به گزارش گروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان، در سالی که مقام معظم رهبری از آن به عنوان سال تولید، پشتیبانی‌ها و مانع زدایی‌ها نام برده‌اند، همه مسئولان باید با حمایت از فعالیت‌های مختلف اقتصادی و برداشتن موانع پیش روی صاحبان مشاغل در پی یافتن راه حلی برای توسعه کسب و کار‌ها در سطح خُرد و کلان باشند.
برخی از فعالان صنایع تولید پودرماهی در قشم، این روز‌ها با استفاده از حمایت‌ها و چراغ سبز رئیس اتحادیه آبزیان استان هرمزگان مطالبی را درباره خطرساز بودن روش‌های سنتی تولید ماهی خشک بر زندگی آبزیان و محیط زیست در قشم مطرح کرده‌اند که ما را بر آن داشت تا این موضوع را از چند تن از مسئولان جویا شویم.
رئیس اتحادیه آبزیان استان هرمزگان اعلام کرده است که استفاده از روش‌های غیراصولی و غیر بهداشتی مانند استفاده از نمک صنعتی برای خشک کردن ماهی، اثرات نامطلوبی را در بعد کیفیت و زیست محیطی به دنبال داشته است.
مهرداد بازرگان در سومین جلسه مشکلات تامین مواد اولیه کارخانجات پودر ماهی و تولید کنندگان غذای آبزیان استان که در سالن جهاد کشاروزی استان برگزار شد، اظهار داشت: طی سال‌های گذشته سرمایه‌گذاری سنگینی توسط بخش خصوصی در زمینه احداث واحد‌های تولیدی به منظور تبدیل این ماهیان به پودرماهی در جزیره قشم صورت گرفته و در حال حاضر ۴۰ درصد پودرماهی تولید شده جهت تامین مواد اولیه مورد نیاز کارخانه‌های دام و طیور و آبزیان پرورشی کشور به سرزمین اصلی (داخل کشور) ارسال می‌گردد.
رئیس اتحادیه آبزیان هرمزگان، گفت: از سال ۹۸ روش خشک کردن ماهی به صورت غیربهداشتی توسعه یافته و حجم بالایی از ماهی‌ها در نوار ساحلی جزیره قشم به صورت غیربهداشتی و غیراصولی خشک می‌شوند و دلالان با افزودن نمک صنعتی به میزان ۳۰ درصد، اثرات نامطلوبی را هم از لحاظ کیفیت غذای آبزیان و هم در حوزه زیست محیطی ایجاد کرده‌اند.
پروسه خشک کردن ماهی هیچ آسیبی به محیط زیست نمی‌زند
مدیر محیط زیست سازمان منطقه آزاد قشم در پاسخ به سئوال مطرح شده در زمینه خطرساز بودن روش‌های سنتی تولید ماهی خشک بر محیط زیست در قشم، گفت: خُشک کردن ماهی با روش سنتی و استفاده از نمک در زمین‌هایی که صیادان قشمی سال‌های متمادی از آن استفاده می‌کنند، هیچ مغایرتی بای قوانین و مقررات محیط زیستی ندارد.
سید محمد هاشم داخته اظهار داشت: زمین‌هایی که صیادان قشمی از آن برای پروسه خشک کردن ماهی استفاده می‌کنند، با توجه به اینکه از بافت گِل رُس و چسبناک هستند خود به خود شور و غیر قابل استفاده برای فعالیت‌های گیاهی است.
وی ادامه داد: حتی نمک استفاده برای خُشک کردن ماهی هم تاثیری بر روی اینگونه زمین‌ها ندارد و اصولا زیستگاه مناسبی برای پوشش گیاهی نیستند.
مدیر محیط زیست سازمان منطقه آزاد قشم با اشاره به اینکه خوشبختانه صیادن قشمی با انتخاب مکان‌های مناسب، فعالیت می‌کنند، افزود: اگر این فعالیت در زمین‌هایی مناسب پوشش گیاهی انجام شود به طور حتم براساس قانون از فعالیت آن جلوگیری خواهد شد.
به گفته داخته، حتی اگر فعالیت خُشک کردن ماهی در زمین‌های دارای پوشش گیاهی هم انجام شود، می‌توان با راهنمایی صیادان در زمینه کاهش استفاده از نمک، جلو ممنوعیت این فعالیت را گرفت.
صیادان و دست اندرکاران عرصه صید و صیادی در جزیره قشم با توجه به عدم نرخ گذاری مناسب از سوی برخی از شرکت‌های پودرماهی و سو استفاده برخی افراد سودجو، تحویل‌گیری نامناسب صید، عدم تامین به موقع امورات پولی و مالی، لحاظ نمودن افت در اوزان ماهی‌های تحویلی و سردر گمی صیادان با ماهی‌های صید شده در چند سال گذشته، موجب شد تا صیادان به دنبال بازار‌های بین‌المللی و جهانی باشند و صادرات ماهی خُشک هم باعث رونق کسب و کار و هم باعث شد که جایگاه اینگونه ماهیان در بازار‌های جهانی نمایان گردد.
بیکاری اولین دستاورد متمرکزسازی
مدیرعامل تعاونی صیادی رمچاه قشم در واکنش به سخنان رئیس اتحادیه آبزیان هرمزگان، گفت: تاکید بر متمرکزسازی فعالیت‌های خُرد صنعت تولیدماهی خشک از سوی کارخانه‌داران برابر با بیکاری و چالشی برای اشتغال و درآمد چندین هزار خانوار قشمی است که کار صید و صیادی را از اجداد خود به یادگار دارند.
علی اسلامی، نظرات رئیس اتحادیه آبزیان هرمزگان را به‌نوعی جانبدارانه و همراه با عدم رصد دقیق وضعیت تاریخی و واقعی فعالیت‌های مرتبط با تولید ماهی‌خشک دانست و اظهار داشت: هر کسی که در قشم و هرمزگان اندک آشنایی با امور اجتماعی و اقتصادی ساحل‌نشینان داشته باشد، می‌داند که اینگونه فعالیت‌ها ریشه در دهه‌های متمادی صیادان این جزیره دارد و مربوط به زمان‌هایی است که کارخانجات و واحد‌های موازی صنعتی هنوز پا به این عرصه نگذاشته بودند.
ایجاد انحصار و رانت برخی از شرکت‌های تولید پودرماهی
وی افزود: متمرکز سازی و ایجاد انحصار و رانت در تولید پودرماهی از یک طرف منجر به افزوده شدن مال و ثروت عده‌ای در کوتاه مدت می‌شود و از طرف دیگر این رویکرد همچنین منجر به تغییرات مخرب در سرانه درآمد خانوار‌های ساحل نشینی می‌شود که به طور اجدادی و موروثی سال‌های متمادی در حوز‌ه‌های تجاری و تولیدی مرتبط با دریا و بازرگانی مشغول به فعالیت و ارتزاق هستند.
این فعال حوزه صید و صیادی گفت: برخی از آقایان مدعی هستند که روش‌های غیراصولی ماهی خشک و مراحل سنتی این حوزه در قشم و همچنین کیفیت نهایی محصولات خروجی را کاهش داده است، و در گفتار و کلام خود در تریبون‌های رسمی و غیررسمی، صیادان زحمتکش را "افراد سودجو و فرصت‌طلب" می‌نامند.
اسلامی با رد چنین نظریانی معتقد است؛ آقایانی که امروز از انحصاری کردن این صنعت حمایت می‌کنند به‌جای به زیرسئوال بردن فعالیت صیادان و ساحل‌نشینان و روش‌های تاریخی و بهینه آنان در خشک کردن و تهیه ماهی که از قضا، سازگاری بالایی نیز با محیط زیست دارد، بهتر است منظور خودشان را به‌طور مستقیم و واضح بیان کنند.
صادرات ماهی خشک در بازار‌های بین‌المللی برند هرمزگان است
او با اشاره به چالش‌هایی که وجود و توسعه کارخانجات پودر ماهی در یک دهه اخیر برای محیط زیست روستا‌های همجوار ایجاد کرده است، افزود: محصول تولیدی ماهی خشک که بصورت سنتی بر روی تور در روستا‌های ساحلی قشم و هرمزگان عرضه می‌شود، چندین دهه است که مورد استفاده در استان‌های همجوار و حتی خارج از کشور است و این نوع محصولات اکنون در بازار‌های بین المللی به برندی برای هرمزگان و جزیره قشم و منطقه آزاد تبدیل شده است.
مدیر عامل تعاونی صیادی رمچاه قشم یادآور شد: در تمام دنیا هر کالا به خواست و سفارش مشتری تولید می‌شود، اما برخی‌ها با وارونه جلوه دادن موضوع به دنبال تحقق نظریات و سودجویی برای افراد نزدیک به خود هستند.
به گفته اسلامی، این ماهی پس از فرآوری توسط افراد صاحب تجربه، به مصرف کشور‌های حاشیه خلیج فارس و شرق آسیا و بازار‌های بین‌المللی می‌رسد.
تعیین قیمت ناچیز و سوداستفاده از بومیان
وی بیان داشت: اینگونه سخنان از سوی افراد خاص هدفدار بیان می‌شود و متاسفانه صاحبان کارخانجات پودر ماهی با ارزش‌گذاری بسیار پائین بر روی محصولات تحویلی صیادان بومی، در حق آنان اجحاف می‌کنند.
این فعال حوزه صید و صیادی قشم در بخش دیگری از سخنان خود تصریح کرد: اگر خواهان توسعه حوزه اشتغال و افزایش سرانه درآمد خانوار‌های بومی و ساحل‌نشین هستیم باید نگاه خود را جامع و همه جانبه‌نگر کنیم و باید به دنبال راه‌هایی باشیم که ضمن تضمین انحصار زدایی به تقویت تولیدکنندگان خرد توجه شود و صیادان قشم و کسانی که از راه حلال امرار معاش می‌کنند را قاچاقچی خطاب نکنیم که با این صحبت‌های بی‌اساس مشکلی از ما حل نخواهد شد.
سخنان نماینده صیادان قشم نشان از نگرانی وی در زمینه رعایت نشدن انصاف نسبت به سهم فعالیت سنتی صیادان این جزیره دارد که صنعت خشک کردن ماهی را نسل اندر نسل از پدران و اجداد خود آموخته‌اند و اینک که آماده فروش محصولات خود به کارخانه‌های صنعتی هستند، با ارقامی بسیار ناچیز و به دور از انصاف روبرو می‌شوند.
تولید ماهی خشک به روش سنتی توسط صیادان قشمی از گذشته‌های دور و نسل به نسل تا به امروز ادامه داشته و به نظر می‌رسد متمرکزسازی فعالیت‌های خُرد این صنعت، موجب خسارت و بیکاری به بخش عظیمی از جامعه صیادان جزیره خواهد شد.
به راستی احترام نگذاشتن به حق و حقوق تلاشگران حوزه صید و صیادی که جان خود را بر کف دست می‌گیرند و با دل زدن به دریا در پی کسب روزی حلال هستند، دور از انصاف است که باید مسئولان به آن رسیدگی کنند.
منبع: تسنیم
انتهای پیام/ب