به گزارش باشگاه خبرنگاران جوان، میانگین مدت زندگانی سه امام پیش از حضرت مهدی (عج)، حدود ۳۰ سال است و این مسئله، به تنهایی نشان می‌دهد که ائمه شیعه (ع) به‌ویژه بعد از شهادت امام رضا (ع)، با چه محدودیت‌های شدیدی روبه‌رو بودند. خلفای عباسی که از نفوذ کلمه و محبوبیت ائمه (ع) بیم داشتند، روز به روز شرایط زندگی را برای آن بزرگواران و شیعیان و دوستدارانشان سخت‌تر می‌کردند.
امام حسن عسکری (ع) که امروز، فرخنده زادروز باسعادت اوست، دوران امامتی شش‌ساله دارد که کمترین دوره امامت در میان ائمه معصومین (ع) است. آن حضرت در چنان تنگنا و محاصره‌ای قرار داشت که در تمام عمر مبارک و ۲۸ ساله خود، فرصت انجام فریضه حج را نیافت و درنهایت، به دست عوامل دستگاه خلافت عباسی، به شهادت رسید. با وجود همه این تضییقات، امام (ع) هیچ‌گاه عرصه برنامه‌های تبلیغی و تلاش برای گسترش آموزه‌های اهل‌بیت (ع) را در میان شیعیان محدود نکرد. نگاه آن حضرت به جامعه اسلامی، یک نگاه وسیع و جهانشمول بود؛ نگاهی که بر اساس آن، باید همه مسلمانان با مهربانی و مودت در کنار یکدیگر می‌زیستند و شیعیان موظف بودند با حُسن خُلق و مهربانی و همدلی در معاشرت، زمینه آشنایی دیگران را با معارف اهل‌بیت (ع) و خوبی‌های آن، فراهم کنند.
بیشتر بخوانید
به همین دلیل، می‌توان گفت که توصیه به «وحدت» و تلاش برای دوستی و مودت با مسلمانان، اساسی‌ترین دستورالعمل اجتماعی امام حسن عسکری (ع) برای کاهش آلام و رنج‌های جامعه اسلامی و ترویج و گسترش معارف اهل‌بیت (ع) محسوب می‌شود. برای بیشتر دانستن در این زمینه، با دکتر حسین مجتبوی، پژوهشگر و استاد تاریخ اسلام و حجت‌الاسلام علی رضایی تهرانی، کارشناس مذهبی و استاد حوزه و دانشگاه هم‌کلام شدیم و از آن‌ها خواستیم تا درباره راهبرد‌های امام یازدهم (ع) برای کاهش مشکلات جامعه اسلامی و تأکید بر وحدت اسلامی از سوی آن حضرت، صحبت کنند.
چرایی تأکید امام (ع) بر مسئله وحدت
حجت‌الاسلام رضایی تهرانی، دوران امامت امام حسن عسکری (ع) را دورانی سخت و پرخطر می‌داند و می‌گوید: امام عسکری (ع) کوتاه‌ترین دوره امامت را در میان ائمه معصومین (ع) دارند؛ آن حضرت فقط شش‌سال امام بودند. افزون بر ترس دستگاه خلافت از نفوذ معنوی امام (ع) در جامعه، روایات مربوط به ولادت حضرت حجت (عج) نیز، باعث وحشت و بیمناکی بیشتر دستگاه سفاک عباسی می‌شد. درواقع دشمنان، هم می‌خواستند برای امام حسن عسکری (ع) در زمینه تبلیغ و هدایت مردم مشکل ایجاد کنند و هم درصدد بودند در مسیر ولادت حضرت قائم (عج)، مانع بتراشند که البته، به خواست الهی و با تمهیدات امام عسکری (ع) این نقشه شوم نقش بر آب شد. این کارشناس مذهبی می‌افزاید: امام (ع) برای عبوردادن پیروان اهل‌بیت (ع) از این پیچ تند تاریخی، اولاً به تربیت شاگردان برجسته در آن شرایط سخت همت گماشتند و ثانیاً با دستورالعمل‌های دقیق، زمینه تلاش شیعیان برای تحقق وحدت را در جامعه اسلامی فراهم کردند. امام (ع) در نامه‌هایشان به شیعیان در اقصی نقاط جهان اسلام، آن‌ها را به حُسن معاشرت و همزیستی کریمانه و دوستی و مهربانی با برادران مسلمان فرامی‌خوانند. این نکته بسیار مهمی است؛ تأکید می‌کنند با آن‌ها به نیکی رفتار کنید، به عیادت بیمارانشان بروید و جوری رفتار کنید که در منظر آن‌ها، پیروان اهل‌بیت (ع) از بهترین مردم و جذاب‌ترین آن‌ها در اخلاق و رفتار باشند. امام حسن عسکری (ع) حتی در یکی از سفارش‌های خود می‌فرمایند: «اتَّقُوا ا... وَ کونُوا زَیناً وَ لَا تَکونُوا شَیناً جُرُّوا إِلَینَا کلَّ مَوَدَّةٍ وَ ادْفَعُوا عَنَّا کلَّ قَبیحٍ؛ از خدا بترسید و زینت ما (اهل بیت) باشید و دوستی را برای ما بیاورید (و زمینۀ محبت مسلمانان را نسبت به ما فراهم کنید) و هر زشتی را (با رفتار و گفتار نیک) از ما دور کنید.» این نکته بسیار مهمی است که امام (ع) با تأکید بر آن سعی دارند زمینه را برای گفتمان بهتر و انتقال اطلاعات و آموزه‌های اسلام به دیگر مسلمانان فراهم کنند.
۴ رکنِ یک راهبرد
دکتر حسین مجتبوی معتقد است که افزون بر تأکید امام حسن عسکری (ع) بر مقوله وحدت، می‌توان بر چهار رکن اساسی در ساختار هدایتگری آن حضرت تأکید کرد. وی می‌گوید: رکن اول، تلاش امام (ع) برای آماده و آشناکردن شیعیان با شرایط عصر غیبت است؛ موضوعی که در آن زمان، بسیار حیاتی و مهم بود و نادیده گرفتنش می‌توانست اثرات مخرب و جبران‌ناپذیری داشته باشد. دومین رکن، تلاش امام (ع) برای انتقال معارف اهل‌بیت (ع) از طریق دعاست؛ از آن حضرت دعا‌هایی نقل شده که در آن، معرفی جایگاه امامت و پیروی از معصوم به عنوان اساسی‌ترین راهکار برای رستگاری در دنیا و آخرت موردتوجه قرار گرفته‌است. رکن سوم، غنیمت شمردن فرصت‌های هرچند جزئی برای ارائه آموزه‌های دقیق به مسلمانان است؛ می‌دانیم که امام (ع) در شرایط محاصره قرار دارد و تلاش برای بهره‌بردن از هر فرصتی، در این شرایط ضرورت پیدا می‌کند. رکن چهارمی که امام حسن عسکری (ع) به آن توجه ویژه‌ای دارد، تربیت شاگرد است؛ شاگردانی که خوب تربیت می‌شوند تا بتوانند واسطه‌های توانمند و کارایی برای انتقال معارف اهل‌بیت (ع) به شیعیان و سایر مسلمانان باشند.
منبع؛ روزنامه خراسان
انتهای پیام/