شاعری که هجوم مغولان را به چشم دید

به گزارش باشگاه خبرنگاران جوان از اصفهان  ، روزی روزگاری بزرگ مردی در اصفهان زندگی می‌کرد که با وجودی که در فقر به سر می‌برد؛ اما بسیار دانا و باهوش بود، او چنان در ریختن معانی مستتر در شعر مهارت داشت که به خلاق‌المعانی شهرت یافت.

این ادیب خلاق به گفته برخی از اهالی تاریخ و ادبیات، آخرین قصیده‌سرای بزرگ ایران به شمار می‌آید، اما او غریب و مهجور در پهنای تاریخ پنهان مانده و شاید کم‌تر کسی بداند که کمال، حمله مغول‌ها را به چشم دیده و خود قربانی مغولان شده است.

مقبره کمال‌الدین اسماعیل در گوشه‌ای از اصفهان قرار دارد در خیابانی به نام خودش و شاید رهگذران بسیاری سبب نامگذاری این خیابان را ندانند.

سال ۱۳۹۹ شورای اسلامی شهر اصفهان در صد و پنجاه و یکمین جلسه علنی با هدف برجسته کردن نام کمال‌الدین اسماعیل اصفهانی تعیین روز هفتم دی در تقویم رسمی کشور به عنوان روز کمال اسماعیل را پیشنهاد کرد.

کمال الدین اسماعیل، شاعر ممتاز، اما مهجور

الهه رضایی مدیر مرکز قلمستان سازمان فرهنگی، اجتماعی و ورزشی شهرداری اصفهان در گفتگو با خبرنگار ما، با اشاره به مهجور و گمنام ماندن کمال‌الدین اسماعیل شاعر ممتاز اصفهان، گفت: اگر شیرازی‌ها به شعرای خود می‌نازند و خراسانی‌ها به زبان و تاریخچه ادبی خود افتخار می‌کنند، اصفهانی‌ها هم شاعر خوش‌قریحه، ممتاز و منحصربه فردی به نام کمال‌الدین اسماعیل دارند که کمی مهجور و گمنام است.

وی گفت: بخشی از حافظه تاریخی اصفهان مربوط به ادبای این شهر است؛ نویسندگان و شاعران بزرگی که در همین شهر به دنیا آمدند و از دنیا رفتند و کمال‌الدین اسماعیل یکی از آنان است.

مدیر مرکز قلمستان سازمان فرهنگی، اجتماعی و ورزشی شهرداری اصفهان گفت: کمال الدین اسماعیل شاعری است که تا دلتان بخواهد از اصفهان گفته، به اصفهان افتخار کرده و گاهی هم از آن رنجیده است.

رضایی گفت: اگر دیوان کمال‌الدین اسماعیل را باز کنید، از ظرایف طبع او بهره‌مند می‌شوید و با شخصیتی نازک‌خیال و بسیار حساس روبه‌رو خواهید شد که به تمام حوادث اطراف خود واکنش نشان می‌داد.

روزی به نام شاعری که بر حافظ اثر گذاشت

وی گفت: مزار کمال در گوشه‌ای از اصفهان در خیابانی به همین نام قرار دارد، مردم که از کنار آن رد می‌شوند، سری به احترام فرود می‌آورند و به شاعر یگانۀ شهرشان سلام می‌کنند با این حال شاید کمتر کسی بداند که این شاعر حمله مغول به اصفهان را به چشم دیده و چه وصف‌هایی که از آن نکرده است.

مدیر مرکز قلمستان سازمان فرهنگی، اجتماعی و ورزشی شهرداری اصفهان گفت: بر اساس روایات تاریخی، کمال‌الدین اسماعیل در هفتم دی به دست مغولان کشته شد و به نقل از برخی کتب تاریخی او را درست در جایی که جان سپرد  به خاک سپردند.

رضایی گفت: هفتم دی را به نام کمال‌الدین اسماعیل نام‌گذاری کرده‌اند و امسال در هفتم دی آخرین سال قرن، مقام این شاعر را گرامی می‌داریم.

وی گفت: اشعار کمال، شاعر قرن هفتم، بر بسیاری از شاعران پس از خودش همانند حافظ اثر گذاشته است و با خواندن این اشعار اصفهان هفتصد سال پیش را تصور می‌کنیم.

کمال، شاعر شاعرزاده، مقتول به دست مغولان

مصطفی هادوی از شاعران پیشکسوت اصفهان متخلص به شهیر اصفهانی در گفتگو با خبرنگار ما، گفت: کمال الدین اسماعیل اصفهانی و پدرش جمال الدین عبدالرزاق اصفهانی هر دو شاعر بودند و کمال‌الدین در سال ۶۳۵ در آشوب مغولان در کاهدان منزلش به قتل رسید.

وی گفت: اکنون حدود ۹۰۰ سال از قتل کمال‌الدین اسماعیل می‌گذرد؛ اما وی هنوز غریب و گمنام است که این غریبی ناشی از بی‌توجهی ما مردم اصفهان است؛ زیرا بسیاری از فرهیختگان خود همانند کمال‌الدین اسماعیل را نشناخته و درک نکرده‌ایم.

این شاعر پیشکسوت گفت: به سبب وضع نابسامان دوره زندگی کمال‌الدین اسماعیل و فقری که با آن دست و پنجه نرم می‌کرد، مردم را با دو بیت‌ای خداوند هفت سیاره/ پادشاهی فرست خونخواره، عدد مردمان بیفزاید/ هر یکی را کند دو صد پاره، نفرین کرد.

استاد شهیر اصفهانی گفت: مقام و جایگاه کمال‌الدین اسماعیل در کنار شعرای بزرگ ایران اگر بالاتر نباشد، کم‌تر نیست تا جایی که حتی حافظ هم بیتی از اشعار کمال‌الدین اسماعیل را در ابیاتش به کار برده است.

وی گفت: کمال و کمال‌ها را دریابید تا فرهنگ و عظمت مملکت ما با علم، دانش، فرهنگ و تاریخ بزرگان دینمان شناخته شود و افتخار کنیم.
این شاعر پیشکسوت گفت: بهتر است با رسیدگی به مزار کمال‌الدین اسماعیل و شناخت این شاعر در عرصه ادبیات کشور، قدمی بزرگ برای ادبیات و فرهنگ برداشته شود.

بازسازی مقبره کمال الدین اسماعیل به کجا رسید؟

شهرام امیری کارشناس اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان اصفهان در گفتگو با خبرنگار ما گفت: آرامگاه کمال‌الدین اسماعیل سال ۱۳۷۴ بنا، سنگ قبر مزار تعویض و بوستانی هم در کنار مقبره ایجاد شده است.

وی گفت: بر اساس برنامه‌ریزی مشترکی که حدود دو سال پیش با شهرداری داشتیم، قرار شد که شهرداری منطقه ۳ و سازمان نوسازی و بهسازی، بوستان جنب مقبره کمال‌الدین اسماعیل را بازسازی کنند که سال ۱۳۹۸ بازسازی صورت گرفت.

کارشناس اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان اصفهان گفت: قرار بود خود مقبره هم در اجرای طرح توسعه گردشگری ادبی بازسازی شود که به نظر می‌رسد با با شیوع کرونا این طرح متوقف شد.

امیری گفت: با وجود اینکه شعرای بسیاری در اصفهان زندگی کردند و مدفون شدند، اما از این فرصت برای توسعه گردشگری در اصفهان غفلت شده است.

مزار ادیبانی همچون کمال، بستر گردشگری ادبی

وی گفت: همه کشور‌های پیشرفته به ویژه اکنون که به تدریج وارد ایام پسا کرونا می‌شویم رقابت بسیار گسترده‌ای را برای ارائه جذابیت‌های جدید در حوزه گردشگری شروع کرده اند، اما ما از برخی گونه‌های گردشگری که یکی از آنها، گردشگری ادبی است، غفلت کرده ایم.

کارشناس اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان اصفهان گفت: سعی کردیم تا یک محور گردشگری ادبی در مقبره کمال‌الدین اسماعیل ایجاد کنیم، با این حال با بهبود شرایط تلاش می‌کنیم تا این طرح را با شورای جدید پیش ببریم.

امیری گفت: با توجه به بحران‌هایی که اصفهان با آن مواجه است، تنها بستر باقی مانده برای توسعه اصفهان، گردشگری با تکیه بر میراث فرهنگی است.

توجه بیشتر مسئولان و مردم به شاعران و ادیبان غریب، اما چیره دستی همانند کمال‌الدین اسماعیل اصفهانی، شاید روزنه امیدی برای زنده‌شدن نام و یاد آنان و توسعه گردشگری ادبی در اصفهان باشد؛ رویکردی که هم بر غنای هویت ملی و دینی ما اضافه می‌کند هم حیات اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی اصفهان و ایران را جانی تازه می‌بخشد.


گزارش از نرجس برهانی

انتهای پیام/ی