دامداری به عنوان یکی از قدیمی‌ترین مشاغل علاوه بر ایجاد اشتغال پایدار در مناطق روستایی در تولید گوشت، پشم برای صنایع نساجی، چرم و تولید محصولات لبنی مانند شیر، ماست، کره و کود حیوانی برای کشاورزی هم نقش اساسی دارد،اما این صنعت با مشکلاتی همچون «کمبود نهاده‌های دامی» و «بهره‌وری پایین و هزینه بالای تولید» دست به گریبان دامداران سمنانی شده است واین تنگناها امان آنان را بریده و به مانعی برای استمرار فعالیت در این بخش تبدیل شده است.
سهمیه‌هایی که برای تولیدات محصولات دامی در استان سمنان کافی نیست
این روزها بازار نهاده دامی و حرفه دامداران استان سمنان با توجه به خشکسالی ،کمبود بارندگی و قیمت بالای نهاده‌های دامی حال و روز خوشی ندارد و ذخیره نهاده‌های دامی و تولید علوفه دام عشایر این استان کاهش یافته است و با توجه به دام های دامداران نتوانسته نیاز آن ها را رفع کند.
مدیرکل امور عشایری استان سمنان گفت: استان سمنان در نیمه فروردین امسال اولین استان کم بارش کشور بوده است و وضعیت تولید و ذخیره نهاده دامی در این استان نسبت به سال گذشته بحرانی است و با کاهش بیش از ۵۰ هزار تنی مواجه است.
به گفته جلالی، تولید علوفه در سه میلیون و ۷۵۰ هزار هکتار مراتع استان، سالانه ۲۲۰ هزار تن است و خشکسالی سبب کاهش ۴۰ درصدی تولید علوفه مراتع استان سمنان شده است.
آقای جلالی می گوید: سرما و طوفان در مناطق قشلاقی پوشش حداقلی مراتع را از بین برده و نیاز به نهاده و نگهداری دام به صورت دستی افزایش پیدا کرده است و به همین منظور مقرر شد، نهاده‌های موجود و ذخیره به صورت امانی و جابه جایی برای رفع مشکلات دامداران سبک توزیع شود.
دست و پنجه نرم کردن دامداران با قیمت های نهاده های دامی
کمبود و گرانی نهاده‌های دامی از جمله مشکلات دیگر دامداران است که به دنبال استمرار خشکسالی و کاهش بارندگی و کمبود علوفه در مراتع بر شدت آن افزوده شده است به طوری که دامداران در تأمین علوفه مورد نیاز دام‌های سبک و سنگین خود با تنگناهایی مواجه هستند و بسیاری از دام‌های خود و حتی دام‌های مولد را به دلیل افزایش هزینه‌های دامپروری روانه کشتارگاه و با قیمت بسیار اندک به دلالان می‌سپارند، دست به دست شدن همه این موارد باعث دلسرد شدن حرفه آباء و اجدادی دامداران این استان شده است.
یکی دیگر از دامداران استان در گفت‌وگو با خبرنگار ما می گوید:کاهش تولیدات گیاهی و افزایش قیمت نهاده‌های دامی و بالطبع افزایش هزینه‌های تمام شده تولید دام ما را وادار به فروش دام خود با قیمت بسیار پایین می کردو در صورت ذبح و فروش دام ،قیمت تعیین شده برای گوشت گوسفند به گونه ای است نه به نفع دامداری که در تامین علوفه مانده است نه مردم.
در برخی مواقع هم جان دام های تازه متولد شده قربانی کمبود این نهاده در استان می شود، البته توزیع نهاده های دامی با توجه به قیمت بالای آن اگرچه برای دام های کم پاسخگو بود اما مجالی برای دامدارانی استان که شغل و حرفه ابا و اجدانی آنان است، ندارد!
جلالی می گوید: خشکسالی ۴۰ درصد از ۴۰۰ چاه مال‌داری موجود در مراتع را هم خشک کرده است و آبرسانی به صورت سیار برای مناطق بین راهی و استقرارگاه‌ها و در مسیر کوچ هم با ۲۷ آب انبار با ظرفیت بیش از سه هزار مترمکعب تامین می‌شود و دامدار کارت صرفاً برای دام های هویت دار پلاک کوبی شده و تا سقف ۵۰۰ میلیون ریال اختصاص می یابد.
پلاک کوبی شدن دام های دامداران یکی دیگر از اقدامات در جهت توزیع نهاده های دامی است.
ابراهیمی از دامداران استان گفت: پرداخت هزینه در جهت پلاک کوبی برای دامدارانی که صاحب دام های زیادی بودند باعث بی انگیزگی دامداران جهت پلاک کوبی دام می شد.
مدیر شعب بانک کشاورزی استان سمنان گفت : اعطای این کارت به دامداران، برای تامین سرمایه در گردش است تا بتوانند از طریق آن نهاده‌های دامی مورد نظر خود را خریداری کنند و این کارت با هدف تسهیل بخشی از مشکل نقدینگی در واحدهای تولیدی دامی، در سه نوع ۱۰۰، ۲۰۰ و ۵۰۰ میلیون ریال، با سود ۱۰ تا ۱۵ درصد و بازپرداخت ۹ تا ۱۲ ماهه برنامه ریزی شده است،دامداران واجد شرایط می‌توانند با مراجعه به سامانه سیتا به آدرس cita.maj.ir نسبت به ثبت نام برای دریافت دامدار کارت اقدام کنندو تاکنون ۲۴۸میلیارد و ۱۰۰میلیون ریال تسهیلات دامدار کارت به ۸۴۲ نفر از دامداران استان سمنان پرداخت شده است.
آقای کیومرثی می گوید:این کارت با هدف تسهیل بخشی از مشکل نقدینگی در واحدهای تولیدی دامی ، در سه نوع ۱۰۰، ۲۰۰ و ۵۰۰ میلیون ریال، با سود ۱۱ درصد و بازپرداخت یک ساله برنامه ریزی شده است، که در فاز اول اجرایی به دامداری های دارای پروانه کوچک روستایی، پروانه صنفی و فاقد پروانه اعطا می‌شود و دامداری های دارای پروانه صنعتی شامل این طرح نمی باشند، تسهیلات برای هر رأس دام سبک ۳۰۰هزار تومان و برای هر دام سنگین ۷۰۰ هزارتومان در سال در نظر گرفته شده است و این کارت صرفاً برای دام های هویت دار پلاک کوبی شده و تا سقف ۵۰۰ میلیون ریال اختصاص می یابد.
دامداران با ثبت نام و دریافت این کارت برای دریافت هرگونه تسهیلات در این حوزه اقدام کنند و دولت اعتباری برای تامین نهاده‌های دامی و دام‌های مولد اختصاص داده است که این تسهیلات از طریق دامدار کارت قابل پیگیری است. در این راستا تامین کالاهای اساسی و کنترل افزایش قیمت‌ها به ویژه قیمت گوشت سفید و قرمز توسط کارشناسان و بازرسان روزانه انجام می‌شود.
کشاورزان و گلخانه داران با روی آوردن و استفاده بیش از پیش در کشت هیدروپونیک توانسته اند حدود ۹۰ درصد در مصرف آب صرفه جویی کنند و با استفاده ۱۰ تا ۲۰ درصدی آب، آن هم بدون نیاز به خاک و کود و سموم، محصولی بهتر و پربارتر برداشت کنند.
یکی از کارشناسان می گوید: این روش از کشت یکی از روش‌هایی است که چند سالی می‌شود وارد ایران شده است و علوفه هیدروپونیک تولید شده عملاً پاسخگوی ۷٠ درصد نیاز خوراک دام است، با استفاده از این روش یک کیلوگرم بذر را می‌توانیم به ۵ تا ۱٠ کیلوگرم خوراک دام تبدیل کنیم که اگر بذر استفاده شده مرغوب باشد گاهی تا ۱۵ کیلوگرم هم جواب می‌دهد و از همه مهم‌تر اینکه علوفه هیدروپونیک خواص بسیاری دارد و صفر تا صد آن را از جمله ریشه ساقه و جوانه می‌توان برای خوراک دام مورد استفاده قرار داد.
روی آوردن به کشت روش هایی هم چون علوفه هیدروپونیک در استان هایی هم چون سمنان که با بحران کم آبی مواجه است علاوه بر صرفه جویی در مصرف آب باعث افزایش انگیزه ی در دامداران و جلوگیری از مهاجرت روستاییان به شهرها می شود.
"گزارش از سیده نسترن حسن آبادی "