این منطقه را به نمایش می‌گذارند.
صنایع‌دستی استان اغلب شامل انواع فرش، مسند، گلیم، جاجیم، ورنی، پشتی، جوراب‌های پشمی، شال‌بافی، قلاب دوزی، خورجین‌بافی، صنایع فلزی و چوبی، اشیای سفالی، چوبی، فلزی، فرآورده‌های مسی، برنجی، نقره‌کاری، قلم‌کاری، خاتم‌کاری، سفالگری و… است که در بخش صادرات نیز نقش مهم دارند.
بیشترین و معروف‌ترین صنایع‌دستی استان اردبیل را زیراندازها و بافته‌های رنگارنگی تشکیل می‌دهند که از ویژگی‌های منحصر به فردی برخوردار بوده و مخصوص خود استان است.
مدیرکل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی استان اردبیل هم‌زمان با هفته صنایع‌دستی با اشاره به جایگاه صنایع‌دستی در اردبیل گفت: استان اردبیل قابلیت‌های منحصر به‌فردی در بخش صنایع‌دستی دارد که تلاش و جدیت بر رونق هر چه بیشتر تولید و بازاریابی در این حوزه در راستای حمایت از صنعتگران و نیز معرفی صنایع‌دستی استان است.
نادر فلاحی با اشاره ثبت ملی دو شهر استان به نام صنایع‌دستی می گوید: با تلاش‌های انجام شده توانستیم شاهد ثبت عنبران به عنوان شهر ملی گلیم و نیز اصلاندوز مغان به عنوان شهر ملی ورنی باشیم و در کنار این اقدامات نیز پارسال تکمیل پرونده برای سفال سنتی کوثر انجام و به وزارت میراث‌فرهنگی ارسال شد تا در ردیف آثار ناملموس به ثبت برسد.
او از معرفی به بانک و پرداخت تسهیلات کرونا برای صنعتگران و تولیدکنندگان صنایع‌دستی استان خبر داد و گفت: پارسال با توجه به متضرر شدن فعالان حوزه صنایع‌دستی بر اثر شیوع ویروس کرونا ۱۲۵ نفر از صنعتگران برای دریافت تسهیلات حمایتی به بانک‌های مربوطه معرفی و ۱۲ میلیارد ریال تسهیلات در این بخش ارائه شد.
فلاحی ارائه تسهیلات به صنعتگران را از جمله اقدامات حمایتی عنوان کرد وگفت: پارسال در این زمینه شاهد معرفی ۸۵۲ طرح صنعتگران صنایع‌دستی با ۸۵۲ نفر اشتغال برای اخذ تسهیلات بانکی از محل تفاهم‌نامه با بنیاد برکت و ارائه ۳۲۰ میلیارد ریال تسهیلات و نیز معرفی۴۸۰ نفر از صنعتگران برای دریافت تسهیلات بانکی از محل اعتبارات مشاغل خانگی و ارائه ۷۰ میلیارد ریال تسهیلات بودیم که در مجموع ۴۰۲ میلیارد ریال تسهیلات به صنعتگران ارائه شده است.
او توسعه صنایع‌دستی را از راهکارهای رونق اشتغال دانست وگفت: پارسال از محل تسهیلات اعطایی برای ۶۷۰ نفر در این حوزه اشتغال ایجاد شده است و در بخش اعتبارات عمرانی نیز بیش از سه میلیارد و ۳۷۳ میلیون ریال در حوزه‌های سه‌گانه معاونت صنایع‌دستی جذب شده است.
مدیرکل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی استان اردبیل می گوید: بیمه تولیدکنندگان صنایع‌دستی از محل صندوق اجتماعی و تامین اجتماعی نیز از جمله حمایت‌هایی بود که پارسال از صنعتگران این حوزه انجام شد و توانستیم شاهد تحت پوشش قرار گرفتن ۱۱۵ نفر از فعالان صنایع‌دستی باشیم.
او با اشاره به تعداد صنعتگران تحت پوشش در سطح استان گفت: تاکنون ۳۲ هزار نفر از تولیدکنندگان و فعالان این حوزه تحت پوشش قرار گرفته و تلاش می‌کنیم تا حمایت‌های لازم را از این افراد انجام دهیم تا شاهد رونق هر چه بیشتر تولیدات این حوزه باشیم.
معاون صنایع‌دستی اداره‌کل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی استان اردبیل توسعه آموزش در بخش صنایع‌دستی را از جمله برنامه‌های این معاونت برشمرد و گفت: در همین راستا پارسال در سطح استان دوره‌های آموزش کوتاه‌مدت عمومی و تخصصی برای ۸۵۰ نفر در سطح استان اجرا شده است.
توحید دلاور قوام از توسعه کارگاه‌های گروهی صنایع‌دستی و صدور پروانه تولید کارگاهی و جواز تاسیس به تعداد ۱۴ کارگاه در پارسال خبر داد و گفت: در بخش تولید انفرادی نیز یک هزار و ۳۰۰ پروانه توسعه کارگاهی، صدور و تولید صادر شده است.
به گفته او، توسعه کمی و کیفی کارگاه‌های صنایع‌دستی شهری و روستایی از راهکارهای افزایش تولیدات در این بخش است که در سال ۱۴۰۰ در این بخش شاهد توسعه ۲۵ کارگاه در سطح شهرها و روستاهای استان بودیم.
دلاور قوام برگزاری سه کارگاه آموزش آشنایی صنعتگران و تولید کنندگان با تجارت داخلی و خارجی، صدور و تمدید ۴۰ فقره کارت شناسایی صنایع‌دستی، برپایی دو بازارچه صنایع‌دستی دائمی عرضه و فروش محصولات صنایع‌دستی در مجموعه جهانی شیخ صفی‌الدین اردبیلی و بقعه شیخ حیدر مشگین‌شهر و راه‌اندازی ساختمان نمایشگاه دائمی صنایع‌دستی با همکاری بخش خصوصی در شهرهای نمین، عنبران و خلخال را از دیگر اقدامات در حوزه صنایع‌دستی استان اردبیل عنوان کرد.
اومی گوید: افتتاح فاز دوم توسعه ساختمان نمایشگاه صنایع دستی نمین، صدور مجوز مشاغل خانگی مستقل و پشتیبان به تعداد ۳۴۰ فقره، انتخاب استان اردبیل به عنوان استان پایلوت برای تجهیز و آماده‌سازی خانه ایرانی در خانه تاریخی ابراهیمی، تجهیز مرکز آموزش صنایع‌دستی شماره دو اردبیل در مدرسه جعفر اسلامی با تامین اعتباری بالغ بر پنج میلیارد ریال، تکمیل پرونده باز زنده‌سازی رشته چاقوسازی که جزو رشته‌های در حال فراموشی بود و ارسال آن به وزارت میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی و اخذ مجوز و دریافت نشان ملی برای ۱۸ اثر از مجموع ۲۵ اثر ارسال شده نیز پارسال انجام شده است.
اقداماتی نظیر توسعه آموزش و حمایت از صنعتگران که در سال‌های اخیر برای رونق صنایع‌دستی انجام شده، نه تنها زمینه برای رونق تولیدات در این بخش را فراهم کرده بلکه توسعه اشتغال را نیز به دنبال داشته است؛ هر چند شیوع ویروس کرونا در دو سال اخیر بر فعالیت‌ها در این بخش تاثیرگذار بوده اما با برنامه‌ریزی‌های انجام‌شده رونق فعالیت‌ها در بخش آموزش و تولید می‌تواند خسارات وارده را جبران کند و رونق این بخش را بیش از گذشته فراهم آورد.