درحالی‌که این روز‌ها همانند سال گذشته ویروس کرونا تعدادی از هموطنان را روانه بیمارستان کرده و بسیاری از مردم برای فرار از این ویروس ترجیح می‌دهند در خانه بمانند، ضرورت ایجاب می‌کند خانواده‌ها نسبت‌به هدایت فرزندان خود اقدام کنند تا هم از آسیب‌های احتمالی ناشی از سوختگی مواد آتش‌زا در امان باشند و هم از تبدیل شدن جشن‌های چهارشنبه‌سوری به کانون انتشار ویروس کرونا پیشگیری شود.
تجربه سالهای پیش نشان می‌دهد برخی افراد سودجو با آموزش ساخت مواد محترقه و منفجره در فضای مجازی و شبکه‌های اجتماعی سلامت کودکان و نوجوانان را به خطر می‌اندازند که این تجربه‌ها ضرورت هوشیاری والدین را بیشتر کرده است. نگهداری از مواد محترقه، تهیه و ساخت وسایل آتش‌بازی دستی ازسوی فرزندان از دیگر مواردی است که این روز‌ها باید مورد توجه خانواده‌ها باشد.
آتش‌بازی در خیابان و انفجار مواد محترقه از یک‌سو به ایجاد تجمع افراد که خود مهم‌ترین عامل شیوع ویروس مرگبار کروناست، کمک می‌کند و از سوی دیگر، با بروز سوختگی یا مصدومیت منجر به فشار مضاعف به کادر درمان می‌شود که به نظر می‌رسد خودداری از آتش‌بازی و پرهیز از مواد محترقه کمترین سهمی است که هریک از شهروندان می‌توانند در تضمین سلامتی جامعه در روزگار کرونایی داشته باشند. در چهارشنبه‌سوری گذشته‌های دور رسم بر این بود که مردم با پریدن از روی آتش، خواهان سوختن بدی و پلیدی، بیماری و غم و رنج بودند، ولی در سالهای اخیر، همنشینی با خانواده جای خود را به ترقه‌بازی داده است.
علیرضا مغیثی، رییس اداره پیشگیری از حوادث دفتر مدیریت بیماری‌های غیرواگیر وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی طی گفت‌وگویی درباره اقداماتی که نباید در چهارشنبه‌سوری انجام داد، به خانواده و فرزندان آن‌ها توصیه‌هایی کرده است. او گفت: چهارشنبه‌سوری، سطحی از هیجان را در کودکان و نوجوانان که بیشترین آسیب را می‌بینند، ایجاد می‌کند و باید شرایطی فراهم کنیم که چهارشنبه‌سوری برای آن‌ها به نسبت ایمن شود.
علیرضا مغیثی اضافه کرد: یکی از راه‌های ایمن‌سازی نسبی چهارشنبه‌سوری، این است که خطر‌های بالقوه این ایام را به‌خوبی برای فرزندمان توضیح دهیم و قوانین و چارچوب‌های تربیتی‌مان را به او یادآوری کنیم. اگر کودک با ما همکاری کرد، جواب او پاداش و تشویق است، اما اگر او را منع کردیم و نپذیرفت، باید برایش شرط بگذاریم و بهترین شرط این است که خودمان هم کنار او حضور داشته باشیم و بر رفتارهایش نظارت کنیم تا خطری تهدیدش نکند.
اگر به هر دلیلی چنین امکانی برای‌مان فراهم نیست، باید لااقل یک فرد بالغ مورداعتماد را همراه کودک‌مان بفرستیم. به گفته این مسوول، «قطع عضو ضایعه‌ای جبران‌ناپذیر است، با احتیاط و پرهیز از رفتار‌های پرخطر، زندگی را برای خود و دیگران تلخ نکنیم. اصابت ترکش‌های ناشی از انفجار مواد محترقه به چشم، باعث بروز آسیب‌هایی در ناحیه پلک و چشم می‌شود و گاهی حتی به نابینایی می‌انجامد.»
پرهیز از ایجاد سروصدای ناهنجار و مهیب
مغیثی با بیان اینکه مردم نباید با ایجاد سروصدای ناهنجار و مهیب، شادکامی دیگران را به تلخی تبدیل کنند، تاکید کرد: از قرار دادن لوازم کهنه و اضافی در سطل‌های مکانیزه جمع‌آوری زباله در روز‌های آخر سال و نزدیک چهارشنبه‌سوری خودداری کنید. او با تاکید بر اینکه برای روشن کردن آتش از محل‌های تعیین‌شده ازسوی شهرداری منطقه استفاده شود، ادامه داد: حضور والدین شاغل در روز چهارشنبه‌سوری، زودتر از زمان همیشگی در جهت کنترل و نظارت بر فرزندان توصیه شده و در این روز فرزندان‌تان را با خطر تنها نگذاشته و سعی کنید در برگزاری آیین باستانی چهارشنبه‌سوری، با آن‌ها مشارکت کنید. مغیثی ضمن تاکید بر پرهیز از نزدیک شدن به افرادی که مسائل ایمنی را در روز چهارشنبه‌سوری، رعایت نمی‌کنند، گفت: مراقب رفتار‌های خطرناک و هنجارشکن باشید و در صورت لزوم مراتب را به پلیس ۱۱۰ اطلاع دهید.
مواد محترقه و آتش‌زا را از دسترس کودکان خارج کنید
او با بیان اینکه از پریدن روی آتش به‌خصوص با چادر، مانتو یا لباس‌های گشاد اجتناب کنید، گفت: کبریت و مواد آتش‌زا مانند بنزین، الکل و مانند آن را به‌خصوص در روز‌های آخر سال و چهارشنبه‌سوری از دسترس کودکان و افراد نابالغ دور کنید. داخل خانه و فضای بیرون خانه (حیاط، حیاط‌خلوت، انبار، پارکینگ، پشت‌بام) را وارسی کنید تا اگر کودکان مواد محترقه در آنجا پنهان کرده‌اند، آن‌ها را پیدا کنیم. کودکان اغلب کبریت و ترقه و مواد آتش‌زا را در نقاط غیرقابل دید مثل انباری، داخل کمد و وسایل شخصی خود مخفی می‌کنند. توصیه می‌کنیم در این ایام، حتی‌الامکان این محل‌ها را مورد بازرسی قرار دهید. ترقه‌ها و فشفشه‌ها و دیگر اسباب آتش‌بازی را از فروشنده‌های مجاز و معتبر تهیه کنید و به برچسب آن‌ها توجه کرده و از کم‌خطر بودن آن اطمینان حاصل کنید. از مواد محترقه و منفجره، ترقه و فشفشه دست‌ساز نیز استفاده نکنید.
او ضمن هشدار نسبت به نحوه نگهداری مواد آتش‌بازی در منزل، تاکید کرد: از نگهداری مواد محترقه و وسایل آتش‌بازی (حتی وسایل و مواد استاندارد) در نزدیکی وسایل حرارتی و برقی خودداری کرده و هرگز مواد محترقه را در جای گرم به‌خصوص داخل یا در مجاورت موتورخانه انبار نکنید. همچنین، مواد محترقه را در ظروف شیشه‌ای یا فلزی قرار ندهید. او بر پرهیز از آتش زدن لاستیک، هیزم.
کارتن خالی و امثال آن در واحد‌های مسکونی و پارکینگ تاکید کرد و گفت: از ریختن مواد سریع الاشتعال مانند نفت، بنزین و ... روی آتش روشن خودداری کنید. هنگام استفاده از فشفشه، دست را باز نگه‌داشته و از جلوی صورت دور نگه دارید تا دچار سوختگی نشوید. تماشاچیان معمولا درخطر اصابت ترکش‌های ترقه‌ها و مواد منفجره هستند، سعی کنید در تیررس ترکش‌ها نباشید.
فقط در فضای باز از فشفشه و ترقه استفاده کنید؛ از انداختن مواد تحت‌فشار (مانند کپسول‌ها، اسپری حشره‌کش و غیره)، وسایل شیشه‌ای مانند آمپول و قوطی‌های فلزی مانند اسپری و کنسرو، به درون آتش جدا بپرهیزید. در صورت روشن کردن آتش توصیه می‌شود که آتش در حجم کم باشد و از ریختن مواد سریع‌الاشتعال مانند بنزین، نفت و الکل جدا خودداری کنید. برای روشن کردن آتش از محل‌هایی استفاده کنید که امکان سرایت به‌جا‌های دیگر را نداشته باشد. در نزدیکی پمپ‌بنزین‌ها و وسایل نقلیه که حامل بنزین و مواد سوختنی است نیز آتش‌بازی نکنید.
همچنین، از برپایی آتش در معابر باریک و در نزدیکی پست‌های برق یا ایستگاه‌های تقلیل فشار گاز و پارکینگ‌های عمومی نیز پرهیز کنید. او تاکید کرد: با مشاهده خریدوفروش مواد محترقه غیراستاندارد به هر شکل، سریع مامورین نیروی انتظامی یا پلیس۱۱۰ را در جریان قرار دهید. از پارک اتومبیل در کوچه‌ها و معابر تنگ خودداری کنید، آتش‌بازی در نزدیکی آن‌ها این وسایل را مبدل به بمبی می‌گرداند که چاشنی انفجار آن کشیده شده است.
در هر زمان فقط یکی از مواد محترقه و منفجره را روشن کرده و همزمان تعداد زیادی از آن‌ها را باهم آتش نزنید. ترقه‌ها و فشفشه‌های عمل نکرده را مجددا روشن نکنید. در پایان شب چهارشنبه‌سوری، بقایای مواد آتش‌بازی را به‌سرعت جمع نکنید، لااقل ۱۵ تا ۲۰دقیقه صبر کنیم و بعد روی آن یک سطل آب بریزیم و قبل از ترک محل، حتما از خاموش شدن آتش مطمئن شویم.
منبع: روزنامه صبح نو