سیده زهرا شریعت پناهی، با تاکید بر رعایت یکسری موارد در هنگام روزه داری گفت: فرد روزه دار باید تغذیه سالم و کافی طبق هرم غذایی داشته باشد و از تمامی گروه‌های مواد غذایی به صورت متعادل و به میزان مورد نیاز روزانه مصرف کند تا دچار کمبود پروتئین و ریزمغذی‌های دریافتی نظیر املاح و ویتامین نشود.
وی با اشاره به میزان مواد مغذی مورد نیاز روزانه بدن گفت: مصرف غلات که در کف هرم غذایی قرار دارند باید به میزان کافی باشد. لبنیات در طبقات بالاتر هرم قرار دارند که مصرف حداقل روزانه دو واحد از آن‌ها توصیه می‌شود. همچنین فرد باید روزانه حداقل دو واحد میوه و سه واحد سبزی دریافت کند. گروه گوشت‌ها یا جایگزین گوشت نظیر تخم مرغ نیز باید ۳-۲ واحد روزانه استفاده شود.
شریعت پناهی افزود: در ماه مبارک رمضان باید این مواد مغذی به میزان کافی در وعده‌های سحر، افطار و شام گنجانده شود تا نیاز بدن فرد روزه دار تأمین شود. البته می‌توان از میزان نان و غلات کم کرد، اما سایر گروه‌های غذایی نباید کم شود، زیرا بدن دچار کمبود مواد مغذی می‌شود.
عضو هیئت علمی دانشکده علوم تغذیه، مواد غذایی شیرین و چرب را بی کیفیت و فقط دارای انرژی و کالری عنوان کرد که مصرف آن‌ها در وعده‌های غذایی ماه رمضان سبب تضعیف سیستم ایمنی فرد می‌شود.
وی با تاکید بر تغذیه سالم در ماه رمضان و پرهیز از افراط و تفریط گفت: تغذیه افراد در ماه رمضان باید به نحوی باشد که در انتهای این ماه مبارک دچار اضافه وزن و چاقی نشوند، زیرا چاقی به معنای داشتن تغذیه نامناسب است و سیستم ایمنی بدن فرد را ضعیف می‌کند.
شریعت پناهی هدف از صرف وعده سحری را دریافت مواد مغذی مورد نیاز بدن و رفع تشنگی در طول روزه داری برشمرد و خوردن آن را الزامی دانست.
به گفته وی، در سحر باید یک وعده کامل غذایی مثل ناهار صرف شود که حتماً باید حاوی سه گروه غلات، گوشت‌ها و سبزی‌ها باشد. در این وعده غذایی می‌توان از گروه غلات، نان یا برنج استفاده کرد و حتماً باید گوشت یا جایگزین آن و سالاد یا سبزیجات مصرف کرد. برای تأمین لبنیات مورد نیاز بدن نیز می‌توان همراه سحری از ماست استفاده کرد.
این دانشیار گروه تغذیه دانشگاه برای جلوگیری از بروز تشنگی در حین روزه داری خاطرنشان کرد: مصرف غذا‌هایی نظیر سرخ شده، ماکارونی، کله پاچه و آبگوشت در وعده سحری باعث ایجاد عطش می‌شوند بنابراین بهتر است از آن‌ها استفاده نکنیم.
وی با اشاره به تأثیر مصرف سالاد و سبزیجات در وعده سحر در حفظ آب و رفع تشنگی توصیه کرد: بهتر است حداقل یک واحد سبزیجات خام یا سالاد معادل یک لیوان در وعده سحری مصرف شود.
دانشیار دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی به افرادی که پس از صرف سحری دچار بدهضمی دستگاه گوارش، نفخ یا سوزش سر معده می‌شوند توصیه کرد که از مصرف غذا‌های نفاخ نظیر سویا، قارچ، کلم، حبوبات در این وعده غذایی پرهیز کنند.
شریعت پناهی با تاکید بر اینکه وعده افطار و شام باید یک ساعت فاصله داشته باشند گفت: با توجه به اینکه در ماه رمضان ساعت‌های متمادی و گاهی در برخی فصول حدود ۱۵ ساعت روزه هستیم و معده مدت طولانی خالی است و استراحت کرده باید افطار را با یک غذای سبک و گرم شروع کنیم.
وی شیر گرم با خرما یا شیر گرم با عسل یا فرنی با شیرینی کم و مقداری دارچین را بهترین انتخاب برای شروع افطار عنوان کرد و برای افرادی که به شیر حساسیت دارند خوردن آب گرم یا چای کمرنگ با خرما توصیه می‌شود.
این دانشیار دانشگاه تاکید کرد: بهتراست پس از این افطار سبک یک ساعت چیزی خورده نشود، چون معده پس از ساعت‌ها استراحت، تحمل غذای سنگین را ندارد و یک ساعت بعد شام را میل کرد.
عضو هیئت علمی دانشکده تغذیه با بیان اینکه شام بر خلاف سحری باید سهل‌الهضم باشد، گفت: برای شام باید غذا‌های سهل‌الهضم نظیر حلیم کم چرب یا آش‌های سبک که صرفاً با برنج و عدس درست شده و حبوبات آن سبک است یا سوپ‌های سبک استفاده کرد. در وعده شام حتماً باید یک تا دو واحد سبزیجات مصرف شود مثل خوردن نان و پنیر و سبزی تا نیاز بدن فرد تأمین شود.
وی، مصرف حداقل دو واحد میوه در فاصله شام تا سحر را ضروری برشمرد تا ویتامین‌ها و املاح به مقدار مناسب دریافت شود و افزود: به دلیل کوتاه بودن فاصله زمانی شام تا سحر، افراد مصرف میوه را فراموش می‌کنند در صورتی که بسیار اهمیت دارد. متأسفانه بسیاری اوقات پس از ماه رمضان افراد با علائم کمبود ویتامین و املاح مراجعه می‌کنند.
شریعت پناهی، یبوست را یکی از مشکلات بسیار شایع در ماه رمضان به دلیل کاهش دریافت مایعات عنوان کرد و یادآور شد: بهترین راهکار برای پیشگیری از این عارضه مصرف غذا‌های حاوی فیبر در وعده‌های سحر، افطار و شام است.
به گفته وی، مصرف همان دو تا سه واحد میوه و سبزی که قبلاً توصیه کردیم، می‌تواند میزان فیبر مورد نیاز دستگاه گوارش را تأمین کند، اما باید میزان مایعات مورد نیاز نیز پس از افطار تا سحر مصرف شود.
این دانشیار گروه تغذیه دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی تاکید کرد: روزه داران باید در فاصله زمانی پس از افطار تا سحر حداقل هشت لیوان مایعات بنوشند که چهار لیوان آن حتماً باید آب باشد و بقیه می‌تواند آبمیوه، شیر و چای و… تأمین شود که از ایجاد یبوست جلوگیری می‌کند.
شریعت پناهی در ادامه در خصوص روزه داری در نوجوانان که در سن رشد قرار دارند و آنانی که امسال برای اولین بار به جرگه روزه داران پیوستند نکاتی را مطرح کرد.
وی هدف روزه داری در بزرگسالان را حذف یک وعده برشمرد و تاکید کرد: نوجوانان نباید این وعده غذایی را حذف کنند و در فاصله زمانی بین افطار و سحر باید کالری مورد نیاز بدن آنان تأمین شود.
این دانشیار دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، مصرف سه واحد لبنیات را برای رشد نوجوانان الزامی دانست و توصیه کرد: نوجوانان باید دو واحد میوه و سه واحد سبزیجات از زمان افطار تا سحر مصرف کنند که به طور مثال لبنیات مورد نیاز را می‌توانند به شکل فرنی یا دسر‌های مختلف خانگی مصرف کرد. میوه‌ها را نیز به شکل خام یا کمپوت و سبزیجات را به شکل پخته یا خام می‌توانند مصرف کنند.
وی خاطرنشان کرد: نوجوانان باید گوشت را حتماً هم در وعده سحر و هم افطار مصرف کند تا رشدشان مختل نشود.
شریعت پناهی در پایان توصیه کرد: باید غذا‌های چرب و شیرین مثل زولبیا و بامیه یا حلوا‌های خیلی شیرین را از وعده‌های غذایی نوجوانان حذف کرد. می‌توانند از تنقلاتی مثل آجیل‌های غیر شور در فاصله افطار تا قبل از خوابیدن استفاده کنند یا با خرمای تف داده شده و گردو تنقلات سالم و خوشمزه برای آنان درست کرد.
منبع: مهر