چگونگی مصرف داروها در ماه رمضان

کارشناس مرکز اطلاع‌رسانی دارو‌ها و سموم دانشگاه علوم پزشکی شیراز به تاثیر روزه‌داری بر وضعیت بیماری و دارویی افراد اشاره و لزوم توجه به نکاتی از سوی بیمارانی که به شکل روزانه دارو مصرف می‌کنند را یادآور شد.

مهشید طهماسبی با بیان اینکه روزه‌داری باعث تغییرات زیادی در فرآیند‌های فیزیولوژیک بدن در طول شبانه روز می‌شود، گفت: آگاهی همه افراد از تاثیر روزه داری بر وضعیت بیماری و دارویی افراد بسیار مهم است.

این کارشناس، در خصوص حذف وعده دارویی، گفت: روزه‌داران در زمان روزه‌داری هیچگاه نباید وعده‌های داروی خود را خودسرانه حذف کنند. این کار می‌تواند سبب اختلال در روند درمانی شود.

او همچنین در موضوع مصرف چنددارو به صورت همزمان نیز گفت: مصرف چندین داروی مختلف به طور همزمان ممکن است اثربخشی دارو‌ها را تغییر داده یا منجر به عوارض جانبی شود؛ بنابراین در روزه‌دارانی که چندین داروی مختلف مصرف می‌کنند، باید پیش از هرگونه تغییر زمان مصرف با پزشک یا داروساز مشورت شود.

طهماسبی گفت: شرایط خاصی، چون بارداری، شیردهی و ابتلا به بیماری‌های مزمن نظیر دیابت، فشارخون بالا، روده تحریک پذیر، یبوست، زخم‌های سیستم گوارشی (معده و اثنی عشر)، اختلالات کلیوی، بیماری‌های اعصاب و روان و آسم فرد را ملزم می‌کند که پیش از اقدام به روزه داری، با پزشک معالج خود در خصوص اقدام به روزه‌داری و همچنین نحوه مصرف داروها، مشورت کند.

او در مورد بیماران مبتلا به صرع نیز توصیه کرد: بیماران مبتلا به صرع در معرض خطر تغییر دوز دارو در ایام روزه‌داری هستند. قطع داروی ضدصرع ممکن است منجر به بازگشت حملات تشنجی شود؛ بنابراین این دسته از بیماران پیش از اقدام به روزه‌داری با پزشک خود مشورت کنند.

طهماسبی همچنین در مورد مبتلایان به بیماری آسم هم گفت: بیماران مبتلا به آسم ممکن است با قطع دارو‌های استنشاقی و افشانه‌های تنفسی دچار حملات آسم شوند؛ بنابراین پیش از مشورت با پزشک و دریافت راهنمایی در مورد چگونگی مصرف دارو، اقدام به روزه‌داری نکنند.

این کارشناس دارویی با بیان اینکه در خصوص بیماران مبتلا به دیابت، تغییر خودسرانه دوز دارو و رژیم غذایی پیش از مشورت با پزشک معالج، می‌تواند بسیار خطرناک باشد، یادآور شد: در افراد مبتلا به پرفشاری خون که از دارو‌های مدر (ادرار آور) استفاده می‌کنند، ممکن است پزشک بتواند برای رفع مشکل از دست رفتن آب بدن، دوز دارو را کاهش دهد.

طهماسبی همچنین گفت: استفاده خودسرانه از دارو‌های ضدبارداری مانند قرص LD با هدف قطع خونریزیِ دوران قاعدگی و کامل کردن روزه در ماه مبارک رمضان می‌تواند تبعات ناخوشایند و خطرناکی مانند احتمال ایجاد لخته خون به علت مصرف بیش از اندازه و نادرست دارو را به دنبال داشته باشد، این خطرات با کاهش مصرف مایعات تشدید می‌شود.

او در خصوص دارو‌های ضدالتهاب، یادآور شد: برخی از دارو‌های ضدالتهاب این قابلیت را دارد که دو بار در طول روز مصرف شود. مصرف اینگونه دارو‌ها را می‌توان با مشورت پزشک و داروساز به زمان افطار یا سحر موکول کرد.

طهماسبی در موضوع مصرف آنتی‌بیوتیک ها، با اشاره به اهمیت مصرف به موقع و سرساعت این نوع از داروها، گفت: در صورت امکان پزشک معالج می‌تواند با در نظر گرفتن نوع بیماری، آنتی بیوتیکی را انتخاب کند که با برنامه روزه داری فرد تداخل پیدا نکند.

او در مورد شکلی از دارو‌ها با عنوان "آهسته رهش" نیز توضیح داد: برخی از دارو‌ها به شکل آهسته رهش در بازار دارویی موجود است. این دارو‌ها ماده مؤثر خود را به صورت تدریجی و طی مدت معینی رها می ‏سازند. در برخی موارد پزشک می‌تواند به جای مصرف چند باره دارو، شکل آهسته‌رهش دارو را که یک بار در روز تجویز می‌شود، توصیه کند.

طهماسبی همچنین در مورد مصرف از گروه‌های دارویی نظیر قطره و پماد هم گفت: در مورد مصرف قطره‌های چشم و گوش و بینی؛ تمامی مواردی که از طریق پوست جذب بدن می‌شود مثل کرم ها، پماد‌ها و نوارچسب‌های حاوی مواد دارویی؛ شیاف ها، محلول ها، پماد‌های مقعدی و کرم‌های واژینال؛ آمپول‌های با تزریق زیرپوستی، عضلانی، مفصلی یا وریدی روزه داران لازم است به فتوای مرجع تقلید خود مراجعه کنند.