۲۹ اسفند ماه هر سال یادآور ملی شدن صنعتی است که با گذشت بیش از یک قرن از اکتشاف آن همچنان نقش مهمی در تحولات سیاسی، اجتماعی و اقتصادی جهان ایفا می‌کند.
امتیاز بهره برداری نفت ایران در دوره قاجار چندین بار به اروپایی‌ها واگذار، اما هر بار بنا بر دلایلی لغو شد تا اینکه در سال ۱۲۸۰ خورشیدی، انگلیسی‌ها توانستند با پرداخت رشوه به مقامات قاجار و همچنین موافقت روس‌ها این امتیاز را به دست آورند.
بر همین اساس از خرداد ۱۲۸۰ برابر با ۲۸ مه ۱۹۰۱ میلادی امتیاز استخراج و بهره‌برداری و سپس لوله‌کشی نفت و قیر در سراسر ایران به غیر از ۵ استان شمالی مجاور مرز روسیه به مدت ۶۰ سال به یک انگلیسی واگذار شد.
دارسی که فردی ناشناخته بود متعهد شد طی ۲ سال یک شرکت را تاسیس و از عواید حاصل نفت تنها ۱۶ درصد را به دولت ایران پرداخت کند؛ افزون بر آن این شرکت از پرداخت مالیات، حقوق گمرکی و عوارض معاف شد.
پس از سال‌ها اکتشاف و روند کند آن در مناطق گرم بالاخره در سال ۱۲۸۷ در منطقه مسجد سلیمان نفت از چاهی فوران کرد و با فاصله ۱۰ روز بعد نیز از چاه دیگر دوباره این ماده سیاه از دل زمین بیرون جهید.
پس از کشف این منطقه عظیم نفتی در خوزستان شرکت ملی نفت انگلیس و ایران به وجود آمد که عامل مهمی برای تسلط بریتانیا بر منابع نفتی ایران بود.
دولت انگلیس پس از مدتی ۵۶ درصد سهام نفتی شرکت نفت انگلیس و ایران را خریداری کرد و همه مراحل استخراج و صدور این ماده حیاتی را به دست گرفت.
انگلستان با قلدری تمام منابع انرژی ایران را در ازای پرداخت مبلغی اندک به دولت از طریق بندر آبادان منتقل می‌کرد.
تنها ۶ سال بعد از اکتشاف نفت در ایران، جنگ جهانی اول نیز آغاز شد و اهمیت بندر آبادان و مسجد سلیمان افزایش یافت.
پس از سرنگونی حکومت قاجاریان و روی کار آمدن پهلوی تصمیم بر آن شد که قرارداد دارسی لغو شد، اما پس از مذاکرات مستقیم رضا شاه پهلوی و سفیر انگلیس در ایران قرارداد استخراج نفت به مدت ۶۰ سال به انگلیسی‌ها داده شد.
بعد از برکناری رضا شاه پهلوی از قدرت انتقادات نسبت به این قرار داد از سوی مجلس شورای ملی بالا گرفت و محمد مصدق در سخنرانی عایدات فروش نفت ایران از سوی انگلیس را موجب ضرر وسیع دانست که «شاید مادر روزگار دیگر نزاید کسی را که به بیگانه چنین خدمتی کند.»
جنیش ملی شدن صنعت نفت با قوت خود ادامه یافت و کارگران صنعت نفت نیز با اعتصابات دست از کار کشیدند؛ محمد مصدق هدایت گر نهضت ملی صنعت نفت بود.
کشاکش‌های فروان بین محمد مصدق - کاشانی و دولت انگیس - درباریان شاه، مصدق را به دادگاه لاهه کشاند و در آنجا در حرکتی عجیب جای انگلستان نشست.
انگلیس اعتراض کرد، ولی مصدق اعتنا نکرد و در پاسخ قاضی گفت که من چند دقیقه بر جایگاه این انگلیسی‌ها نشستم و این‌ها عصبانی شدند، ملت من چه کند که این‌ها عمری در جایگاه آن‌ها نشسته و نمی‌روند.
قاضی دادگاه حق رای را به دولت ایران داد و در ۲۹ اسفند سال ۱۳۲۹ خورشیدی نفت ایران ملی شد.
علی رغم آنکه طی سال‌های اخیر تلاش‌های زیادی برای تخریب چهره مصدق از سوی برخی رسانه‌های خارجی و کارکنان آنان صورت گرفته، اما این شخص همچنان نیز در تاریخ به عنوان شخصیتی ملی و دوستدار میهن شناخته می‌شود.