بهزاد امیری متخصص بیماری‌های عفونی و رئیس گروه مدیریت بیماری‌های قابل انتقال بین انسان و حیوانات مرکز مدیریت بیماری‌های واگیر وزارت بهداشت در خصوص بیماری تب خونریزی دهنده کریمه کنگو (CCHF)، اظهار کرد: بیماری تب خونریزی دهنده کریمه کنگو یک بیماری ویروسی است. مخزن و ناقل ویروس CCHF در طبیعت کنه‌های سخت و عمدتاً گونه‌ای به نام هیالوما است.
وی ادامه داد: این کنه‌ها حدود ۸۰۰ روز عمر می‌کنند و می‌توانند ویروس را از طریق تخم به نسل بعدی شان انتقال دهند. زمانیکه این کنه‌ها حیوان را مورد گزش قرار می‌دهند، ویروس را به بدن دام منتقل می‌کنند. دام در طی مدت دو هفته ناقل ویروس خواهد بود و ممکن است علامتی بروز ندهد. چنانچه در طی این مدت، دام توسط انسان بدون استفاده از وسائل حفاظت فردی و رعایت نکات بهداشتی ذبح شود انسان در معرض خون و ترشحات دام آلوده قرار می‌گیرد و به این طریق احتمال انتقال بیماری به انسان وجود دارد.
امیری درباره روش‌های انتقال ویروس CCHF، بیان کرد: انسان به چند روش به ویروس CCHF آلوده می‌شود؛ کنه آلوده به طور مستقیم انسان را مورد گزش قرار دهد، انسان با ترشحات، خون و بافت بدن حیوان آلوده تماس داشته باشد، انسان کنه‌ها را با دست له کند و انسان با خون و ترشحات بدن انسان مبتلا به بیماری تماس داشته باشد.
رئیس گروه مدیریت بیماری‌های قابل انتقال بین انسان و حیوانات مرکز مدیریت بیماری‌های واگیر وزارت بهداشت درباره علائم بیماری تب کریمه کنگو، تصریح کرد: علائم بالینی در مبتلایان به این بیماری طیف وسیعی داشته و از موارد بدون علامت تا موارد با علائم بسیار شدید و تهدیدکننده حیات می‌باشد. افرادی که دچار علائم می‌شوند، در فاز اولیه دچار تب ناگهانی، لرز، سردرد، درد عضلانی، درد عضلات شکم و کمر، گیجی، حالت تهوع، استفراغ و پرخونی مخاط می‌شوند.
وی افزود: در فاز حاد بیماری، فرد دچار خونریزی زیر پوستی، کبودی بدن، خونریزی داخل ملتحمه چشم، خونریزی مخاط، خونریزی از مجاری بدن و در نهایت درگیری چندین ارگان بدن همچون سیستم گوارشی، ادراری و تنفسی می‌شود که در این صورت ممکن است منجر به مرگ بیمار شود.
امیری اضافه کرد: این بیماری بیشتر در گروه سنی جوان و میانسال و در جمعیت مولد کشور دیده می‌شود. نوع شغل افراد ارتباط زیادی با انتقال ویروس CCHF دارد، افرادی که مشاغلی در حیطه دام، دامداری، قصابی و کشتارگاه دارند، بیشترین جمعیت در معرض خطر هستند.
رئیس گروه مدیریت بیماری‌های قابل انتقال بین انسان و حیوانات مرکز مدیریت بیماری‌های واگیر وزارت بهداشت با اشاره به اینکه فعالیت کنه‌ها با شروع گرمای هوا آغاز می‌شود، گفت: بنابر این بیشترین موارد ابتلا به بیماری CCHF را در انتهای فصل بهار و تابستان مشاهده می‌کنیم.
وی اظهار کرد: در فاز حاد بیماری، بین ۱۰ تا ۴۰ درصد احتمال دارد که بیمار فوت کند. تشخیص و درمان بیماری تب کریمه کنگو در کشور مهیا شده و در هر نقطه‌ای از کشور امکان انتقال نمونه و تشخیص نهایی بیماری وجود دارد. بیماران باید در صورت مشاهده اولین علامت، به مراکز بهداشتی و درمانی مراجعه کنند.
امیری با بیان اینکه بیماری تب کریمه کنگو (CCHF)، اولین بار در سال ۱۳۷۸ به طور رسمی و قطعی در کشور ما تایید و شناسایی شد، ادامه داد: از ابتدای شناسایی اولین مورد ابتلا به بیماری تب خونریزی دهنده کریمه کنگو در سال ۱۳۷۸ تا کنون (۲۴ سال) ۱۶۰۱ مورد بیمار مبتلا در کشور شناسایی و ثبت شده است و از آن زمان تاکنون ۲۰۹ نفر (۱۳%) به علت ابتلا به این بیماری در کشور فوت نموده‌اند.
رئیس گروه مدیریت بیماری‌های قابل انتقال بین انسان و حیوانات مرکز مدیریت بیماری‌های واگیر وزارت بهداشت افزود: در سال ۱۳۹۹ تعداد ۴۰ مورد بیمار مبتلا به CCHF و ۵ مورد مرگ ناشی از آن و در سال ۱۴۰۰ تعداد ۱۳ مورد ابتلا و ۲ مورد مرگ در کشور شناسایی شدند. از ابتدای سال جاری تا کنون ۵ نفر بیمار مبتلا به این بیماری شناسایی شدند که متاسفانه یک نفر از بیماران فوت نموده است.
وی با اشاره به توصیه‌های بهداشتی جهت کنترل و پیشگیری بیماری تب کریمه کنگو، تصریح کرد: در مناطقی که میزان بروز بیماری بیشتر است، افراد باید حتی الامکان از گزش کنه‌ها جلوگیری کنند. در مناطقی که میزان کنه‌ها بیشتر است، باید نسبت به سم پاشی دام‌ها، آغل‌ها و مناطق نگهداری دام اقدام شود. افراد باید دقت کنند که نباید کنه‌ها را با دست له کنند و در مناطقی که کنه‌ها فراوانی بیشتری دارند، لباس‌های بلند و پوشیده بپوشند و از قلم و یا اسپری دورکننده حشرات استفاده نمایند. به لاشه دامی که در اثر بیماری مشکوکی ازبین رفته، نزدیک نشوند و دست نزنند.
امیری افزود: از خرید گوشت‌هایی که خارج از نظارت شبکه سازمان دامپزشکی ذبخ و عرضه می‌شوند، خصوصا کنار جاده‌ها و معابر خودداری کنند. دام زنده را از میادین عرضه مجاز دام خریداری کنند، چراکه این مراکز تحت نظر سازمان دامپزشکی است.
رئیس گروه مدیریت بیماری‌های قابل انتقال بین انسان و حیوانات مرکز مدیریت بیماری‌های واگیر وزارت بهداشت اضافه کرد: ذبح دام در کشتارگاه‌ها انجام شود. در تمامی کشتارگاه‌های مجاز دام، دامپزشکان حضور دارند و دام را قبل و بعد از ذبح بررسی و معاینه می‌کنند. برخی از انواع بیماری در دام‌ها علائم ظاهری مشخصی ندارند و فقط دامپزشکان و کارشناسان بهداشتی قادر به تشخیص آن هستند.
وی گفت: به هیچ عنوان دام را در منازل و معابر عمومی ذبح نکنند. چراکه خونابه‌های جاری می‌تواند منجر به آلودگی محیط و افزایش بروز و شیوع بیماری‌های منقله از دام به انسان شود. افرادی که به ذبح دام مشغول هستند باید از وسایل محافظت کننده مانند دستکش، چکمه و لباس مناسب استفاده کنند و ابزارشان را بعد از ذبح، ضدعفونی کنند. همچنین، خونابه‌ها نیز به طریق بهداشتی دفع شود.
امیری خاطرنشان کرد: گوشت دام ذبح شده باید به مدت حداقل ۲۴ ساعت در دمای ۴ درجه سانتی گراد در یخچال قرار داده شود، تا پدیده جمود نعشی منجر به گلیکولیز شود. گلیکولیز نیز منجر به افزایش میزان اسیدیته و کاهش PH گوشت می‌شود که این فرایند باعث می‌شود، چنانچه ویروسی در گوشت وجود داشته باشد از بین رود. البته توصیه می‌کنیم، جگر و سایر امعا و احشای دام، پس از ۴۸ ساعت نگهداری در دمای چهار درجه سانتی گراد، مصرف شود. توصیه اکید می‌شود مردم از مصرف جگر خام خودداری کنند.
منبع: فارس