باشگاه خبرنگاران جوان - "مهاجر" از جمله اسمای مشهور و مهم برای برنامه پرنده‌های بدون سرنشین ایران از ابتدا تا به امروز بوده و از زمانی که ساخته معروف ابراهیم حاتمی کیا درباره واحد مجهز به پرنده‌های بدون سرنشین در دوران دفاع مقدس تولید و اکران شد، تاکنون بار‌ها و بار‌ها یادآور روز‌های نخستین ورود این محصول خاص، به نیرو‌های مسلح کشورمان بوده است.
این فیلم که در اواخر دهه ۶۰ و اوایل دهه ۷۰ خوش درخشید، در حقیقت برای اولین بار بحث پرنده‌های بدون سرنشین را وارد فرهنگ عامه و افکار عمومی کشورمان کرد، اما ظهور علنی این پرنده‌های بدون سرنشین، از اوایل دهه ۱۳۹۰ شمسی بود.
از ابتدا خانواده پرنده‌های بدون سرنشین مهاجر جزو قدیمی‌ترین گونه پهپادهای ایرانی به حساب آمده و امروزه نیز حجم قابل توجهی از ناوگان پهپادهای نیرو‌های مسلح، متعلق به محصولات نسل جدید از همان سری است. این پهپاد‌ها در مدل‌های مختلف در نقش‌های مختلفی از شناسایی تا تهاجم هوا پایه و حتی انجام بحث نقشه برادری وارد خدمت شده اند. البته بر اساس تصاویر منتشره، اخیرا دو تحول جدید برای دو عضو از خانواده پهپادهای سری مهاجر رخ داده که حاوی نکات و ثمرات مهمی است.
مهاجر ۴ به عملیات دریایی می‌رود
در هفته‌های گذشته، حجت الاسلام رئیسی، رئیس جمهور کشورمان سفری به جنوب کشور داشت که در حاشیه این سفر، بازدیدی نیز از واحد‌های نیروی دریایی سپاه در بندر عباس انجام شد. طبق یکی از تصاویر مربوط به این بازدید، مشخص است که یک فروند پهپاد مهاجر ۴ به تجهیزات جدید و متفاوتی مجهز شده است. قبل از پرداختن به این تجهیزات خاص بهتر است نگاهی کلی به سری مهاجر ۴ و ویژگی‌های ان داشته باشیم.
مهاجر۴ با دوربین جلونگر و دوربین روی پایه دو درجه آزادی
پهپاد مهاجر ۴ تا سال‌ها یکی از پرشمار‌ترین پرنده‌های بدون سرنشین در نقش شناسایی بود. پهپاد «مهاجر ۴» برای مراقبت هوایی و شناسایی اهداف تا فاصله ۱۵۰ کیلومتری طراحی و ساخته شده و سطح مقطع راداری کم، کاهش سطح هواپیما از روبرو، کمک اثرسطح به بلند شدن پرنده در صورت برخاست از باند و کاهش نیروی مقاومت هوا (درگ) القایی از جمله مزیت‌های این پهپاد است. هواپیمای مهاجر ۴ با بیشینه سرعت ۲۰۰ کیلومتر بر ساعت، مداومت پروازی ۷ ساعته دارد و می‌تواند در انواع شرایط جوی به پرواز درآید.
پهپاد نقشه برداری مهاجر-۴
وزن این هواپیما در حدود ۱۷۵ کیلوگرم و ارتفاع پروازی آن نیز در حدود ۴۵۰۰ متر است. این پهپاد فاقد چرخ بوده و معموله از روی نوعی پرتابگر و بعد از گرفتن یک شتاب سریع به پرواز در آمده و در مرحله نهایی نیز توسط یک چتر فرود آمده و بازیابی می‌شود. مهاجر ۴ که در بازدید رئیس جمهور مشاهده شده و در خدمت نیروی دریایی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی قرار دارد، در بخش زیر دماغه و با حذف سیستم اپتیکی دارای پوشش مخروط شکل بوده و در زیر بال نیز یک حامل با پوشش نیمه کره‌ای دیده می‌شود.
چند گزینه را برای آنچه زیر این پوشش‌ها قرار دارد می‌توان مطرح کرد؛ نوعی سیستم راداری برای جستجوی سطحی، سامانه ESM و سامانه جنگال محتمل‌ترین گزینه‌ها به حساب می‌آیند. در خصوص سیستم‌های جنگ الکترونیک باید گفت که برای ایجاد اخلال موثر، خصوصا با نگاهی به وضعیت منطقه خلیج فارس و نوع تهدیدات موجود در آن نیازمند یک پاد بزرگتر و در عین حال منبع تامین انرژی توانمندتر است و به همین دلیل احتمال، بحث جنگال ضعیفتر جلوه می‌کند.
پهپاد مهاجر ۴ در اختیار نیروی دریایی سپاه - به دو جایگاه زیر دماغه و بال دقت کنید
گزینه دیگر، خصوصا برای سامانه نصب شده زیر دماغه، یک رادار جستجوگر دریایی است. بحث جستجو و کشف اهداف یکی از اولویت‌های مهم برای نیروی دریایی سپاه به حساب می‌آید. دکترین و استراتژی اصلی سپاه در منطقه خلیج فارس و تنگه هرمز به نوعی دنباله روی از دکترین دفاعی ضد دسترسی است. بخش مهمی از این دکترین بر دوش موشک‌های ضد کشتی است و برای هدف گیری و درگیری شدن با آن‌ها در ابتدا نیازمند کشف این اهداف هستیم. در پروسه کشف اهداف سامانه‌های مختلفی از جمله رادار‌های زمین پایه و هواپایه وجود دارند. در این پهپاد و با توجه به بحث نگاه از بالا می‌توان مسافت بیشتری را پوشش داد. برد و ارتفاع پروازی مهاجر ۴ بعلاوه سیستم راداری برای پوشش دادن مناطقی مثل خلیج فارس یا تنگه هرمز یک گزینه مناسب به حساب می‌آید.
اما درباره آنچه در زیر بال این پهپاد دیده می‌شود یک گزینه محتمل دیگر، نوعی سامانه ESM است. درباره سامانه ESM باید این توضیح را داد که به زبان ساده، کار سامانه‌های ESM این است که با جستجو در فضای نبرد، هرگونه سیگنال مخابراتی، امواج ماهواره‌ای یا راداری دشمن را شناسایی کرده و اقداماتی مثل کشف و رهگیری، ضبط و آنالیز و کشف منبع تشعشع را انجام دهد و در صورتی که این امواج به عنوان متخاصم شناسایی شده و قرار به نابودی آن‌ها باشد، اطلاعات مورد نظر به سرعت در اختیار سامانه‌های سلاح قرار گرفته و به سمت منبع امواج، اجرای آتش می‌شود. این توانایی در حقیقت شبیه به نوعی رادار غیر فعال توانایی جستجو و کشف هدف را برای واحد‌های نیروی دریایی سپاه ایجاد خواهد کرد.
مهاجر ۶ با سلاح جدید برای عملیات دریایی
پهپاد مهاجر ۶ به عنوان جدیدترین عضو خانواده پرنده‌های بدون سرنشین مهاجر T در سال‌های اخیر در حجم بالایی به خدمت نیرو‌های مسلح جمهوری اسلامی ایران درآمده و در نقاط مختلف کشور و به وسیله یگان‌های مختلف وارد فاز عملیاتی شده است. پهپاد مهاجر ۶ از ابتدا تا به امروز بیشتر با بمب‌های هدایت شونده و مینیاتوری سری قائم مجهز بوده که این بمب‌ها بیشتر از سیستم هدایت لیزری بهره برده و از جمله سلاح‌های هدایت دقیق برای پرتاب از پهپادهای ایرانی به حساب می‌آید. این پهپاد‌ها به صورت مسلح به بمب هدایت شونده از سال گذشته در حجم قابل توجهی به نیروی دریایی سپاه تحویل شده است.
دومین مهاجر ۶ در تصویر مجهز به موشک الماس
در تصاویر مربوط به بازدید رئیس جمهور از یگان‌های برگزیده ندسا در بندرعباس شاهد این بودیم که یکی از مهاجر‌های ۶ عملیاتی حاضر در صحنه، به موشک الماس مجهز شده است. موشک الماس به عنوان یک یک سلاح ضد زره در مدل‌های هوا و زمین پرتاب در چند سال اخیر معرفی و وارد خدمت یگان‌های مختلف نیرو‌های مسلح شده است. به خدمت گیری یک موشک ضد زره با قابلیت حمله از بالا و "شلیک کن و فراموش کن"، یک پاسخ موثر به هرگونه اقدام شناور‌های بیگانه بخصوص نسل جدید قایق‌های تندرو خارجی، در اطراف مرز‌های آبی ایران است.
در سال‌های اخیر برخی نیرو‌های فرامنطقه‌ای خصوصا توسط نیروی دریایی آمریکا، تعدادی شناور‌های سبک، سریع و مسلح را در منطقه خلیج فارس و تنگه هرمز به حرکت درآورده اند که مشخصا هزینه کردن تسلیحاتی مثل موشک‌های کروز یا بالستیک ضد کشتی سنگین برای این اهداف فاقد توجیه اقتصادی و منطق رزمی است، اما موشک الماس یک گزینه ارزان در حوزه نبرد‌های دریایی و یک پاسخ خوب به افزایش سطح تهدیدات سبک دریایی به حساب می‌آید. به نظر می‌رسد با انجام ارتقاء‌های مذکور، خانواده این پهپاد‌ها همچون مهاجر ۴ همچنان تا سال‌ها بعد در نقشی جدید به خدمت در نیرو‌های مسلح کشور ادامه داده و عضو جدید خانواده مهاجر نیز در وضعیت ماموریت دریایی به سلاحی جدید مجهز شده که توان آن را برای مقابله با کلاس خاصی از تهدیدات، افزایش می‌دهد.
منبع: مشرق
انتهای پیام/