محمد علی تمدن گفت: این روز‌ها که بارش باران جلوه‌ای از رحمت الهی جان تازه‌ای به روان آب‌ها و رودخانه‌های فصلی بخشیده، این سوال دوباره در اذهان مطرح شده است که چه کاری برای ذخیره و جلوگیری از اتلاف آب و خروج سیلاب‌های فصلی از مرز‌های کشور در شرایط کم آبی و خشکسالی انجام داده ایم.
معاون طرح و توسعه شرکت آب منطقه‌ای استان خراسان رضوی گفت: یکی از پروژه‌هایی که با هدف جلوگیری از خروج و اتلاف روان آب‌های فصلی و همچنین تامین بخشی از آب شرب مشهد حدود هفت سال قبل کلید زده شد پروژه احداث سد شوریجه است.
او گفت: پس از احداث سد دوستی دومین سدی که در منطقه سرخس با هدف تامین بخشی از آب شرب کلان شهر مشهد در حال اجراست سد شوریجه است، اما در شرایط فعلی که هفت سال از آغاز عملیات این سد می‌گذرد تنها ۲۷ درصد پیشرفت فیزیکی داشته است.
معاون طرح و توسعه شرکت آب منطقه‌ای خراسان رضوی گفت: الان در سد شوریجه ۲۷ درصد پیشرفت فیزیکی داریم، ولی امسال می‌خواهیم این سد را تمام کنیم.
علی محمد سیفی گفت: ظرفیت سد شوریجه ۲۲۰ میلیون متر مکعب است و این سد در ۱۲۰ کیلومتری شرق مشهد در بخش مرزداران سرخس و نزدیکی شهر مزداوند در حال ساخت است.
معاون شرکت آب منطقه‌ای استان گفت: تاج سد شوریجه ۳۷۵ متر طول دارد و ارتفاع آن ۴۶.۵ متر است که توان ۲۰۰ میلیون متر مکعب ظرفیت آب در تراز نرمال دارد و تامین آب شرب مشهد و بخشی از کشاورزی دشت سرخس از اهداف سد شوریجه است.
او گفت: تخصیص آب شرب دیده شده در این سد مقدار ۱۵.۶ میلیون متر مکعب برای مشهد تقریبا به اندازه سد طرق است، مگر از یک میلیارد و ۲۵۰ میلیون متر مکعب آب سد دوستی چقدر سهم شرب مشهد است، معادل ۱۵۰ میلیون متر مکعب، شما ظرفیت و حجم سد را نبینید از این میزان سهم زیست محیطی، کشاورزی، تبخیر، جذب و نفوذ کم می‌شود مقداری که می‌شود برای مشهد بیاوریم معادل ۱۵.۶ میلیون متر مکعب است.
سیفی گفت: قرار شده امسال دولت سیزدهم برای سد شوریجه معادل ۶۵۰ میلیارد تومان به ما پول بدهد و ما قول دادیم با جذب این میزان اعتبار سد شوریجه را به آبگیری برسانیم، از سوی دیگر سد شوریجه از نوع سد خاکی با هسته رسی است و ایمن‌ترین سد‌ها هم، سد‌های خاکی با هسته رسی هستند و سدی که در حال ساخت است به لحاظ ساختگاهی که دارد سد خوبی است و این سد با هدف کنترل خروج سیلاب‌ها از مرز است.
آب کشف رود صددرصد متعلق به کشور ماست
او گفت: در تمام استان هر جا را که نگاه کنید پروتکل آخال بخشی از آب سد را از ما گرفته، ولی تنها رودخانه‌ای که در این پروتکل‌ها نیست رودخانه کشف رود است و صد در صد آب این رودخانه متعلق به کشور ماست. ما می‌توانیم با ساختن این سد از خروج آب از مرز جلوگیری کنیم نباید اجازه دهیم آب از مرز خارج شود و باید ۱۵.۶ میلیون متر مکعب آب شرب را تامین کنیم.
سیفی گفت: برای این که آب را به مشهد برسانیم می‌توانیم از پایین دست سد شوریجه یک خط انتقال حدودا ۱۸ کیلومتری اجرا و با یک ایستگاه پمپاژ، آب را وارد خط انتقال دوستی موجود در ایستگاه سه در باغک کنیم این بهترین گزینه است، چون آب را از سد می‌گیریم در یک نقطه‌ای به ایستگاه سه منتقل می‌شود و به تصفیه خانه می‌آید و یک فرایند احتمالا به تصفیه مان اضافه و در تصفیه خانه بعد آن قابل شرب شود.
باز هم حکایت کمبود اعتبار
او گفت: پروژه سد شوریجه سال ۹۳ شروع شده که الان هفت سال است از آغاز اجرای آن می‌گذرد و در این مدت به ما در سال‌های ابتدایی در مجموع ۳۳ میلیارد تومان و سال گذشته ۳۱ میلیارد تومان دادند که قرار بود ۴۹ میلیارد تومان بدهند، اما این بودجه را به ۳۱ میلیارد تومان کاهش داده اند، خب ببینید ۲۷ درصد پیشرفت فیزیکی طی هفت سال نتیجه این نوع اعتبار دادن است.
سیفی می‌گوید: مشکل پروژه‌های ما در کشور این است که هیچ وقت نمی‌توانیم زمان بندی مشخصی برای پروژه تعریف کنیم اصل و رکن یک ما منابع مالی است اگر منابع مالی به موقع نرسد به هیچ وجه زمان بندی معنایی ندارد خب پروژه‌ای که می‌توانستیم ظرف مدت دو تا سه سال جمع کنیم الان هفت سال طول کشیده و اگر اعتبار برسد ما قول داده ایم امسال صد درصد سد شوریجه را آبگیری کنیم اگر این ۶۵۰ میلیارد تومان را به ما بدهند با این زمان بندی مشخصی که شده با برنامه ما بدهند. الان ببینید فروردین که تمام شده ریالی نیامده یک ماه از سال را از دست داده ایم پول هم نداریم سد شوریجه هم پروژه بزرگی است که توسط پیمانکار شروع شود نیاز به منابع مالی زیادی دارد پروژه کوچکی نیست که بگوییم یک یا دو یا پنج میلیون تومان بدهیم راه بیفتد فعلا هم قرار است پیمانکار شروع کند و ماشین آلاتش را آورده، پیمانکار جهاد نصر حمزه است، مبلغ اعتبار تامین شده و در یکی دو سال گذشته هم اعتبار و پولی نبوده است.
به گفته او، هم اکنون ۵ تا ۶ میلیون متر مکعب از نزولات اخیر توسط سد مهار شده است.
مهندس حسن نوری زاده، فرماندار سرخس نیز می‌گوید: در حوضه آبریز سد شوریجه و رودخانه کشف رود کشاورزان توانسته اند بخشی از سیلاب‌ها را به زمین‌های کشاورزی هدایت کنند.
مدیر پروژه سد شوریجه سرخس گفت: آماری که در سال‌های اخیر کشف رود در مسیر سد شوریجه داشته چیزی حدود ۱۲۰ میلیون متر مکعب بوده است.
مهندس سید حسین عطارزاده حسینی گفت: متولی آمار‌ها آب منطقه‌ای است و ما ایستگاه‌های هیدرومتری داریم و آمار‌هایی که دیگران اعلام می‌کنند رسمی نیست و بحث آبی به مجموعه مدیریت ما برمی گردد از سوی دیگر سد شوریجه به جهت ساختگاهی که دارد یکی از ساده‌ترین سد‌های خاکی کشور است.
او گفت: در شرایط ویژه منطقه که وجود دارد ساختگاه و مخزن خوبی دارد حجم عملیاتش به نسبت حجم مخزنش خیلی کم است و توجیه اقتصادی پروژه خیلی بالاست، ولی متاسفانه شروع پروژه با آغاز تحریم‌ها و تخصیص نیافتن اعتبار در مملکت روبه رو بود و این پروژه هم مستثنا از این معضل نبود به همین جهت بحث اعتباری سد شوریجه بسیار ضعیف بود.
به گفته او، جدا از این موضوع ما همیشه در بحث مدیریت پروژه، (پیشرفت ریالی این پروژه ۲۲ درصد و پیشرفت فیزیکی اش ۲۷ درصد است) با پول کمتر توانسته ایم پیشرفت فیزیکی بیشتری داشته باشیم یعنی این که مدیریت مالی این پروژه خوب انجام شده و اجرا جلوتر است و این پروژه مهندسی ارزش شده که همین کار پروژه را برای پیمانکار ساده‌تر کرده است.
او می‌گوید: یک پروژه بدون این که اهداف پروژه تغییر کند و از کیفیت آن کم شود بتواند ارزان‌تر تمام شود و کارکرد‌های پروژه را تقویت کنیم مهندسی ارزش است که در این پروژه انجام شد. مثلا چراغی را که قرار است نور بدهد کاری کنیم که نور دهی اش افزایش یابد بدون این که انرژی بیشتری بدهیم و منابع صرف کنیم مهندسی ارزش درست مثل این است که شما وقتی با خودروی خودتان می‌خواهید به منزل بروید، مسیری را انتخاب کنید که بنزین کمتری استفاده کنید. در پروژه‌ای که خرج‌های اضافی را کنار بگذاریم و بتوانیم رویکرد پروژه را بیشتر کنیم مهندسی ارزش خوبی انجام داده ایم و نتیجه اش را در پیشرفت فیزیکی که بالاتر از پیشرفت ریالی است ملاحظه می‌کنیم که مجموعه ما مدیریت مالی خوبی روی این پروژه داشته است.
مهندس عطارزاده حسینی می‌گوید: برای بحث اعتباری پروژه تقاضا داریم که بالاترین کمک به ما انجام شود، مشکل ما فقط تامین منابع مالی این پروژه است.