آلودگی هوا و خیزش گرد و خاک یکی از پدیده‌های شهر‌های صنعتی است. وجود گرد و غبار و آلودگی هوا یکی از معضلات جوامع پیشرفته است که به دلیل آلاینده‌ها و دود‌ها در هوای تنفسی سبب بروز بیماری‌های بسیار می‌شود.
دود‌ها عوامل بیماری زا هستند که تا مدتی بعد از خروج منبع مولدشان به عنوان دود‌های تازه، کیفیت گرم و خشک دارند و آثار زودرسی را به جای می‌گذارند. مانند خارش، سوزش و گزش راه‌های تنفسی و چشم. خشکی پوست، عطسه و آبریزش بینی. سردرد‌های ضربان دار، زود خشمی، تندی ضربان قلب، بی قراری‌های حسی و حرکتی. اما اگر این دود‌ها مدتی در هوای راکد انباشته شوند و حرارتشان کم شود، کیفیت خشک می‌شود و به عنوان دود‌های مانده آثار دیگری را از خود به جای می‌گذارند مانند خستگی پذیری، کاهش سطح هشیاری، رخوت، خلق افسرده، کاهش حافظه و تمرکز.
به طور کلی تغییرات ناشی از هر دو نوع دود منجر به عواقب مشابهی مانند کاهش نیروی قلب، مغز و کبد به عنوان اعضای رئیسه بدن می‌شود. تغییر در مزاج اعضای دیگر بدن که باعث می‌شود عملکرد آن‌ها به خوبی انجام نشود و در نهایت خشکی مزاج منجر به یبوست، خشکی و بدرنگی پوست، بدخلقی و کج خلقی، وسواس، بی خوابی و کم خوابی و سردرد‌های مکرر و اسپاسم‌های عروقی و عضلانی می‌شود.
طب ایرانی برای برطرف کردن عوارض ناشی از آلودگی هوا راهکار‌هایی را در قالب پرهیزات و توصیه‌های عمومی پیشنهاد می‌کند. اولین توصیه در روزهای آلوده، دوری کردن از مواد خشکی زا مانند ساندویچ‌ها، فست فود، انواع سس‌ها، تنقلات شور، چیپس و سیب زمینی سرخ کرده است. مصرف سیگار و قلیان در این روز‌ها برای افرادی که مصرف این مواد را دارند برای خود و اطرافیان مضر می‌باشد. حتی استفاده از حشره کش‌ها نیز در این روز‌ها باید محدود شود.
همچنین باید از بو‌های تحریک کننده بدن مانند عطر‌ها و ادکلن‌ها و حتی بوی سرخ کردنی دوری کنیم و یادمان نرود در این ایام از آرایش‌های غلیظ و مواد آرایشی ناسالم و غیر استاندارد استفاده نکنیم. مواد تولید کننده بلغم و سودا را باید در این دوره محدود کنیم مانند مصرف بی رویه لبنیات، آب یخ، سرکه و آبغوره به مقدار زیاد و حتی خوراکی‌های ترش.
با توجه به ازدیاد مواد آلاینده و سمی در بدن و غلیظ شدن خون باید از خوراکی‌های افزاینده غلظت خون دوری کنیم و غذا‌های چرب و غلیظ مانند کله پاچه و حلیم دوری کنیم. عدس و بادمجان به مقدار زیاد، مصرف سوسیس و کالباس، گوشت گاو و غذا‌های خمیری پرهیز کنیم.
یبوست در همه فصل‌ها می‌تواند مادر بیماری‌ها باشد و به همین دلیل از مواد یبوست آور مانند به ترش، انار ترش، موز و سنجد به میزان زیاد، ادویه‌های گرم مانند فلفل در این ایام کمتر استفاده کنیم. استفاده زیاد از موبایل و تبلت، زیاده روی در امور جنسی، خواب ناکافی و ورزش‌های سنگین در این روزهای آلوده سال توصیه نمی‌شود. بوییدن میوه‌هایی مانند سیب شیرین، انار شیرین، پرتقال شیرین، گلابی شیرین و یا برگ‌هایی مانند بهار نارنج و یا عرق آن‌ها می‌تواند به ما کمک کند.
همچنین بوییدن برگ شمعدانی نیز می‌تواند در این ایام بسیار مؤثر باشد. همچنین می‌توانیم این مواد را به دمنوش‌ها و چای طبیعی خود اضافه کنیم به خصوص در روز‌هایی که احساس خستگی و کاهش سطح هشیاری می‌کنیم.
متخصصان طب سنتی عنوان می‌کنند در مورد خوردنی‌ها نیز باید به این موارد توجه کنیم که غذا‌های روزهای آینده باید راحت الهضم، سریع الهضم و سبک باشد؛ بنابراین غذا‌هایی مانند سوپ و سالاد کاهو به همراه هویج و کرفس و روغن زیتون و سبزیجات معطر می‌تواند انتخاب خوبی برای وعده‌های ظهر باشد که برای افرادی که دارای یبوست هستند، و چربی خون دارند و کبد چرب داشته و چاق هستند، بسیار مؤثر است.
همچنین خوردن سوپ‌های کم رشته و کم غلات و پر سبزی نیز می‌تواند مفید باشد. خوردن آش‌های ترش مثل آش آبغوره، آش تمرهندی و… مؤثر است. شلغم و لبو که مزاج گرم و‌تر دارند، مؤثر است و مناسب برای افراد مستعد سرما خوردگی است.
در مورد نوشیدنی‌ها نیز توصیه می‌شود دمنوش‌های ترکیب سنبل الطیب، گل گاوزبان و اسطوخدوس مناسب برای کوفتگی، خستگی، تپش و ضعف دما مناسب است. به خصوص برای افرادی که می‌خواهند کار فکری انجام دهند. دمنوش بابونه، مرزنجوش و آویشن شیرازی برای افرادیکه اسم و برونشیت دارند و ضعف سیستم ریوی دارند، بسیار مؤثر است. دمنوش آویشن و عناب نیز برای کسانی که خسته و کوفته هستند می‌تواند انتخاب مناسبی باشد.
منبع: برنا