شارژ سریع در حال تبدیل شدن به یک استاندارد در گوشی‌های هوشمند، وسایل نقلیه الکتریکی، لپ‌تاپ‌ها و سایر لوازم شارژی است. این فناوری بسیار دلخواه و جذاب است، زیرا به شما امکان می‌دهد دستگاه یا ماشین خود را در زمان کمتری نسبت به آنچه که معمولاً باید منتظر بمانید، مجدداً آماده استفاده کنید.
اما سؤالی که ممکن است ذهن بسیاری از شما را درگیر کند این است که چنین افزایش سرعت چشمگیری در فرایند شارژ کردن باتری، تبعات منفی هم دارد؟ آیا استفاده مداوم از شارژ سریع می‌تواند طول عمر باتری باتری را کاهش دهد؟ و البته اینکه آیا شارژ سریع برای بخش‌های دیگر گوشی غیر از باتری آن هم می‌تواند مضر باشد؟
بیشتربخوانید
همان‌طور که گفتیم، شارژ سریع قابلیتی است که به کاربران ابزار‌های شارژی امکان می‌دهد دستگاه خود را در کسری از زمان معمول شارژ و آماده استفاده کنند. پشتیبانی گوشی، تبلت، یا هر دستگاه دیگری از شارژ سریع نیز به نوع مدار شارژ طراحی شده برای آن مربوط است و صرفاً با اتصال یک گوشی معمولی به شارژر سریع نمی‌توان آن را سریع‌تر شارژ کرد.
در واقع، دستگاه شما تنها به حدی می‌تواند جریان برق دریافت کند که مدار شارژ برای کنترل آن طراحی شده است. دقیقاً به همین دلیل است که اتصال یک گوشی معمولی به یک شارژر سریع لزوماً باعث افزایش سرعت شارژ نخواهد شد. البته ممکن است دلایل دیگری نیز باعث کند شدن سرعت شارژ گوشی هوشمند شوند و باید این موارد را نیز مورد بررسی قرار داد.
شارژ سریع باعث می‌شود هر بار که نیاز به احیای باتری داشته باشید، فرایند شارژ آسان‌تر انجام شود. با توجه به مدت زمان فزاینده‌ای که این روز‌ها صرف کار کردن با ابزار‌های الکترونیکی مانند گوشی هوشمند یا تبلت می‌کنیم و با توجه به اینکه ظرفیت باتری این دستگاه نتوانسته پا به پای سایر بخش‌ها پیشرفت داشته باشد، نیاز به شارژ بیش از هر زمان دیگری احساس می‌شود.
در این مقاله بحث خود را به گوشی‌های هوشمند معطوف می‌کنیم، اما مطالبی که گفته می‌شوند کمابیش برای سایر دستگاه‌های مشابه نیز صادق هستند. در زمینه گوشی‌های هوشمند، چندین استاندارد شارژ سریع در بازار وجود دارد که خوشبختانه بیشتر آن‌ها با یکدیگر سازگاری دارند و از شارژر هر کدام برای دیگری می‌توان استفاده کرد.
شارژ سریع دقیقاً به چه چیزی اطلاق می‌شود؟
شارژ سریع این روز‌ها به یک اصطلاح بازاریابی مؤثر برای محصولات الکترونیکی مختلف تبدیل شده است. با این حال، معمولاً این اصطلاح را در مورد گوشی‌های هوشمند بیشتر می‌شنویم.
شارژ سریع یک اصطلاح کلی است و ممکن است گاهی اوقات فریبنده باشند. در واقع، شما گوشی هوشمندی را خریداری می‌کنید که گفته شده از شارژ سریع پشتیبانی می‌کند، اما در عمل متوجه تفاوت چندانی نمی‌شوید! بنابراین، سؤال این است که توان چند وات به عنوان شارژ سریع در نظر گرفته می‌شود؟
تولید کنندگان گوشی‌های هوشمند اغلب هر توانی بالاتر از ۱۰ وات را به عنوان شارژ سریع معرفی می‌کنند. با این حال، هیچ استاندارد خاصی برای سرعت شارژ سریع در نظر گرفته نشده است. قاعده کلی این است که هر چه عدد مربوط به توان بیشتر باشد، سرعت شارژ هم بالاتر خواهد بود.
این سؤال معمولاً به این واسطه ایجاد می‌شود که شارژ کردن باتری با توان بالا باعث گرم شدن بیش از حد آن می‌شود و همان‌طور که حتماً می‌دانید، گرما برای باتری مضر است. به خصوص باتری‌های لیتیوم یونی که امروزه در اکثر گوشی‌های هوشمند استفاده می‌شوند، در برابر گرما بسیار حساس هستند. به همین دلیل است که سیستم‌های شارژ سریع تلاش می‌کنند تا در عین بالا بردن توان، حرارت تولید شده را تا حد ممکن کاهش دهند.
اما اگر بخواهیم پاسخ سؤال بالا را در یک کلمه بدهیم، باید گفت نه. حقیقت این است که شارژ سریع آسیب چندانی به باتری وارد نمی‌کند. این موضوع نیز به دلیل نوع عملکرد فناوری شارژ سریع است. باتری‌های پشتیبانی کننده از شارژ سریع دارای دو مرحله شارژ هستند. مرحله اول وقتی است که باتری کاملاً بوده و یا ظرفیت کمی دارد. در این مرحله باتری با حداکثر توان ممکن شارژ می‌شود. دقیقاً به همین دلیل است که شرکت‌های تولید کننده گوشی در هنگام معرفی و بازاریابی محصولات خود، معمولاً به سرعت شارژ ۰ تا ۵۰ درصد، ۰ تا ۸۰ درصد یا مواردی از این دست اشاره می‌کنند. در این بازه‌ها، سرعت شارژ در بالاترین حد خود قرار دارد و رکورد زمانی ثبت شده جالب توجه‌تر است.
اما به محض اینکه ظرفیت باتری به حد معینی برسد، سرعت شارژ کاهش پیدا می‌کند تا از فشار و گرمای بیش از حد که می‌تواند به باتری آسیب برساند، جلوگیری شود. احتمالاً شما هم در حین شارژ گوشی خود متوجه شده‌اید که سرعت شارژ تا درصد معینی بسیار بالاست، اما بعد از یک حدی سرعت کم می‌شود و برای پر شدن کامل باتری باید مدت نسبتاً طولانی‌تری منتظر بمانید.
همچنین شایان ذکر است که اگر دمای گوشی در حین شارژ از حد معینی بیشتر شود، ممکن است شارژ سریع به طور خودکار خاموش شود.
تولید کنندگان چگونه از اثرات منفی شارژ سریع کم می‌کنند؟
شرکت‌های سازنده گوشی‌های هوشمند یک راه دیگر هم برای کاهش اثرات منفی شارژ سریع روی طول عمر ابداع کرده‌اند. در این روش، از باتری دو تکه استفاده می‌شود و دو بخش مجزای باتری جریان ورودی را در مرحله شارژ سریع به اشتراک گذاشته و به این ترتیب از شدت آن می‌کاهند که این امر به نوبه خود باعث جلوگیری از آسیب‌های احتمالی می‌شود.
یکی دیگر از اقدامات پیشگیرانه، طراحی سیستم‌های نرم افزاری مختلف برای مدیریت باتری است. گوشی‌های هوشمند از یک سیستم مدیریت اختصاصی برای نظارت بر روند شارژ بهره برده و از آسیب دیدن باتری در اثر جریان ورودی زیاد جلوگیری می‌کنند. شارژ باتری بهینه شده اپل یک مثال عالی در این زمینه است.
اساساً این نرم افزار مدیریت باتری گوشی است که تعیین می‌کند شارژ سریع به باتری آسیب می‌زند یا نه. هر چقدر نرم افزار مدیریت باتری کار خود را بهتر انجام دهد، اثرات منفی شارژ سریع نیز به حداقل خواهند رسید.
در مجموع، می‌توان گفت شارژ سریع تاثیر قابل توجهی بر طول عمر باتری ندارد. اما با توجه قوانین فیزیکی حاکم در این فناوری، نباید انتظار داشته باشید باتری گوشی‌تان بیشتر از حالت معمولی دوام بیاورد. پس شارژ سریع در بهترین حالت باعث کاهش طول عمر باتری نمی‌شود، اما هیچ تأثیر مثبتی هم در این زمینه ندارد.
البته، باید توجه داشت که سرعت شارژ تنها یکی از عوامل مؤثر بر طول عمر باتری است. سلامت باتری به عوامل متعددی بستگی دارد که باید به آن‌ها نیز توجه کرد. اما در مجموع، باتری جزو قطعات مصرفی است و به مرور زمان کیفیت اولیه خود را از دست می‌دهد. به عنوان مثال، کمپانی اپل در بخش پشتیبانی خود نکته زیر را برای گوشی‌های هوشمند متذکر شده است:
یک باتری معمولی طوری طراحی شده که حداکثر تا ۸۰ درصد از ظرفیت اولیه خود را در طول ۵۰۰ دوره شارژ کامل در شرایط عادی حفظ کند.
آیا باید نگران تأثیرات منفی شارژ سریع روی باتری گوشی خود باشیم؟
این نگرانی واقعاً زیاد نیست. همان‌طور که در بالا هم اشاره کردیم، سیستم نرم افزاری مدیریت شارژ از باتری مراقبت کرده و تا جای ممکن از آسیب رسیدن به آن جلوگیری می‌کند. به هر حال، واضح است که این احتمال وجود دارد شارژ سریع طول عمر باتری را تحت تاثیر قرار دهد، اما این تأثیر به حدی نیست که باعث نگرانی جدی شده و بخواهد شما را از مزایای سرعت بالای شارژ محروم کند.