شواهد نشان میدهند که عفونتهای ویروسی به ظاهر بی ضرر در برخی موارد میتوانند به طیفی از بیماریهای جدیتر تبدیل شوند. در یک مطالعه جدید روی موش ها، محققان دانشگاه واشنگتن در سنت لوئیس مکانیسمی را کشف کرده اند که توسط آن یک ویروس رایج دوران کودکی میتواند در بیماریهای خودایمنی نقش داشته باشد.
عفونتهای ویروسی در طول زندگی ما بسیار رایج هستند و اکثر آنها بدون مشکل جدی برطرف میشوند.
تحقیقات اخیر به طور فزایندهای نشان میدهند بسیاری از این عفونتهای به ظاهرخوش خیم احتمالاً در ترکیب با سایر عوامل ژنتیکی و محیطی میتوانند باعث ایجاد بیماریهایی مانند آلزایمر، مولتیپل اسکلروزیس (MS) و چندین نوع سرطان شوند.
این که این ویروسها دقیقاً چگونه این واکنشهای زنجیرهای را ایجاد میکنند، نامشخص است.
روزئولوویروس نوعی ویروس هرپس است که تقریباً همه افراد را در چند سال اول زندگی آلوده میکند. بیماری اولیه معمولاً خفیف است و شامل بثورات پوستی مانند تب خال و تب میشود که طی چند روز از بین میرود؛ اما خود ویروس برای تمام عمر باقی و در حالت خفته میماند.
در حالی که معمولاً بعد از آن عفونت اولیه هیچ علامتی ایجاد نمیکند، دانشمندان مشکوک هستند که ممکن است در بیماریهای خودایمنی نقش داشته باشد. بنابراین برای مطالعه جدید، محققان واشنگتن این پیوند را بررسی کردند. آنها دریافتند که به نظر میرسد ویروس میتواند تیموس را آلوده کند، اندامی که سلولهای T در آن بالغ میشوند تا بتوانند آنتی ژنهای خارجی را تشخیص دهند.
تیموس همچنین سلولهای T را که میتوانند به سلولهای بدن حمله کنند، از بین میبرد و این فرآیند دوم است که ویروس میتواند مختل شود.
در نتیجه سلولهای T معیوب بیشتری به گردش در میآیند و خطر ابتلا به بیماریهای خود ایمنی را افزایش میدهند.
تیم این مکانیسم را در آزمایشات روی موشها کشف کرد. آنها با آلوده کردن حیوانات تازه متولد شده با نسخه موش روزئولوویروس شروع کردند و دریافتند که ۱۲ هفته بعد، همه موشها به گاستریت خودایمنی (التهاب معده) مبتلا شده بودند.
در آزمایشهای دیگر، محققان ویروس را درمان کردند تا ببینند آیا این ویروس بر ورم معده تاثیر دارد یا خیر. وقتی داروهای ضد ویروسی در چند روز اول عفونت تجویز شدند، التهاب رخ نداد؛ اما اگر داروها ۸ هفته بعد داده میشد، برای جلوگیری از ایجاد ورم معده تا ۱۲ هفته دیر بود.
در حالی که مشکلات خودایمنی در معده موشهای آلوده آشکار میشد، تجزیه و تحلیل نشان داد که وسعت این مشکل بیشتر است. این تیم متوجه شد که موشها نه تنها آنتیبادیهایی علیه پروتئینهای سلولهای معده، بلکه برای طیف وسیعی از پروتئینهای دیگر در سراسر بدن ایجاد کردهاند که برخی از آنها در سایر بیماریهای خودایمنی دخیل هستند.
وین یوکویاما، نویسنده ارشد این مطالعه گفت: بیماری خودایمنی انسان نیز ممکن است از طریق عفونت ویروسی رخ دهد که از بین میرود؛ اما آسیبهایی بر جای میگذارد که میتواند باعث خودایمنی شود. اما اگر چنین است، باید عامل دیگری وجود داشته باشد که ما هنوز نمیدانیم که برخی افراد را مستعدتر در برابر اثرات خودایمنی عفونت روزئولوویروس میکند؛ زیرا تقریباً همه افراد آلوده هستند، اما بیشتر مردم به بیماریهای خودایمنی مبتلا نمیشوند.
این تحقیق در مجله اکسپریمنتال مدیسن Experimental Medicine منتشر شده است.
منبع: سایت نیو اطلس به نقل از دانشگاه واشنگتن در سنت لوئیس