حجامت از قدیمالایام در طب سنتی کاربرد داشته و هنوز هم برخی برای درمان بیماریها به سراغ حجامت میروند. گفته میشود بهترین زمان حجامت فصل بهار است و خواص حجامت در فصل بهار از هر زمانی بیشتر است. از همین رو بسیاری از افراد جامعه با فرا رسیدن فصل بهار اقدام به حجامت میکنند تا از این طریق برخی بیماریها را درمان یا از بروز آنها پیشگیری کنند. دو نوع حجامت وجود دارد؛ حجامت خشک و حجامت تر. در هر دو نوع حجامت با استفاده از الکل، بعضی گیاهان خاص یا کاغذ درون لیوانهای مخصوص، شعلهای کوچیک ایجاد میشود. این شعله اکسیژن را سوزانده و با ایجاد خلا باعث مکش پوست به داخل لیوان میشود. ممکن است پوست بدن به تعییر فشاری که در لیوان رخ میدهد واکنش نشان داده و به رنگ قرمز دربیاید. در نوع مدرن حجامت، به جای لیوان داغ از دستگاههای مکش استفاده میشود.
در حجامت خشک (که به نام بادکش درمانی معروف است) لیوانها به مدت ۱۰ دقیقه روی پوست نگه داشته میشوند. اما در حجامتتر پس از مدت ۳ دقیقه لیوان را از روی پوست برداشته و با کمک تیغ جراحی خراشهای کوچکی روی پوست ایجاد میکنند. سپس مجددا لیوان مخصوص را روی پوست میگذارند تا اینبار توسط مکش، خونهایی که زیر پوست جمع میشود توسط مکش بیرون کشیده شود. اما آیا انجام حجامت برای همه افراد جامعه مناسب است؟ کدام دسته از افراد نباید حجامت کنند و پس از حجامت چه اقداماتی باید انجام دهیم؟
این افراد نباید حجامت کنند
در همین راستا با ودود خوش طینت کارشناس تغذیه و رژیم درمانی درخصوص حجامت در ایام روزه داری و ممنوعیت انجام آن گفتگو کردیم، این کارشناس میگوید: حجامت یکی از رایجترین روشهای درمانی در طول تاریخ ایران است که با پیش از اسلام باز میگردد. حجامت یعنی خارج کردن خون از بدن که میتواند برای خارج کردن خون زیاد بدن انجام شود و در برخی مواقع حجامت برای اصلاح کیفیت خون انجام میشود که با برشی سطحی روی پوست بدن صورت میگیرد.
وی ادامه میدهد: در هر بار حجامت ۵۰ تا ۷۰ سی سی خون از بدن خارج میشود و به میتوان گفت میتواند حکم واکسن را برای بدن داشته باشد. برخی مواقع مثل احساس سنگینی در سر، سردرد دائمی، سُرخی در سر و صورت و گردن، خارش بدن، تاری دید، تورم لثه و احساس وجود خون در دهان و خواب و خواب دیدن زیاد باید حجامت کرد. حجامت باید تحت نظر پزشک و در کلینیک و مطب انجام شود.
خوش طینت با تاکید بر اینکه هر کسی نیاز به حجامت ندارد گفت: افرادی که مزاج بلغمی شدید (سرد و تر) دارند نباید حجامت کنند، مگر با دستور پزشک. کودکان از بدو تولد تا چهار ماهگی و زنان باردار تا اتمام چهارماهه بارداری حتما باید با رعایت شرایط و تحت نظر پزشک حجامت خود را انجام دهند به علاوه، مادران شیرده تا شش ماه پس از پایان شیردهی باید از حجامت کردن خودداری کنند. افرادی که کمبود پلاکت خون دارند و خانمها در موعد خونریزی ماهیانه نباید حجامت کنند.
این کارشناس ادامه میدهد: به افراد شکم خالی، به خصوص افرادی که برای مدت زمان بسیاری گرسنه بودهاند (مانند روزهداران در ماه مبارک رمضان) نیز توصیه میشود از حجامت کردن خودداری کنند. حجامت کردن چشمها و نقاط غیرعادی و آسیب دیده پوست (از جمله نقاط آفتاب سوخته، نقاط سوخته، نقاط دارای زخم باز و یا نقاط ضربه دیده) ممنوع است. افراد مبتلا به هموفیلی و کم خونی شدید نیز باید از حجامتتر خودداری کنند. حجامت برای کودکان زیر ۴ سال ممنوع است و به کودکان زیر ۱۰ سال توصیه نمیشود.
بهترین زمان حجامت چه فصلی است؟
کارشناس تغذیه و رژیم درمانی کشورمان میگوید: بهترین زمان حجامت بهار و اوایل تابستان است و پس از آن فصل پاییز توصیه میشود. ماه فروردین برای حجامت بسیار توصیه میشود. اما روز اول و روز آخر ماه قمری زمان مناسبی برای حجامت نیست. روزهای ۱۶ و ۱۷ ماههای قمری برای حجامت توصیه میشود. بهترین زمان ساعات روز است، چون در روز خون به سطح بدن میآید بنابراین توصیه میشود در طول روز حجامت انجام شود. بلافاصله پس از استحمام نباید حجامت انجام داد. حجامت درزمان استحمام کار بسیار اشتباهی است. در زمان گرسنگی و بلافاصله پس از خوردن غذا هم حجامت کردن کار مناسبی نیست. در مجموع حجامت روشی درمانی است که مناسب همه افراد نیست و باید با تجویز و تحت نظر پزشک انجام شود.
بعد از حجامت چه اقداماتی انجام دهیم؟
وی ادامه میدهد: پس از حجامت کردن در فصل بهار نوشیدن آب فراوان را فراموش نکنید. آب کمک میکند تا سیستم لنفاوی بدنتان، سمومی که توسط حجامت از بافتهای بدنتان خارج شده، شسته شود. نوشیدن آب فراوان به بهبود سریعتر جای کبودی (در صورتی که پوستتان کبود شده باشد) نیز کمک میکند. سعی کنید بدن خود را، به خصوص قسمتهای حجامت شده را گرم نگه دارید. احتمال آن وجود دارد که پس از حجامت احساس خستگی یا سردرد داشته باشید. این تنها واکنش موقت سیستم ایمنی بدنتان به سمومی است که حجامت به خروجشان کمک کرده است. به همین خاطر نگرانی را کنار گذاشته و با خیال آسوده استراحت کنید.
خوش طینت با بیان اینکه ۴ تا ۶ ساعت پس از حجامت کردن از مصرف کافئین، غذا و نوشیدنیهای شیرین، لبنایت و فرآوردههای گوشتی باید پرهیز کرد توصیه میکند: این مواد غذای توانایی بدنتان برای واکنش نشان دادن به حجامت را مختل میکند. حمام آب داغ، انواع سونا، جکوزی و باد کولر شدید پس از حجامت توصیه نمیشود و به پوست خود اجازه و زمان ترمیم دهید.
منبع: ایرنا