آقای علی زارعی مدیرعامل شرکت صنعتی دریایی ایران (صدرا) به سوالات زیر درباره وضعیت تولید نفتکش‌ها و شناورهای جدید در کشور پاسخ داد.
آخرین وضعیت تولید نفتکش‌های اقیانوس‌پیما در کشور به چه شکل است؟
آقای زارعی: موظف به ساخت چهار فروند نفتکش اقیانوس‌پیما (کلاس افرامکس) طی پیمان مشترک با یک شرکت خارجی هستیم که فروند اول اکنون با استانداردهای بین المللی، در حال تردد در آب‌های بین المللی است. فروند دوم نیز تقریباً تکمیل شده که مراحل تحویل آن به مجموعه کارفرما در حال پایان است و طبق برنامه، اگر مشکلی به وجود نیاید، نهایتاً تا اواخر خرداد، به سمت آب‌های بین المللی روانه می‌شود.
فرآیند ساخت سومین فروند در این نفتکش‌ها نیز، شروع شده است که مراحل مربوط به مهندسی آن قبلا انجام شده بود و اکنون برشکاری ورق‌ها آغاز شده که تقریباً ۳۲ تا ۳۳ درصد پیشرفت دارد و پس از پایان آن، ساخت فروند چهارم از این گروه نفتکش‌ها آغاز خواهد شد.
با ساخت این شناور‌ها، کشور را در عرصه ساخت شناورهای غول پیکر و اقیانوس‌پیما خودکفا کرده‌ایم. این شناورهای اقیانوس‌پیما از نظر ابعادی، دارای ۲۵۰ متر طول، ۴۴ متر عرض، ۲۱ متر ارتفاع و ۱۴ و نیم متر آبخور هستند که می‌توانند حدود ۷۵۰ هزار بشکه نفت و میعانات، معادل ظرفیت ۱۱۳ هزار تن وزن را حمل کنند.
مشکلی در مسیر ساخت یا فروش شناور‌ها و نفتکش‌ها به دستگاه‌های دولتی وجود دارد؟
آقای زارعی: ایران به دلیل داشتن سواحل بسیار زیاد در جنوب و شمال کشور، باید به سمت اقتصاد دریامحور حرکت کند، اما به این مسئله بها داده نشده و هنوز در زمینه ساخت شناور‌ها و تجهیزات مختلف دریانوردی، به شکل سنتی پیش می‌رویم که علت آن، عدم حمایت از صنعت ساخت ناوگان شناوری در کشور است.
شرکت‌های کشتی‌سازی خوب و دارای برند شناخته شده در ایران داریم، اما دقیقا زمانی که توانمندی ساخت نفتکش را در کشور داریم و توانسته‌ایم آن را بسازیم، شاهد آن هستیم که مجموعه‌های دولتی با کشورهای خارجی مثل چین و کره جنوبی قرارداد ساخت می‌بندند. به طور مثال اگر ده قرارداد با شرکت‌های خارجی بسته می‌شود، باید حداقل دو قرارداد هم با شرکت‌های داخلی منعقد شود تا شرکت‌های کشتی‌سازی داخلی نیز توسعه پیدا کنند.
اگر امروز کشور کره جنوبی تبدیل به یکی از بزرگترین کشتیسازهای دنیا شده، علت آن این است که سفارش ساخت دریافت کرده و تولید می‌کند، اما در کشور ما این حمایت از کشتی‌ساز‌ها انجام نمی‌شود. طی سال‌های اخیر یکی از مجموعه‌های دولتی ما با یک کشور خارجی قرارداد ساخت نفتکش بسته بود، در حالی که در همان زمان می‌توانستیم این تولید را در داخل کشور انجام دهیم.
رویکرد دولت جدید درباره عقد قرارداد با کشتیسازهای داخلی چگونه است؟
آقای زارعی: دولت جدید رویکرد‌های خوبی داشته و حتی رئیس جمهور نیز به جزیره صدرای استان بوشهر آمد و از توانمندی‌های ساخت نفتکش در داخل بازدید کرد؛ مجموعه‌های مختلف وزارت صنعت و شورای عالی صنایع دریایی نیز، جلسات بسیاری برگزار کردند و پیگیری‌های خوبی شده، اما این‌ها باید به عرصه عمل برسد تا منجر به قرارداد شود.
در مجموعه کشتیرانی جمهوری اسلامی، توافق‌های خوبی داشتیم که برای نخستین بار موفق شدیم با این مجموعه وارد قرارداد برای ساخت کشتی در حوزه شمال کشور شویم و در حال انجام مذاکره هستیم تا برای ساخت فروند‌های جدید نیز به توافق برسیم.
نخستین نفتکش اقیانوس‌پیمای ساخت ایران، مرداد سال ۱۳۹۱ با سفارش کشور ونزوئلا از سوی شرکت صنعتی دریایی ایران (صدرا) ساخته و به آب انداخته شد.
آقای جواد اوجی وزیر نفت نیز طی دو هفته گذشته سفری به برخی کشورهای آمریکای لاتین مانند ونزوئلا داشته و خبر داده که قرار است برای نخستین بار، با همکاری ایران از ظرفیت پالایشگاه‌های فراسرزمینی کشورهایی مثل ونزوئلا استفاده شود.
او گفت: می‌توانیم در بهره برداری و تعمیرات پالایشگاه‌های کشورهای آمریکای لاتین که به علت تحریم با مشکل رو به رو هستند، از ظرفیت سازندگان و متخصصان داخلی استفاده کنیم. نفت خام سنگین خود را به آن پالایشگاه‌ها می‌بریم تا در آن‌جا به فروش برسد که افزایش صادرات نفت را هم به دنبال خواهد داشت. توسعه میادین نفتی و گازی این کشورها را نیز تفاهم کردیم که با استفاده از ظرفیت شرکت‌های پیمانکاری ایرانی انجام دهیم.