باشگاه خبرنگاران جوان کرمانشاه- فرهنگ و هنر، همواره دغدغه بسیاری از مردم خصوصا فرهیختگان است. با این وجود اخبار هر روزه، حاکی از آن است که در این حوزه شاهد وضعیت خوبی در سطح استان نیستیم و به‌عبارت دیگر، حال فرهنگ و هنر در استانمان خوب نیست؛ به فکر بررسی وضعیت هنر، فرهنگ، سینما و هرآنچه میتواند به فهم دقیق وضعیت و یا ایجاد تحول مربوط شود؛ افتاده‌ام. ادارات و موسسات مربوط را شناسایی و برای بررسی برنامه‌ها و اقدامات ایشان برنامه‌ریزی کردم.
یکی از مهمترین مجموعه‌های فرهنگی استان کرمانشاه که به‌صورت تخصصی در حوزه فیلم به آموزش و تولید مشغول است، "انجمن سینمای جوانان" استان است که بین اهالی هنر و هنردوستان شناخته شده است؛ هم به جهت داشتن فضا و برنامه‌های هنری و هم به علت حضور و رفت و آمد هنرمندان و هنرجویان استان در این انجمن.
پس از اولین تماس، مدیر انجمن با خوش‌رویی از گفتگو در حوزه سینما و بررسی زیرساخت‌های موجود، محدودیت‌ها و برنامه‌ها، حمایت‌ها و بی‌توجهی‌ها به این عرصه و انجمن استقبال کرد؛ اتفاقی که کمتر شاهد رخدادن آن در استان بوده‌ام!
کامران رضایی، از سال ۱۳۹۴ تا کنون مدیر انجمن سینمای جوانان استان کرمانشاه است. او متولد سال ۱۳۵۶ بوده و از سال ۱۳۷۸ با عضویت در انجمن وارد حوزه سینما شده است. در زمینه فیلم مستند فعالیت می‌کند و جوایز بسیاری در جشنواره‌های داخلی و بین‌المللی کسب کرده است.
از جمله تولیدات ایشان می‌توان به مجموعه مستند "در رکاب نگین فیروزه‌ای" به تهیه‌کنندگی شبکه چهار سیما، مجموعه مستند "یک ایوان تماشا" با همکاری شبکه یک سیما و بیش از ۱۰ مستند با موضوعات مختلف برای پخش در شبکه مستند سیما اشاره کرد.
روز مقرر برای مصاحبه در انجمن حاضر می‌شوم؛ انجمن ساختمانی دو طبقه است، هم‌جوار چند موسسه فرهنگی و یک کتابخانه عمومی. به محض ورود، توسط هنرمندانی که تصویرشان روی دیوار سالن ورودی نصب شده، مورد استقبال قرار می‌گیرم و سپس عکس‌های برتر هنرجویان سابق انجمن از راه‌پله تا اتاق مدیر همراهی‌ام می‌کنند.
در کنار اتاق مدیر، کتابخانه و دفتر انجمن و روبه‌روی آن‌ها، اتاق کامپیوتر و تجهیزات قرار دارد؛ ظاهرا کلاس‌های انجمن در طبقه دوم برگزار می‌شوند. پس از احوال‌پرسی با مدیر انجمن، سریع می‌روم سراغ اصل مطلب:
میزان توجه مردم به سینما را در کرمانشاه چطور می‌بینید؟ عدم استقبال از سینما در این شهرستان تا چه حد مربوط به زیرساخت‌هاست و چه سازمانی متولی امور فرهنگی و خاصه امور مربوط به سینما در استان است؟
در طول سال، جمعیت زیادی مخاطب سینما نیستند، با معضل کرونا هم که در سال‌های اخیر مواجه شدیم، حضور در سینما و تماشای فیلم روی پرده با مشکل روبه‌رو شد. البته در ایام دهه فجر، به‌خاطر شور و حالی که وجود دارد و اکران فیلم‌ها در بازه زمانی کوتاه، افراد مشتاق هستند فیلم‌ها را ببینند؛ اما در این ایام هم مشکلاتی از قبیل نبود پارکینگ، نداشتن نظم و انضباظ در تحویل بلیت و زمان‌بندی فیلم‌ها و مشکلات دیگر وجود دارد.
امکانات باید طبق زمان پیش برود و زمانی‌که مکانی به‌عنوان سالن سینما در نظر گرفته می‌شود حتی باید فکر جای پارک برای ماشین‌ها باشیم؛ چون با توجه به افزایش جمعیت، تعداد وسایل نقلیه هم مسلما افزایش یافته است؛ بی‌توجهی به این نکات سبب ریزش مخاطبان سینما شده و استقبال از سینما را کاهش می‌دهد.
ادارات مختلفی متولی امور فرهنگی هستند و ردیف‌های بودجه هم دارند. اما معمولا متولی اصلی امور فرهنگی در هر شهر، شهرداری است و این پذیرفته شده است. چون به مسائل و معضلات شهری اشراف دارند و برنامه‌ریزی‌های بلند مدت در این حوزه انجام می‌دهند. آن‌ها باید سالن‌های مناسبی تهیه کنند که دسترسی‌شان خوب باشد، پارکینگ داشته باشند، امکانات صوتی و تصویری خوب داشته باشند و با ایجاد محیط مناسب، مردم را به حضور در سالن‌های سینما و دیدن فیلم تشویق کنند.
البته همه از کمبود بودجه اطلاع داریم، اما نداشتن بودجه توجیه مناسبی برای کم‌کاری‌ها در حوزه فرهنگی نیست. چون در شهر‌های بزرگ ایران شاهد برنامه‌ریزی اصولی در این عرصه مهم هستیم؛ و این ضعف مدیریتی هم میتواند ریشه‌های فرهنگی داشته باشد؛ نتیجه و انعکاس آن را هم در خدمات شهری و برنامه‌ریزی‌های فرهنگی در شهر شاهد هستیم.
در گذشته با وجود اینکه جمعیت کمتر بوده، کرمانشاه ۱۴ سینما در سطح شهر داشته است. اما اکنون تنها دو سینمای فعال داریم که یکی زیر نظر حوزه هنری است و دیگری زیرنظر بخش خصوصی اداره می‌شود. این امر اتفاق بدی نیست. اما متولی اصلی باید ادارات دولتی با برنامه‌ریزی و بودجه مناسب باشند. مثلا سینما "آزادی" کرمانشاه از نظر سالن و امکانات صدا شرایط خوبی دارد، اما بینندگان با مشکل پارکینگ برای ماشین در محدوده سینما مواجه هستند.
شما در انجمن سینمای جوانان چه مسئولیت اجتماعی در قبال شهر و همشهریان برای خودتان تعریف کرده‌اید؟ در خصوص معضلات و ضعف‌هایی که فرمودید، چه رویکردی دارید؟
انجمن سینمای جوان، وظیفه‌اش آموزش هنرجویان و تولید فیلم کوتاه است. به‌عنوان شهروند مطالبه‌گر بوده‌ایم، اما پیگیری ساخت سالن سینما یا ایجاد زیرساخت‌های فرهنگی در شهر، در حوزه کاری ما قرار نمی‌گیرد؛ با این وجود تلاش‌هایی داشته‌ایم که با کمک هنرجویان انجمن، در حوزه‌های مختلف از جمله معضل و آسیب‌های اجتماعی فیلم کوتاه تولید کنیم، اما به هر اداره‌ای مراجعه کردیم، آن‌قدر در همکاری با ما مشکلاتشان زیاد بوده که معمولا تلاشمان مثمر ثمر نبوده است.
حتی در حوزه کاری خودمان که ساخت فیلم کوتاه و مستند است، بار‌ها و بار‌ها مذاکره کرده‌ایم، نامه زده‌ایم و جلساتی برگزار کرده‌ایم که انجمن را به ادارات و مدیران معرفی کنیم و ظرفیت‌های موجود را برایشان تشریح کنیم؛ انجمن سینمای جوان فیلم‌سازان علاقه‌مند را آموزش می‌دهد و این توانایی در هنرجویان هست که در هر حوزه‌ای فیلم داستانی و مستند بسازند، اما معمولا به نتیجه نرسیده‌ایم.
دقیق‌تر ظرفیتی که اشاره فرمودید را تشریح می‌کنید؟ چه توانایی در انجمن هست که گمان می‌کنید مورد توجه ادارات و مدیران قرار نگرفته است؟ تاکنون همکاری موفقیت‌آمیزی هم با ادارات داشته‌اید؟
در انجمن برای کسانی‌که به سینما علاقه‌مند هستند و امکانش برایشان فراهم نشده که به‌صورت آکادمیک علاقه‌شان را دنبال کنند و تخصصی این رشته را بگذرانند، بستری فراهم شده که علاقه‌شان را دنبال کنند. ایشان در این فضا آموزش می‌بینند، با استفاده از امکانات موجود فیلم میسازند، آزمون و خطا می‌کنند و پس از چند سال می‌توانند فیلم‌هایی بسازند که استاندارد‌های لازم برای پخش در تلویزیون و شرکت در جشنواره‌ها را داشته باشد.
از آنجا که نیروی انسانی مستعد همیشه در این شهر وجود دارد، خوشبختانه انجمن سینمای کرمانشاه همواره سرآمد بوده و جزء دفتر‌های خوب کشور در زمینه آموزشی و تولید فیلم است. در جشنواره‌های مختلف معمولا اسم کرمانشاه وجود دارد و هنرمندان و هنرجویان ما به شکل‌های مختلف در جشنواره‌ها حضور دارند که ظرفیت قابل توجهی است.
خیلی تلاش می‌کنیم که ظرفیت‌هایمان را به سازمان‌های مختلف بشناسانیم. در جلسات مختلف امکانات و توانایی‌هایمان را تشریح کنیم و حتی توضیح می‌دهیم که چقدر در معرفی و ارائه خدمات و در فرهنگ‌سازی قابلیت همکاری در انجمن وجود دارد، عمده کار‌هایی که در حوزه ساخت مستند، در استان انجام می‌شود را دوستان انجمن انجام می‌دهند و عمده کار‌هایی که در حوزه انیمیشن هست هم همینطور. عموما توسط کسانی‌که یا در انجمن حضور دارند یا اینجا آموزش دیده‌اند و خودشان دفتر تاسیس کرده‌اند، اجرا می‌شوند.
تمام سازمان‌ها به این ظرفیت احتیاج دارند. مثلا آموزش حقوق شهروندی، جلوگیری از معضلات، آموزش مصرف بهینه، صرفه‌جویی، فرهنگ استفاده از نیروی برق، نیروی آب، تمام این موارد با کار‌های هنری و مستند به دست کسانی‌که در همین محیط حضور دارند میتواند ساخته شود و در فرهنگ‌سازی کمک کند؛ بعضی از سازمان‌ها به این موارد توجه می‌کنند، اما اکثرا این ظرفیت را نادیده می‌گیرند. با این وجود ما دست از تلاش بر نمی‌داریم.
همکاری موفقیت‌آمیز هم داشته‌ایم. مثلا با همکاری معاونت اجتماعی استانداری تعدادی انیمیشن تولید کرده‌ایم، با شرکت خطوط لوله و مخابرات، اداره مخابرات. این همکاری هم نوعی حمایت سازمان‌ها از انجمن محسوب می‌شود و هم برای نشان دادن زحمات و هزینه‌ها به مردم، به تصویر کشیدن فعالیت‌ها بسیار موثر است. منتها توقع ما بیشتر است و ترجیح ما این است که مدیران بدانند این همکاری لازمه پیشرفت در کارشان است و نه تنها هزینه نیست بلکه سرمایه‌گذاری به حساب میاید. اما مدیریت در اینجا بسیار قائم به فرد است. مدیری میاید و روی خوش نشان می‌دهد، مدیر بعدی ممکن است به این موارد اهمیتی ندهند.
بی‌توجهی به امور فرهنگی در افزایش معضلات اجتماعی نقش بسزایی دارد؛ اما باید مشخصا بپرسم انجمن سینمایی چه معضلی را میتواند برطرف کند که بتواند ادارات یا مدیران را برای همکاری تشویق کند؟
توجه به ظرفیت‌های انجمن به‌عنوان یک مجموعه فرهنگی بسیار مهم است. باید در نظر داشت بی‌توجهی به مسائل فرهنگی در دراز مدت خودش را نشان می‌دهد. وقتی شهری به لحاظ فرهنگی رشد نکند، سینما و کتابخانه به‌اندازه کافی نداشته باشد، تئاتر و روزنامه وجود نداشته باشد، به مرور در فرهنگ عمومی شهر اثرات جبران‌ناپذیری برجای می‌ماند.
وقتی کتابی وارد خانه‌ای شود، آن خانه و خانواده در مقابل بسیاری از آسیب‌های اجتماعی مصون می‌شود. در نبود سینما با انواع معضلات روبه‌رو می‌شویم. مثلا برای اشاعه فرهنگ کتابخوانی نمی‌شود از عبارات مستقیم استفاده کرد، اما با استفاده از عناصر بصری و بیان غیر مستقیم می‌توان بسیار اثرگذارتر این موارد را در جامعه ترویج داد.
علاوه بر این، در حوزه اشتغالزایی که بسیار مورد توجه و از اولویت‌های استان است، انجمن میتواند تاثیر مثبتی داشته باشد. چراکه ما هنرجو‌ها را با الفبای فیلم‌سازی آشنا می‌کنیم، فیلم‌سازی را به آن‌ها آموزش می‌دهیم و آن‌ها بعد از چند سال وارد پروسه تولید می‌شوند. هر کدام از هنرجو‌ها در صورت حمایت شدن، در سال‌های آینده می‌توانند برای چند نفر شغل پایدار ایجاد کنند.
به نکته مهمی اشاره فرمودید؛ در زمینه اشتغالزایی چقدر می‌توان به‌صورت عملی نگاه مثبتی به آینده فعالان و علاقه‌مندان این حوزه داشت؟ موردی که فعالیت اثربخش از طرف انجمن در زمینه ایجاد شغل بوده باشد؛ به یاد دارید؟
باید توجه داشت در دنیای جدید، اشتغال جدید ایجاد شده و صنعت سرگرمی در تمام جهان بسیار درآمدزاست. نگاه سنتی به اشتغال و تصور اینکه تنها با سوله و تولید قطعات صنعتی و محصولات کشاورزی می‌توان شغل ایجاد کرد، نگاه بسیار قدیمی است.
در گذشته گروهی در انجمن تشکیل شد که در کمال ناباوری برخی ادارات و افراد، با همکاری معاونت استان‌های صدا و سیما، پس از تصویب فیلم‌نامه و دیدن آموزش کافی، فیلم داستانی "من پهلوانم" با موضوع اخلاق پهلوانی را در ۱۳ قسمت، به مدت ۱۳۰ دقیقه، در دو سال تولید کردند. این پویانمایی در ارزیابی صدا و سیما نمره بسیار بالایی گرفت و چندین بار در شبکه پویا پخش شد و در جا‌های مختلف مورد توجه قرار گرفت.
ما امیدوار بودیم این فیلم سرآغازی باشد که کرمانشاه به پایگاه تولید انیمیشن تبدیل شده و بسیار تلاش کردیم این مجموعه ۲۰ نفره گسترش یابد و گروه‌های بزرگ‌تری در این حوزه مشغول به کار شوند، اما موفق نشدیم و به هر دری زدیم حمایتی صورت نگرفت و گروه از هم پاشید. حالا از آن جمع بسیاری به شهر‌های دیگر مهاجرت کرده‌اند و به‌واسطه کار خوبی که ارائه کرده بودند، جذب شرکت‌های مختلف شده‌اند.
البته خوشحالم که اکنون در موقعیت‌های خوبی قرار دارند، اما افسوس می‌خورم که نتوانستیم آن جمع حرفه‌ای را در استان نگه داریم و در ادامه به توسعه این حوزه فکر کنیم و تولیدات را ادامه دهیم و ایجاد اشتغال داشته باشیم.
در پایان برای رشد انجمن و هنرجویان چه حمایت‌هایی را لازم می‌بینید؟ لازمه دریافت این حمایت به نظر شما چیست؟
در زمینه حمایت تنها می‌خواهیم از ظرفیت‌ها استفاده شود؛ سازمانی مانند استانداری، که مدیریت ارشد شهر محسوب می‌شود، میتواند به این انجمن توجه ویژه‌ای داشته باشد! حتی می‌توانند بودجه‌ای در اختیار ما قرار بدهند که به لحاظ امکانات کامل شویم و بعد بتوانیم در اختیار هنرجو‌ها قرار دهیم که با خیال راحت از وجود امکانات، به تولید بپردازند و یک مرکز آموزشی و تولیدی مجهز باشیم که دستمان جلوی کسی دراز نباشد و شرمنده هنرجو‌ها نباشیم.
رشد اعضا در انجمن نه تنها برای ما باعث افتخار است بلکه برای شهر بسیار مفید است، چون همان‌طور که اشاره کردم، رشد هر فرد در این حوزه اقلا هم در توسعه فرهنگی شهر اثرگذار است و هم در حوزه اشتغالزایی میتواند مورد توجه باشد؛ در اینجا نه روبانی پاره می‌شود و نه سوله‌ای اجاره؛ اما شغل پایدار و درآمد خوب ایجاد می‌شود.
در این محیط با یک سیستم ساده می‌توان کار‌های تولیدی و گروه‌های تولیدی قوی داشت. چون در دنیای ارتباطات زندگی می‌کنیم، حتی می‌توان در خصوص صادرات فرهنگی از این عرصه استفاده کرد؛ تنها باید نگاه سنتی را کنار بگذاریم و در تمام حوزه‌ها از جمله اشتغال نگاه جدیدی داشته باشیم.
گزارش از طاهره پرتوی
انتهای پیام/