در استان‌های غربی آذربایجان غربی، کردستان، کرمانشاه و ایلام حدود ۱۰ مرز رسمی و بازارچه فعال در همسایگی با عراق وجود دارد که حجم اصلی مبادلات ایران با بخش عربی این کشور و اقلیم کردستان را عهده دار هستند.
«مهران» رکوردار صادرات به عراق
در سال ۱۴۰۰ از طریق گمرک مهران در استان ایلام، مبلغ یک میلیارد و ۱۶۱ میلیون دلار به کشور عراق صادر شده است که بالاترین میزان صادرات در بین ۱۲ مرز مشترک با عراق است.
گمرک مهران در سال ۹۹ به دلیل بحران کرونا و شرایط دشوار صادرات کالا در مرز‌های همجوار با بخش عربی، ۵۲۵ میلیون صادرات داشت و بعد از پرویزخان، باشماق و پیرانشهر در رتبه چهارم بود، ولی در سال ۱۴۰۰، از یک جهش چشمگیر برخوردار شده و یک رشد ۱۲۱ درصدی داشته است.
«پرویزخان» در رتبه دوم
گمرک پرویزخان در استان کرمانشاه با یک میلیارد و ۲۲ میلیون دلار صادرات در سال ۱۴۰۰ در رتبه دوم جدول ایستاده است. این میزان ۱۳۹ میلیون دلار کمتر از مرز مهران است.
پرویزخان در سال ۹۹ با یک میلیارد و ۶۸۵ میلیون دلار به عراق صادرات، در رتبه اول قرار داشت و مبادلات این مرز در سال ۱۴۰۰ چیزی حدود ۳۹ درصد کاهش را نشان می‌دهد.
«باشماق» در جایگاه سوم
رتبه سوم مرز‌های مبادلاتی مشترک با عراق در اختیار باشماق در استان کردستان است. باشماق سال گذشته ۸۲۵ میلیون دلار صادرات داشته است. این مرز در سال ۹۹ یک میلیارد و ۲۳۵ میلیون دلار صادرات داشته و در رتبه دوم صادرات به عراق قرار داشته و این آمار یک کاهش ۳۳ درصدی را در سال ۱۴۰۰ نشان می‌دهد.
جهش فوق العاده «خسروی»
سال گذشته از مرز خسروی در استان کرمانشاه، ۶۸۷ میلیون دلار کالا صادر شده و در رتبه چهارم قرار گرفته است. در سال ۹۹ به دلیل مشکلات بحران کرونا و سختگیری‌های بخش عربی عراق، تنها ۱۱۳ میلیون دلار کالا از مرز خسروی صادر شد و در رتبه نهم در میان مرز‌های غرب کشور قرار داشته است. این مرز قدیمی امسال یک افزایش ۵۰۷ درصدی داشته که بالاترین افزایش در میان مرز‌های همسایه با عراق محسوب می‌شود.
مرز «پیرانشهر» در رتبه پنجم
مرز پیرانشهر در سال گذشته ۶۲۶ میلیون دلار صادرات داشته است و با توجه به این آمار در رتبه پنجم قرار می‌گیرد. پیرانشهر در سال ۹۹ به میزان ۷۱۹ میلیون دلار صادرات انجام داده و در رتبه سوم قرار داشته است. این مرز در سال ۱۴۰۰ یک کاهش ۱۳ درصدی را شاهد بوده است.
جایگاه بقیه مرز‌ها در سال ۱۴۰۰
مرز سومار با ۵۳۰ میلیون دلار، بازارچه شیخ صله با ۴۰۹ میلیون دلار، کیله سردشت با ۱۷۴ میلیون دلار و سیرانبند بانه با ۱۲۴ میلیون دلار در رتبه‌های بعدی قرار می‌گیرند. شوشمی پاوه هم با ۴۸ میلیون دلار صادرات در سال ۱۴۰۰ در رتبه آخر قرار می‌گیرد.
در استان خوزستان هم در سال گذشته از مرز شلمچه ۴۹۳ میلیون دلار و از مرز چذابه ۱۰۶ میلیون دلار صادرات به عراق صادر شده است و در این میان شلمچه در بین ۱۲ مرز فعال در همسایگی عراق، بعد از سومار رتبه هفتم را داشته است.