شهرستان گیلانغرب با ارتفاع ۸۰۰ متر از سطح دریا و ۲ هزار و ۵۸۶ کیلومتر مربع وسعت به عنوان دومین شهرستان وسیع استان پس از کرمانشاه در ۱۴۰ کیلومتری مرکز استان یکی از شهرستان‌های زیبا و قدیمی استان است که از شمال به شهرستان‌های اسلام آباد غرب، سرپل ذهاب و قصرشیرین، از جنوب به کشور عراق با ۳۰ کیلومتر مرز مشترک و همچنین به استان ایلام، از شرق به اسلام آباد غرب و از غرب به قصرشیرین محدود می‌شود.
شغل اصلی مردم گیلانغرب به دلیل موقعیت خاص آب و هوایی منطقه و همچنین زمین‌های حاصلخیز، کشاورزی و دامداری است و در نوشته‌های تاریخی از این شهرستان به کرات نامبرده شده است.
در اسناد تاریخی آمده است که خرابه‌های روستای گیلان در منتهی الیه جنوب جلگه کرمانشاه بر سر راه کرمانشاه به بغداد قرار دارد که این خرابه‌ها به شکل امنیتی ساخته شده اند و در تپه‌های آن آجر‌های بزرگ به سبک بابلی و به تعداد زیاد پیدا شده که نشانه‌هایی از قدمت تپه‌ها هستند.
به احتمال فراوان آتشکده‌های موجود در تپه‌های گیلانغرب مربوط به مغ‌ها بوده که در دوره اشکانیان به یکی از خدایان محلی اختصاص داشته است.
نام گیلان برگرفته از کلمه گیل (نوعی درختچه مورد است که درختچه‌ای کمیباب و مقدس بوده که هنوز در مجاورت شهر گیلانغرب و برخی نقاط شهرستان رویش دارد)، شهرستان گیلانغرب محل سکونت ایل بزرگ کلهر است و از گذشته‌های دور، بزرگان کلهر زمستان‌ها را در این منطقه سر می‌کردند.
تا پیش از سال ۱۳۶۲ گیلانغرب به صورت بخشی مستقل از توابع شهرستان اسلام آباد غرب بوده که از این سال با توجه به ویژگی‌های سیاسی، اجتماعی به شهرستان ارتقا یافت و دارای فرمانداری شد.
درباره تاریخ پیدایش شهر اطلاعات کامل و جامعی در دست نیست، اما بنابر اظهار نظر بزرگان از اواخر دوره قاجار این منطقه دارای تجمع سکونت و شهرداری بوده است، اما سرزمین گیلانغرب از گذشته‌های بسیار دور به عنوان یکی از مراکز زندگی ایلی به شمار می‌آمد. بیش از ۶۰ درصد جمعیت شهرستان در ۲۰۷ روستای سکونت دارند و دارای ۲ بخش مرکزی و گواور است، این شهرستان دارای ۴۱ هزار هکتار اراضی کشاورزی است که دارای آب و هوایی معتدل بوده و به علت تنوع آب و هوایی در فصول سال دارای خاک حاصلخیز و هوای خوب و آب فراوان است.
۷۵ درصد معادن طبیعی قیر کشور، و همچنین ظرفیت‌های خوبی از معادن گچ در این منطقه قرار گرفته است.
در بخش دام به علت وجود مراتع غنی و فرهنگ عشایری منطقه به صورت سنتی منطقه بیش از ۴۵۰ هزار راس دام دارد که بخش عمده‌ای از فرآورده‌های دامی استان کرمانشاه را تامین می‌کند.
شهرستان گیلانغرب با شهر ایوان در استان ایلام از لحاظ گویش و فرهنگ مردم شباهت بیشتری دارد و مردمانی شجاع و خونگرم در آن ساکن هستند و دارای ۷۰۰ اثر تاریخی ثبتی و شناسایی شده که ۳۰۶ اثر آن تاکنون ثبت ملی شده است.
شهر گیلانغرب به دلیل وجود درختچه مورت که یکی از درختچه‌های مقدس در ایران باستان است، از دیرباز محل عبادت زردتشتیان بوده به گونه‌ای که تازگی‌ها قصر و عبادتگاهی (آتشکده) در مجاورت شهر گیلانغرب از دل خاک بیرون کشیده شد که به نظر می‌رسد متعلق به دوره اشکانیان و ساسانیان باشد.
گیلانغرب دارای ابنیه تاریخی نظیر تپه قله است که در مرکز شهر قرار دارد و قدمت آن به پیش از اسلام زمان جنگ میان ایران و روم بر می‌گردد.
قلعه مهرنگار اثر تاریخی دیگری است که در جاده دهستان ویژنان قرار دارد که مربوط به دوران ساسانی است، گوردخمه فرهاد یا «فرای کن» در دهستان دیره که مربوط است به دوران ماد که نام آن از یک داستان عاشقانه کهن مربوط به شیرین و فرهاد گرفته شده است. اما اثر تاریخی دیگر گیلانغرب خانه اربابی اشکانی است که از سه بخش ویژه شامل بخش رسمی، تشریفاتی، بخش اداری و بخش خصوصی تشکیل شده است و مساحت آن ۷۰ در ۵۰ متر است و تکه سفال‌های اشکانی تنها اشیایی بوده که باستان شناسان موفق به شناسایی آن‌ها شده اند.
مردم گیلانغرب مسلمان و ۹۰ درصد جمعیت آن را شیعه و ۱۰ درصد نیز فرقه اهل حق تشکیل می‌دهند و با زبان کُردی کلهری تکلم دارند.
زیارتگاه‌هایی که در این شهرستان قرار دارند شامل حضرت سلیمان در دهستان چله، دوازده امام در روستای گراویان، قدمگاه امام محمدباقر در روستای گورسفید، قدمگاه حضرت ابوالفضل در روستای کله جوب سفلی، چهل مرد در سراب مورت می‌باشد.
مناطق گردشگری گلین، میاندار، ویژنان، داربادام، قلاجه، مله نی، دشت دیره، مناطق مرزی سومار، سد‌های زاگرس، مخزنی، سراب مورد و آثار تاریخی مهم کاخ اربابی با قدمت ۲ هزار و ۵۰۰ سال، آتشکده ساسانی، حسن زوردار، چهل مرد، طاق فرهاد و قلعه مهرنگار از مهمترین آثار تاریخی و گردشگری گیلانغرب است.
گیلانغرب آماده پذیرایی از مسافران نوروزی است
سرپرست فرمانداری گیلانغرب از آمادگی این شهرستان و برنامه ریزی مناسب به منظور ارائه خدمات مطلوب برای پذیرایی از میهمانان و مسافران نوروزی خبر داد و گفت: به منظور ایجاد تسهیلات لازم برای میهمانان نوروزی در گیلانغرب امسال ۱۰ کمیته اجرایی تشکیل شده تا با ایجاد تسهیلات مناسب میهمانان ورودی با خاطره‌ای خوش این شهرستان را ترک کنند.
حشمت رضایی گفت: چهار مرکز به عنوان مکان‌های اسکان، امکانات و تجهیزات رفاهی مناسب نیز در گیلانغرب و سرمست پیش بینی شده ضمن اینکه ۲۰ تخته چادر گروهی هم درورودی شهر‌های گیلانغرب و سرمست برپا شده و در کنار این مراکز اولین اقامت گاه بوم گردی در بخش گواور و یک باب هتل در شهر گیلانغرب ارایه خدمات می‌کنند تا مشکلی در راستای اسکان میهمانان و کاروان‌های راهیان نور ایجاد نشود و در این راستا امکانات مهمانسرا‌های اداری نیز تجهیز و آماده شده است.
به گفته رضایی، اقدام‌های خدماتی مناسب نیز در زمینه تجهیز راهدارخانه ها، رفع نقاط آسیب دیده راه‌های برون شهری و درون شهری، مرمت و لکه گیری راهها، خط کشی، نصب علایم، ساماندهی بوستان‌ها و فضای سبز و نورپردازی اتخاذ شده است.
رضایی گفت: پایگاه‌های فوریت پزشکی در سه نقطه شهرستان ایجاد و تجهیز شده است، امکانات پزشکی و درمانی اورژانس، بیمارستان، امداد و نجات و ایجاد امکان فرود بالگرد نیز فراهم است و مشکلی در این راستا وجود ندارد.
به گفته وی، پایگاه‌های راهنما و خدمات رسان در محور‌های ورودی شهرستان نیز ایجاد شده ضمن اینکه علاوه بر فضاسازی مناسب تهیه و توزیع دفترچه، نقشه راهنما و معرفی جاذبه‌های طبیعی و تاریخی شهرستان نیز با حضور راهنما و راوی مناطق عملیاتی پیش بینی شده است.
رضایی از برپایی چهار تخته سیاه چادر به منظور ایجاد نمایشگاه صنایع دستی و پخت و پز غذا‌ها و نان و شرینی جات محلی در ورودی شهر گیلانغرب و سرمست خبر داد.
وی برپایی سفره‌های هفت سین در ورودی شهر، برگزاری آیین‌های ویژه تحویل سال با در نظر گرفتن سنن و آیین‌های بومی محلی، توزیع اقلام تبلیغاتی و استفاده از فناوری‌های نوین اطلاع رسانی را از دیگر برنامه‌های پیش بینی شده اعلام کرد.
به گفته رضایی، به لحاظ موقعیت خاص جغرافیایی و آب وهوای مناسب شهرستان در هفته اول تعطیلات نوروزی تا پایان روز پنج فروردین ماه شاهد افزایش چشمگیر مهمانان نوروزی به شهرستان بوده ایم.
رضایی افزود:مناطق عملیاتی مطلع الفجر، چغالوند، شیاکوه، آوزین، گورسفید، تنگه حاجیان، پادگان حضرت رسول (ص) نیز از مهمترین نقاط عملیاتی دوران دفاع مقدس در شهرستان گیلانغرب محسوب می‌شوند.