ساعتی به اذان صبح مانده وارد لوکیشن برنامه تلویزیونی شدیم که آقای آرامش آنجا خودش را آماده می‌کرد. سالِ گذشته او را در لوکیشنی عجیب و غریب دیدیم و امسال از آن پل متحرک و آن استخرِ پُرِ آب خبری نبود! همه‌چیز در سوله ۳۸ نمایشگاه بین‌المللی آرام‌تر از سال‌های قبل دنبال می‌شد.
چهارمین سال «ماه من» به آنتن آمده و باز هم با آیتم‌های متنوع، فضائل امیرالمؤمنین، روایت‌های دفاع‌مقدسی و اضافه شدنِ بخش مهدویت؛ خودش باعث شده بود امسال ساعتِ بیشتری نجم‌الدین شریعتی و همکارانش روی آنتن باشند و عنوانِ طولانی‌ترین برنامه سحری تلویزیون را به خودشان اختصاص دهند.
مثل بسیاری منتظر بودیم پل متحرک به کار بیفتد و نجم‌الدین شریعتی مجری این برنامه بر روی آن حرکت کند و به جایگاه اصلی "ماه من" برسد. ساعت از ۲ بامداد گذشته بود و گروه با سرعت بیشتری مهیای آنتن می‌شدند تا سحر دیگری میهمان خانه‌های مردم شوند.
«ماه من» بعد از چند سال تجربه، هنوز هم با ابتکار پیش می‌رود و اجرایِ پُرپلاتوی مجری «سمت خدا» را به دنبال دارد. جایی که مخاطبان بیشتر با آن چهره نجم‌الدین شریعتی آشنا شدند.
او هر لحظه شعر، مناجات و دلنوشته می‌خواند. امسال از همان شبِ اول حامد کاشانی غیبتِ خود را آغاز کرد و در ابتدا حجت‌الاسلام نظافت با حکمت‌های نهج‌البلاغه به «ماه من» آمد و بعد از یک دهه، حجت‌الاسلام شهاب مرادی به برنامه اضافه شد و این شب‌ها هم حجت‌الاسلام میثم علی‌پناه از فضائل امیرالمؤمنین برای مخاطبان تلویزیون می‌گوید.
یکی از سؤالاتی که با دیدنِ یک دکورِ ساده از یوسف منصوری تهیه‌کننده پرسیدیم این بود که منتظرِ یک دکور عجیب و غریب‌تر از سالِ قبل بودیم و با این دکور مواجه شدیم؛ او گفت: قرار نیست که هر سال به تکرار بیفتیم و دنبال این بودیم که برنامه فضایِ دیگری را تجربه کند؛ به همین خاطر در بخش‌های محتوایی ورود بیشتری داشتیم؛ خصوصاً بخش مهدویت را به برنامه اضافه کردیم تا هموطنان‌مان در نیمه غربی کشور که با تأخیر به وقتِ اذان صبح می‌رسند، از فضایِ «ماه من» بهره ببرند.
در کنار فعالیت عواملِ برنامه که انگار نه انگار ساعت از نیمه شب گذشته و وقتِ سحر است؛ همه با عشق پایِ «ماه من» و استمرارِ موفقیت‌هایش ایستاده‌اند. ساعت به ۲:۳۰ بامداد می‌رسد و صدایِ با آرامش و مؤدب "نجم‌الدین شریعتی" مجری برنامه می‌آید که به سمتِ اتاق گریم می‌رود. با آغوش باز ما را می‌پذیرد و از حضورمان تشکر می‌کند.
مجری برنامه‌ای که اعتقاد دارد سحر زمان خوبی برای انتقال معارف و عمق مفاهیم دینی خصوصاً به جوانان است و زمان‌های دیگر شبانه‌روز هنگام فعالیت‌های اجتماعی سرِ مخاطب شلوغ است. چهار سالی است که نجم‌الدین شریعتی، توانمندی‌های دیگر در مقوله اجرا را به رخ مخاطب کشیده است. تسلط در حفظ متن برنامه و اشراف بر مباحث دینی‌اش در گفت‌وگوهایش به چشم می‌خورد.
ساعت آرام آرام به ۳ بامداد می‌رسد و نجم‌الدین شریعتی خودش را برای شروع برنامه‌ای دیگر آماده می‌کرد. در عمقِ لوکیشن جذاب "ماه من" قرار گرفت و با آن لحن و آوای همیشگی‌اش با مخاطب احوالپرسی کرد. او برای مخاطب نام‌آشناست و بیش از ۱۰ سال، مردم او را با ساختار محتوای معارفی و شکل و شمایل "سمت خدا" دیده‌اند و می‌شناسند.
وقتی به پلاتوهایش توجه می‌کنیم روایت‌های جذاب و روانی را می‌شنویم که پُرمفهوم، جدّی و لطیف‌اند. متن‌هایی که خودِ "نجم‌الدین" می‌نویسد و دغدغه آن را دارد که به دل و جان مخاطب بنشیند و اثرگذار باشد.
اینجا پایش را فراتر می‌گذارد در هنگامه گفتگو با کارشناس و مهمانان دیگر فقط مستمعِ همیشگی نیست. خودش هم می‌گوید آنجا شریعتی، شریعتی "سمت خدا" است و اینجا شریعتی "ماه من"!
در میان کنداکتورِ شلوغ برنامه، بالأخره فرصت چند دقیقه‌ای پیش آمد با نجم‌الدین شریعتی گفت‌وگویی داشته باشیم. هرچند یوسف منصوری در پشتِ دوربین بود، اما می‌خواست برای گفتگو، آخرین نفر باشد.
شریعتی مجری «ماه من» به طولانی‌شدن و فشار مضاعفی که رویِ دست‌اندرکاران این برنامه سحرگاهی وارد می‌شود اشاره کرد. او گفت: ما تا دم‌دمایِ ۶ صبح روی آنتنیم و این طولانی‌شدن فشار مضاعفی بوده که روی همکارانم است. ما شاید بیش از برنامه‌های دیگر، به آیتم‌های زیاد، پلاتو‌های متنوع و خیلی چیز‌های دیگر فکر می‌کنیم. دوست نداریم فقط گفت‌وگوی صِرف روی آنتن داشته باشیم.
وی افزود: با تجربیات سال‌های گذشته بالأخره مخاطب انتظار داشت اتفاق جدیدی ببیند. صحبت‌ها ارتقاء بیشتری داشته باشند؛ شب‌هایی که فقط ۴ قسمت گفتگو داشتیم و بخشِ فضائل امیرالمؤمنین که بسیار برای ما جدّی است و مهدویت که بخشِ تازه‌واردِ برنامه به شمار می‌رود.
** در زمانِ گفتگو خستگی در چشمانِ مجری برنامه موج می‌زد. حتی جالب است از او سؤال کردم چقدر در طولِ شبانه‌روز می‌خوابد؛ نجم‌الدین شریعتی با آن تواضع و فروتنی همیشگی‌اش گفت: خداوند واقعاً کمک می‌کند، چون فشار عجیب و غریبی وارد می‌شود. نصفه و نیمه می‌توانم استراحت کنم، چون ظهر‌ها برنامه «سمت خدا» را روی آنتن داریم.
در میانِ گفتگو از او سؤال کردم؛ در صفحات مجازی می‌نویسند چرا نجم‌الدین شریعتی وارد چالش نمی‌شود؟ مجری «ماه من» چنین پاسخ داد: واقعاً گفتگو‌های دینی و از این جنس، چالش نمی‌خواهد. در «سمت خدا» که یک برنامه ظهرگاهی است چالش نمی‌کنم چه برسد به سحر که وقتِ آرامش مردم است و باید برنامه با آرامش اداره شود. بعضی از کارشناسان به من گفتند هرجا خواستم ورود کنم، اما خودم نمی‌خواهم این پرش به وجود آید.
وی خاطرنشان کرد: بحث‌های ما دینی است نه اقتصادی و سیاسی که واردِ چالش شویم. وقتی حکمت و فضائل امیرالمؤمنین (ع) مطرح می‌شوند چه جایی برای چالش است؟! خیلی‌ها فکر می‌کنند مجری موفق است که پینگ‌پنگی وارد بحث شود؛ هم اقتضای سحر است و هم من ضرورت نمی‌دانم.
مجری «ماه من» در ادامه درباره تجربه چهار ساله‌اش در اجرای برنامه سحرگاهی صحبت کرد؛ او تأکید کرد: سحر همان‌طور که اجرای آن با سختی‌ها و دشواری‌هایی همراه است فضیلت آن هم بیشتر است. در واقع جنسی از مخاطب را با خودش همراه می‌کند که اهلِ دل است.
وی افزود: امروز خانمی به من زنگ زد و به من گفت آقای شریعتی ما سال‌هاست سفره امام حسن مجتبی (ع) پهن می‌کنیم شما در شبِ میلاد امام حسن (ع) صحبت کردید، اشکم درآمد. چون بعد از اذان صبح خواب دیدم در خانه‌مان سفره بزرگی برای امام مجتبی (ع) پهن کردیم و شما هم سرِ سفره نشسته‌اید. این ارتباط دلی یک عالم می‌ارزد. یا آقایی مرا در خیابان دید و به من گفت: شبی که شما در برنامه گفتید امام حسن غریب است تصمیم گرفتم برای این آقا کاری کنم. واقعاً جنسِ اجرا، بیداری و اتفاقات سحر با همه برنامه‌ها و اتفاقات فرق می‌کند.
شریعتی همچنین درباره اینکه «ماه من» امسال دکورِ عجیب و غریبی ندارد، خاطرنشان کرد: دوستان به این نتیجه رسیدند سالِ گذشته را تکرار نکنند. با اینکه خودِ آب حسّ و حال آرامش‌بخشی دارد و در فضای مجازی بازتاب‌های خوبی داشت و این خودش ایجاد تفاوت در برنامه است. به نظرمن باید ۴ سالِ «ماه من» را با همدیگر دید. بالأخره معتقدم آدم‌ها دوره‌های فعالیت‌شان فراز و نشیب‌هایی دارد و توقع درستی نیست که همواره انتظارِ در اوج ماندن داشته باشیم.
او با اشاره به سفره فضائل امیرالمؤمنین گفت: این لطفی بود که به برکتِ حضورِ حجت‌الاسلام حامد کاشانی در برنامه باز شد. مردم حال‌شان با امیرالمؤمنین، حکمت‌ها و فضائل حضرت خوب است. اگرچه امسال ایشان را در برنامه نداشتیم و جای خالی‌شان کاملاً حس می‌شد، اما دوستان آمدند و خدا را شکر این سفره پهن ماند.
شریعتی در پاسخ به این سؤال که آیا مجری معارفی و مذهبی بودن را برچسب می‌دانید یا امتیاز؟ تأکید کرد: حتماً این اتفاق را امتیاز می‌بینم و هیچ گاردی نمی‌گیرم. اتفاقاً بخش اعظمی از لطف و محبت و بزرگواری مردم به من، به خاطر حضور در این فضاست. کاری غیر از این بکنم ممکن است گارد بگیرند.
شریعتی درباره عبور از کلیشه‌ها و تفاوت "ماه من" با دیگر برنامه‌های رمضان گفت: گروه جوان "ماه من" در هر لحظه به فکر ابتکار و نوآوری‌اند و این نگاهِ جوانانه یکی از فرق‌های اصلی برنامه سحر ما با بقیه سحر‌های ماه رمضانِ تلویزیون است. این خودش کمک می‌کند به رنگ و بصر و محتوایی که جوان ما را در دل شب پای تلویزیون بنشاند. این اتفاق باعث می‌شود حواسم باشد مخاطبم جوان است راحت‌تر حرف بزنم؛ حتماً اگر این برنامه خوب شده، گرافیک، نورپردازی و دکور آن با ایده درست روی آنتن می‌رود به خاطر گروه خوش‌فکری است که در پشت این صحنه قرار دارد.
بعد از بخشِ دومِ برنامه که امسال به «ماه من» اضافه شده، هوا هم روشن‌تر شده بود یوسف منصوری را کنارِ سوله دیدم و گفتگو را با او آغاز کردم. یوسف منصوری سومین سالی است که تهیه‌کنندگی "ماه من" را برعهده دارد. کسی که زمانی سردبیری برنامه "هفت" (اجرای بهروز افخمی) را برعهده داشته و همچنین به عنوان کارگردان "ساعت سینما" شناخته می‌شود. قبل از این‌ها مجموعه‌ای به نام "تک ضرب" نوشته و تهیه کرده که حمید نعمت‌الله آن را کارگردانی کرده است. البته او قرار است بعد از ماه رمضان، فیلم سینمایی را کار کند که جزئیات آن را به زمانی موکول کرده که همه مقدماتش فراهم شود.
صحبت را با او درباره اصول برنامه‌سازی در برنامه‌های مذهبی تلویزیون شروع کردیم؛ تهیه‌کننده "ماه من" چنین پاسخ داد: "سازمان صداوسیما تلاش می‌کند به همه سلیقه‌ها احترام بگذارد و برای همه نوع ذائقه‌ای برنامه‌سازی کند تا مخاطب محکوم نشود برنامه خاصی را ببیند! اصول برندسازی در کار‌های مختلف وجود دارد و کار‌های مذهبی از آن جدا نیست. اولین اصل شناخت مخاطب است؛ وقتی مخاطب را می‌شناسی و نیاز آن را درک می‌کنی اگر به تکرار نیفتی، این مخاطب همیشه به این برنامه وفادار خواهد ماند. "
تهیه‌کننده برنامه "ماه من" با اشاره به اینکه برنامه‌های معارفی را باید طوری ساخت که خانواده‌ها در کنار هم ببینند، خاطرنشان کرد: یکی از پاشنه آشیل‌های برنامه‌ها، عدم توجه به تنوع و وجوه تمایز است که ما سعی کردیم در برنامه "ماه من" این اتفاق را رقم بزنیم. یعنی در واقع آنقدر رنگ و تنوع و محتوا توأمان با هم پیش بروند تا همه اعضای خانواده بتوانند در کنار هم مخاطب این برنامه‌های معارفی باشند.
او درباره اینکه چرا بسیاری از برنامه‌سازان مذهبی و معارفی هنوز به ساختِ برنامه‌های کلیشه‌ای در پشت بام گنبد و ... اصرار دارند. کمتر دنبالِ نگاه جدیدند و خلاقیت به ندرت دیده می‌شود. چقدر گذشتن از کلیشه‌ها در برنامه‌های مذهبی سخت است، توضیح داد: امسال سومین سال است که تهیه‌کنندگی «ماه من» را برعهده دارم. سختی‌هایش در مرحله اجراست؛ این‌طور نبوده که مدیران به خلاقیت و نوآوری در این عرصه، علاقه نداشته باشند یا جلویِ ما را بگیرند؛ ما به عنوان برنامه‌ساز همواره باید دنبال ابتکار و نوآوری باشیم، چون مخاطب ما احترام دارد و می‌خواهد پایِ تلویزیون یک برنامه با محتوا و خوش رنگ و لعاب را ببیند نه یک اتفاق تکراری!
منصوری افزود: باید در کنار القایِ درست مفاهیم و مضامین به حفظِ المان‌های هنری و زیبایی‌شناختی هم توجه جدّی داشته باشیم. اگر این اتفاق نیفتد ما کم‌کاری کردیم؛ ما باید بتوانیم پیوندی میان مسائل مختلف مذهبی و استفاده از فضایِ هنری و گرافیکی، ایجاد کنیم. اگر به این نکات واقف باشیم برای آن وقت و زمان درستی را قائل خواهیم شد و در واقع نشدنی نیست.
تهیه‌کننده «ماه من» وقتی با این سؤال مواجه می‌شود که چقدر ساختِ این برنامه سحرگاهی باعث شده که به سمتِ ساخت برنامه‌های مذهبی و معارفی برود، گفت: من همیشه به این نکته فکر می‌کنم چیز‌هایی را بسازم که وقتی از این دنیا رفتم بتوانم به عنوان توشه با خودم به آخرت ببرم. این برنامه و اتفاق می‌تواند یک کار اجتماعی برای سینما باشد که با محتوایش به جامعه بیاموزیم چطور درست زندگی کند و حرفِ دین را بزنیم. حالا می‌خواهد این حرفِ دین در قالب ساخت یک برنامه مذهبی و معارفی صِرف مثل برنامه ماه رمضانی باشد و چه فیلم و سریالی که حرف از خانواده، سبک زندگی و اخلاق و رفتارِ درست اسلامی بزند.
منصوری درباره استفاده از یک دکور ساده‌تر نسبت به فضایِ عجیب و غریب سالِ گذشته، افزود: آدمی هر تجربه‌ای می‌کند اگر در آن تجربه‌اش بماند چه شکست بخورد و یا به پیروزی و موفقیت دست پیدا کند باید از آن عبور کند. خیلی از دوستان می‌گفتند آن دکورِ سال گذشته را تکرار کنیم، اما در اصولِ درست برنامه‌سازی، این تکرار غلط است و خودش شروعِ درجا زدن و سقوط است. باید سمتِ طرح‌های جدید رفت و در مجموع این فضا به ذهن‌مان رسید و خوشحالم در یک اتفاق نماندیم.
وقتی از او می‌پرسیم آیا آرزویی داشتی که در دلِ سحر از خداوند بخواهی و اجابتش را ببینی؛ لحظه‌ای سکوت می‌کند و می‌گوید بماند؛ اگر بخواهم صادقانه بگویم من فکر می‌کنم برنامه ماه رمضان ساختن خصوصاً سحری یا افطاری، یک رزق است. خدا به ما توفیق داده چند سالی است برای امیرالمؤمنین برنامه بسازیم.
منبع: تسنیم