به گزارش باشگاه خبرنگاران جوان از شیراز، محمد جواد دهقانی رییس موسسه استنادی علوم و پایش علم و فناوری (ISC) در مراسم تقدیر از پژوهشگران دانشگاه سمنان بمناسبت هفته پژوهش و فناوری، گفت: اطلاعات مستخرج از پایگاه استنادی بین المللی اسکوپوس نشان می‌دهد که در سال ۲۰۲۱ سهم مشارکت بین المللی در فعالیت‌های پژوهشی در قالب انتشار مقالات و مستندات علمی و دیپلماسی علمی کشور از ابتدای سال ۲۰۲۱ تاکنون بیش از ۳۴ درصد و بالاترین میزان در طول ۲۰ سال اخیر رسیده است.
او افزود: هرچند اطلاعات در سال ۲۰۲۱ هنوز تکمیل نشده است، همچنین در مقایسه سال ۲۰۲۰ با سال ۲۰۱۹ مشخص می‌شود که جمهوری اسلامی ایران با ۱۲.۵درصد رشد و با اختلاف ۱۴ درصد با هند جایگاه دوم دنیا از لحاظ رشد دیپلماسی علمی دنیا را کسب کرده است.
رییس موسسه استنادی علوم و پایش علم و فناوری گفت: همچنین کشور مالزی با رشد ۱۲ درصد در جایگاه سوم و کشور‌های تایوان و ترکیه به ترتیب در جایگاه بعد قرار دارند.
دهقانی ادامه داد: گسترش همکاری و تعامل فعال، سازنده و الهام بخش در حوزه علم و فناوری با سایر کشور‌ها از جمله سیاست‌های کلی علم و فناوری ابلاغی توسط مقام معظم رهبری است. مشارکت علمی زمینه را برای دیپلماسی علمی باز می‌کند.
او بیان کرد: یک پژوهش می‌تواند حاصل فعالیت یک پژوهشگر یا مشارکت علمی چند پژوهشگر از یک کشور یا بیش از یک کشور باشد. در صورتی که دو یا چند پژوهشگر از کشور‌های مختلف بر روی یک پروژه تحقیقاتی مشترک فعالیت کنند آنگاه یک تعامل علمی در سطح بین المللی رخ داده است که غالباً با هدف گسترش مرز‌های دانش صورت می‌پذیرد.
دهقانی اظهار داشت: در سال ۲۰۱۱ سهم مقالات با مشارکت بین الملل از کل مقالات کشور حدود ۱۶.۵ درصد بود. این رقم در سال ۲۰۱۶ به ۱۹.۷ درصد و در سال‌های بعد به تدریج افزایش یافت به طوری که در سال ۲۰۱۸ به ۲۴ درصد و در سال‌های ۲۰۱۹، ۲۰۲۰ و ۲۰۲۱ به ترتیب به ۲۷.۲ درصد، ۳۰.۵ درصد و ۳۴.۲ درصد افزایش یافته است.
سرپرست ISC گفت: در دیپلماسی علمی، دو کشور ایران و هند تقریباً رشد نزدیکی را تجربه کرده اند به نحوی که اگر رقم رشد را به بالا گرد کنیم عدد ۱۳ درصد برای هر دو ذکر خواهد شد.
او افزود: تفاوت ایران و هند از لحاظ رشد دیپلماسی علمی ناچیز است، هر چند این دو کشور از لحاظ تعداد مقالات منتشر شده در یک سطح نیستند. بعد از ایران و هند کشور مالزی و تایوان هر کدام تقریباً با ۱۲ درصد رشد در دیپلماسی علم در جایگاه‌های بعدی قرار گرفته اند.
دهقانی ادامه داد: ترکیه نیز در دیپلماسی علمی در زمره کشور‌های برتر است. این کشور با ۱۰ درصد رشد در جایگاه پنجم از لحاظ سهم مقالات با مشارکت بین الملل از کل مقالاتش قرار دارد. بعد از ترکیه، اندونزی، ژاپن، لهستان و کره جنوبی قرار دارند که بین ۵ تا ۷ درصد رشد در مقالات با مشارکت بین الملل خود داشته اند. در بین کلیه قدرت‌های علمی دنیا فقط دو کشور ایتالیا و چین از لحاظ رشد دیپلماسی علم رشد منفی را تجربه کرده اند.
او ادامه داد: با محاسبه رشد سهم مقالات منتشر شده با مشارکت بین الملل در سال ۲۰۲۰ نسبت به سال ۲۰۱۹ مشخص شد که در ایران، حوزه فنی و مهندسی با ۱۸ درصد بیشترین میزان رشد را داشته است. بعد از آن حوزه علوم انسانی قرار دارد که ۱۷ درصد رشد را تجربه کرده است. در جایگاه سوم علوم پزشکی قرار دارد که رشد این حوزه برابر با ۱۳ درصد بوده است. حوزه علوم پایه با ۱۲درصد و حوزه علوم اجتماعی با ۱۱ درصد و سپس حوزه علوم کشاورزی با ۸درصد در جایگاه‌های بعدی قرار گرفته اند.
دهقانی افزود: در سال ۲۰۲۰ علوم فنی و مهندسی و علوم پایه ۳۴درصد از مقالاتشان به صورت مشارکت بین الملل منتشر شده است. این دو حوزه موضوعی بالاترین سهم را در بین حوزه‌های موضوعی به خود اختصاص داده اند. بعد از این دو حوزه، حوزه‌های موضوعی علوم اجتماعی و کشاورزی با ۳۱درصد در جایگاه بعدی قرار دارند. علوم پزشکی با ۲۵درصد و علوم انسانی با ۱۹ درصد در مکان‌های بعدی قرار دارند.
دهقانی گفت: هر چند رشد مشارکت پژوهشگران کشور با سایر کشور‌ها در سال‌های اخیر خود به پیشتوانه فعالیت‌ها و برنامه ریز‌های مختلف صورت گرفته است، اما استفاده از پتانسیل ایجاد شده به واسطه همکاری پژوهشگران کشور با سایر کشور‌ها مقوله‌ای است که خود نیاز به برنامه جداگانه‌ای دارد. اهمیت این مسئله مبتنی بر سند سیاست‌های کلان علم و فناوری که بر گسترش همکاری و تعامل فعال، سازنده و الهام بخش در حوزه علم و فناوری با سایر کشور‌ها و مراکز علمی و فنی معتبر منطقه‌ای و جهانی بویژه جهان اسلام همراه با تحکیم استقلال کشور تاکید دارد قابل تبیین است.
در پایان مراسم نیز گزارش وضعیت این دانشگاه و شاخص‌های علمی آن و نیز پژوهشگران ۱ درصد برتر این دانشگاه توسط دکتر دهقانی معرفی شدند. در سال ۱۴۰۰ تعداد ۷ نفر پژوهشگر یک درصد برتر در دانشگاه سمنان شناسایی و معرفی شده بودند.
انتهای پیام/