حجت الاسلام محمد محمدی ری‌شهری یکی از چهره‌های شاخصی است که سابقه‌ای طولانی در دوران مبارزات قبل از پیروزی انقلاب اسلامی دارد و بعد از آن نیز انجام مسئولیت‌های مختلف و مهمی برعهده وی بوده است.
آیت اللّه محمّد محمّدى رى شهرى در آبان ۱۳۲۵ ش در شهر رى در خانواده‌‌اى متدیّن دیده به جهان گشود. وى پس از پایان تحصیلات ابتدایى، درسال ۱۳۳۹ ش، وارد حوزه علمیه شهر رى (مدرسه برهان) شد و در سال ۱۳۴۰ ش، براى ادامه تحصیل به قم رفت و تا پیروزى انقلاب اسلامى در سال ۱۳۵۷ ـ بجز مدّت کوتاهى که به دلایل سیاسى به حوزه هاى علمیه مشهد و نجف مهاجرت کرد ـ به گذراندن مدارج تحصیلى و تدریس در حوزه علمیه قم اشتغال داشت.
بیشتربخوانید
وى سطوح عالى حوزه را نزد اساتید بزرگى همچون آیات عظام: حاج میرزا على مشکینى، حاج شیخ محمد فاضل لنکرانى و حاج سید محمدباقر طباطبایى سلطانى تلمّذ نمود.
همچنین درس خارج اصول را از محضر آیات عظام: مرحوم حاج شیخ محمدعلى اراکى و حاج شیخ حسین وحید خراسانى استفاده کرد و درس خارج فقه را از محضر آیات عظام : حاج میرزا على مشکینى، حاج شیخ جواد تبریزى، مرحوم حاج سید محمدرضا گلپایگانى و مرحوم حاج شیخ مرتضى حائرى بهره برد.
وى پس از سال‌ها حضور در دروس خارجِ فقه و اصول، به درجه اجتهاد نایل آمد و اجتهاد وى از سوى برخى اساتید برجسته حوزه علمیه قم گواهى گردید که پس از نصب ایشان در دوران حیات امام راحل و مقام معظّم رهبرى به مَناصبى که شرط احراز آنها «اجتهاد» است، بارها تأیید گردید.
وى همچنین به دریافت اجازه روایت حدیث از برخى علما و محدّثان بزرگ جهان اسلام، از جمله آیت‌اللّه حاج آقا رضا بهاء الدینى، توفیق یافت.
از دیگر موفقیت‌هاى ایشان، می‌توان به توفیق حفظ کلّ قرآن کریم اشاره کرد.
فعالیت‌هاى اجتماعى ـ سیاسى
آیت‌اللّه رى شهرى از ابتداى نهضت اسلامى به ویژه در جریانات ۱۵ خرداد ۱۳۴۲، با اهداف و دیدگاه‌هاى حضرت امام قدس سره آشنا و در تاریخ ۱۳۴۴/۴/۲۰ به وسیله ساواک مشهد دستگیر و به زندان محکوم شد.
وى در سال ۱۳۴۵ ضمن تمرّد از شرکت در جلسه دادگاه تجدید نظر ساواک، به نجف اشرف رفت و در سال ۱۳۴۶ به ایران باز گشت و حدود هجده ماه در حوزه علمیه مشهد به تحصیل پرداخت. در همین مدّت مجددا تحت تعقیب ساواک قرار گرفت و در دادگاه تجدید نظر، بار دیگر به زندان محکوم شد.
آیت اللّه رى شهرى در سال ۱۳۵۶ به دلیل سخنرانى علیه رژیم شاه در حسینیه اصفهانى‌هاى آبادان از سوى ساواک، ممنوع المنبر شد. همچنین به دلیل سخنرانى علیه رژیم در نهاوند، آبادان، مشهد، هرمزگان و زابل، مورد تعقیب ساواک بود و تظاهرات مردم هرمزگان و زابل در جریان قیام سراسرى مردم ایران علیه رژیم، عمدتا پس از سخنرانى‌هاى ایشان صورت گرفت.
مسئولیت‌ها
آیت اللّه رى شهرى پس از پیروزى انقلاب اسلامى همچنان به فعالیت‌هاى اجتماعى ـ سیاسى اشتغال داشته است.
مسئولیت‌هاى وى پس از پیروزى انقلاب اسلامى عبارت اند از:
۱. حاکم شرع دادگاههاى انقلاب اسلامى
وى پس از پیروزى انقلاب اسلامى در سمت حاکم شرع دادگاههاى انقلاب اسلامى دزفول، بهبهان، گچساران، بروجرد، رشت و گنبد کاووس خدمت کرد.
۲. رئیس دادگاه انقلاب ارتش
با توجه به اهمیت حفظ و اصلاح نیروهاى مسلح پس از پیروزى انقلاب اسلامى و به منظور مقابله با توطئه هاى گروهکهاى ضد انقلاب در این رکن مهم، آیت الله رى شهرى در اواسط سال ۱۳۵۸ به ریاست دادگاه انقلاب ارتش منصوب شد. مهمترین مسایلى که در طول تصدى ایشان مورد بررسى قرار گرفت عبارتند از:
الف : رسیدگى به اتهامات متهمین به توطئه در پایگاه هاى هوایى تبریز «توطئه حزب منحله خلق مسلمان» اصفهان و بوشهر.
ب : محاکمه متهمین به شرکت در کودتاى نافرجام نوژه ۵۹/۴/۱۸
ج: رسیدگى به ماجراى توطئه قطب زاده.
د: رسیدگى به اتهامات سران نظامى حزب توده.
۳. وزیر اطلاعات
وى نخستین وزیر اطلاعات در جمهورى اسلامى ایران است که با کسب آراء اکثریت قاطع نمایندگان مجلس شوراى اسلامى در تاریخ ۱۳۶۳/۶/۶ به این سمت منصوب گردید. برجسته ترین اقداماتى که در طول تصدى ایشان صورت گرفت عبارتند از:
الف: تأسیس وزارت اطلاعات
ب: برخورد قاطع با عوامل ترور و بمب گذارى و گروهکهاى ضد انقلاب.
ج: دستگیرى جاسوسان فعال آمریکایى در بخشهاى مختلف.
د: دستگیرى باند منحرف مهدى هاشمى به فرمان امام راحل(ره).
۴. دادستان کلّ کشور
وى در تاریخ ۱۳۶۸/۵/۳۰ به دادستانى کل کشور منصوب شد و تا اوایل سال ۱۳۷۰ در این سمت خدمت کرد.
۵. دادستان دادگاه ویژه روحانیت
در تاریخ ۱۳۶۸/۱۰/۱۳ از سوى رهبر معظم انقلاب اسلامى حضرت آیت الله خامنه‌اى به عنوان دادستان ویژه روحانیت منصوب شد.
در متن حکم رهبر معظم انقلاب اسلامى آمده است:
«جناب عالى را که بحمدالله برخوردار از صلاحیتهاى علمى و عملى و داراى منزلت شایسته اى در نظام جمهورى اسلامى مى باشید به دادستانى این دادگاه منصوب مى‌کنم»
۶. دبیر کلّ جمعیت دفاع از ارزشهاى انقلاب اسلامى
طى سالهاى ا خیر، شمارى از مقامات علمى و سیاسى، ضمن مراجعات مکرّر به آقاى محمّدى رى شهرى، با تشریح شرایط کشور، حضور فعال ایشان را در صحنه سیاسى براى کمک به حل معضلات فرهنگى، اجتماعى، سیاسى و اقتصادى امرى لازم مى خواندند تا اینکه ایشان پس از بررسى و مشورتهاى لازم در پانزدهم خرداد ۱۳۷۴ به همراه جمعى از شخصیتهاى مذهبى و سیاسى، جمعیت دفاع ارزشهاى انقلاب اسلامى را بنیان نهاد که در تاریخ ۱۳۷۷/۸/۲۴ طی بیانیه اى تعطیلى خود را اعلام کرد.
۷. تولیت آستان حضرت عبدالعظیم حسنى علیه السلام
وى در تاریخ ۱۳۶۹/۱/۲۰ به فرمان رهبر معظم انقلاب اسلامى حضرت آیت الله خامنه اى به تولیت آستان مقدّس عبدالعظیم حسنى علیه السّلام منصوب گردید.
انتصاب ایشان آغاز تحول اساسى در عمران و توسعه این مجموعه مهم مذهبى بوده است، مطالعه اولیه و طراحى پروژه هاى مورد نظر با هدف ایجاد امکانات مذهبى، فرهنگى و رفاهى براى زائران، ارتقاء سطح فرهنگى منطقه و ارج نهادن به مقام شامخ اهل بیت پیامبر اسلام صلوات الله علیهم اجمعین از سال ۱۳۶۹ آغاز شد و از سال ۱۳۷۱ به صورت اجرایى درآمد. زیربناى تقریبى طرح یکصدوبیست هزار متر مربع است که در زمینى به مساحت سى و هفت هزار متر مربع در حال احداث است.
دیدار آیت الله محمدی ری‌شهری با تولیت‌ها و نمایندگان تولیت‌های عتبات
۸. نماینده مردم استان تهران در مجلس خبرگان رهبرى
ایشان در انتخابات دومین دوره مجلس خبرگان رهبرى به عنوان داوطلب منفرد شرکت کرد و از سوى مردم استان تهران برگزیده شد، همچنین در سومین دوره انتخابات مجلس خبرگان رهبرى داوطلب منفرد بود که این بار کاندیداتورى ایشان از سوى جامعه محترم مدرسین حوزه علمیه قم و جامعه روحانیت مبارز و سایر گروههاى سیاسى مورد حمایت قرار گرفت و با رأى قاطع مردم بار دیگر به نمایندگى این مجلس انتخاب گردید.
۹. عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام
۱۰. نماینده ولىّ فقیه و سرپرست حجاج
آقاى رى شهرى در تاریخ ۱۳۷۰/۲/۶ به سمت نماینده مقام معظم رهبرى و سرپرست حجاج منصوب شد.
در متن حکم رهبر معظم انقلاب اسلامى آمده است:
«جناب عالى را که از چهره هاى سرافراز جمهورى اسلامى و داراى مواقف افتخار آمیز در طول سالیان گذشته و همواره کارگزارى امین و شجاع و کارآمد براى انقلاب و پیشواى عظیم راحل آن بوده اید به سمت نماینده خود و سرپرست حجاج محترم ایران منصوب مى کنم».
۱۱. رئیس مؤسسه علمى ـ فرهنگى دار الحدیث
اوّلین و بزرگ‌ترین مجموعه فرهنگى در زمینه حدیث و علوم مربوط به آن . این مؤسسه که ریشه در تحقیقات و تألیفات شخصى ایشان دارد، در تاریخ ۲۲/۸/۱۳۷۴ مصادف با سالروز ولادت فرخنده حضرت فاطمه زهراعلیها السلام با پیام مقام معظم رهبرى و با حضور اندیشمندان و بزرگان حوزه و دانشگاه رسماً افتتاح شد. در بخشى از پیام معظم له آمده است:
«....اکنون تأسیس مجمع دارالحدیث به همّت جناب حجت الاسلام والمسلمین آقاى رى شهرى که در کار حدیث گذشته از شوق و علاقه، تبحر و سابقه و تجربه نیز دارند، این مژده را مى‌دهد که به حصول این خواسته ها و نیازها در امر حدیث به تدریج نزدیک خواهیم شد. انشاءاللَّه تعالى...»
۱۲. رئیس دانشگاه قرآن و حدیث
این دانشگاه شامل دانشکده‌های:
۱- دانشکده علوم و معارف قرآن،۲- دانشکده علوم و معارف حدیث،۳- دانشکده علوم و معارف اسلامی
۱۳. رئیس پژوهشگاه قرآن و حدیث
این پژوهشگاه شامل پژوهشکده های :۱- پژوهشکده علوم و معارف حدیث۲- پژوهشکده تفسیر اهل بیت(علیهم السلام)،۳- پژوهشکده کلام اهل بیت(علیهم السلام)،۴- پژوهشکده اخلاق و روان شناسی اسلامی
برخی آثار
آیت الله محمد محمدی نیک، معروف به آیت الله محمدی ری شهری شب گذشته به علت بیماری زمینه‌ای و داخلی پس از بستری در بیمارستان خاتم الانبیای تهران، دعوت حق را لبیک گفت.
جزئیات مراسم تشیع پیکر این عالم فرزانه متعاقباً از سوی بیت معظم له اعلام می‌گردد.
منبع: فارس