به گفته متخصص روانشناسی ومدرس دانشگاه آزاد همدان انتظارات بیش ازحد والدین و مقایسه فرزندان با همسالان و همکلاسیها، موجب افزایش اضطراب و تشویش دانشآموزان میشود در صورتیکه برای کاهش اضطراب امتحان در فرزندان باید بر توانایی آنان تأکید شده تا اعتماد به نفس آنان تقویت و انتظارات هم با تواناییهای فرزندان هماهنگ شود.
چه عواملی باعث اضطراب در ایام امتحانات میشود؟
احمد قرهخانی افزود: اضطراب امتحان پدیدهای رایج در بین دانشآموزان است که ارتباط بسیار زیادی با عملکرد موفق یا شکست تحصیلی دارد. اضطراب امتحان، ناشی از احساس ناکارآمدی و درماندگی در دانش آموزان است و هنگامی که فرد در خصوص کارآیی و توانایی ذهنی خود در موقعیت امتحان دچار نگرانی و اضطراب شده به نحوی موجب کاهش و افت عملکرد واقعی میشود.
یک دانشآموز با اضطراب امتحان، فردی است که بخوبی مواد و موضوعات درسی و کلاسی را فرا گرفته، اما به دلیل اضطراب قادر به نوشتن و بیان دانستهها در امتحان نیست و این اضطراب، یادآوری آموختههای قبلی را دچار اختلال کرده و عملکرد فرد را مختل میکند.
اضطراب امتحان در سنین ١٠ تا ١٢ سالگی شکل میگیرد و تا دوران بزرگسالی و تحصیلات دانشگاهی ادامه پیدا میکند و دختران در زمینه امتحان، مضطربتر از پسران هستندو عوامل فرهنگی نیز در این موضوع تأثیر زیادی دارد.
این متخصص روانشناسی در زمینه علل اضطراب برای امتحان، تصریح کرد:یکی از علل اضطراب امتحان ناشی از روابط والدین با فرزند و انتظارات والدین از کودکان (کمالگرایی) است و خانواده عامل مهمی در ایجاد اضطراب به شمار میآید. انتظارات والدین علاوه بر این که میتواند ملاک موفقیت و شکست دانشآموز باشد ممکن است اضطراب آفرین باشد.
انتظارات بیش ازحدوالدین ومقایسه فرزندان با همسالان و همکلاسیها، موجب افزایش اضطراب و تشویش دانشآموزان میشود بویژه انتظارات بیش از اندازهای که بدون توجه به تواناییها و استعدادهای کودک باشد موجب افزایش اضطراب امتحان و عملکرد ناموفق میشود.
وی تصریح کرد:وجود مدارس تیزهوشان، نمونه دولتی و مدارس با شرایط ویژه و انتظارات والدین از فرزندان در این ارتباط، اضطراب امتحان و حتی اضطراب را در دانشآموز، بالا میبرد.
مدرس دانشگاه آزاد واحد همدان، خاطرنشان کرد: اضطراب حالت روانی است که در تعامل والدین با کودک ممکن است گسترش یابد و برخی اولیاء بدون توجه به علائق و استعدادهای کودک آنها را برای کسب موفقیت تحت فشار قرار میدهند و یا والدین آرزوهای تحقق نیافته خود را به فرزندانشان القا میکنند که هیچ هماهنگی با علائق و استعداد آنها ندارد و انتظارات نابجا و بدون توجه به تواناییها و استعداد دانشآموز، سبب ایجاد اضطراب میشود.
دشواری امتحان هم عامل مهمی در اضطراب امتحان است و مواد امتحانی دشوار، اغلب به شکست دانشآموز منجر میشود و هر تجربه شکستی باعث افزایش مقدار اضطراب میشود و تجربههای مکرر شکست باعث ایجاد اضطراب شده و در موقعیت امتحان بروز میکند؛ همچنین ایجاد محیط وحشت و ترس در برگزاری امتحان برای جلوگیری از احتمال تقلب نیز از عوامل مهم ایجاد اضطراب امتحان در دانشآموزان است.
متخصص روانشناسی ومدرس دانشگاه آزاد همدان گفت: برای کاهش اضطراب امتحان در فرزندان با تأکید بر توانایی دانش آموزان اعتماد به نفس آنان تقویت شده انتظارات والدین با تواناییهای فرزندان هماهنگ شود، از آنان توقع بیش از حد نداشته باشند همچنین به تلاشهای آنان برای کسب موفقیتهای هرچند کوچک توجه وتشویق شوندو شرایط فیزیکی و عاطفی مناسبی را در ایام امتحانات برای فرزندان فراهم شود