به گزارش خبرنگار حوزه ازدواج و خانواده گروه اجتماعی باشگاه خبرنگاران جوان، اختلال افسردگی یک ضعف نیست که با چند روز مراقبت برطرف شود بلکه پیگیری و درمان طولانی مدت، مراقبت و پایش مداوم می‌خواهد. هر چه‌قدر زودتر به داد افسردگی برسیم، راحت‌تر می‌توانیم آن را درمان کنیم و زمان بیشتری را از زندگی لذت می‌بریم.
الهام مروتی روانشناس تربیتی درباره یکی از معضلات اجتماعی که خودکشی است، گفت: مطالعات نشان می‌دهد که خودکشی با خلق افسرده رابطه قوی دارد و در بسیاری از افراد، افسردگی منجر به خودکشی شده است.
وی بیان کرد: یکی از مشکلات روانشناختی شایع عصر ما، افسردگی است و روزبه روز در تمامی جهان روندی فزاینده دارد. به دلیل شیوع فراوان آن، به بیماری سرماخوردگی روانی معروف شده است. افسردگی حالتی است که بر تفکر، خلق، احساسات، رفتار و سلامت جسمی تأثیر می‌گذارد و استرس یکی از محرک‌های افسردگی است.
مروتی تصریح کرد: فرد افسرده ممکن است انزوا، دوری گزینی و حتی خشم را نشان دهد و به دلیل خلق پایینی که دارد، ممکن است دست به خودکشی نیز بزند. طبق آمار، افکار خودکشی در ۶۰ درصد بیماران افسرده وجود دارد و ۱۵ درصد خودکشی می‌کنند.
این روانشناس تصریح کرد: به نظر گلاسر روانپزشک آمریکایی، افراد افسرده نمی‌شوند بلکه افسردگی را انتخاب کرده و رفتار افسردگی را نشان می‌دهند. درگیر شدن فرد در یک عمل فعالانه کمک می‌کند رفتار‌های افسرده و احساس بدبختی، جای خود را به احساس کنترل بدهد که با احساس و افکار مثبت‌تر و آرامش جسمی بیشتر همراه است.
وی ادامه داد: گلاسر معتقد است افسردگی کردن نوعی درخواست کمک بدون التماس است و احتمالا این راه قوی‌ترین شیوه ارسال پیام «کمکم کـن» به دیگران است و چون یک رفتار کنترل کننده قوی است بسیاری از مردم به رغم درد و رنج شدید این کار، انتخابش می‌کنند تا به واسطه آن دیگران را تحت کنترل خود قرار دهند.
این روانشناس مطرح کرد: نقش رنج و عذاب، مشروعیت بخشیدن به درخواست کمک ماست؛ بنابراین در بسیاری از مواقع برای دریافت کمکی که تاکنون به هیچ طریق دیگری دریافت نکرده ایم، حاضر هستیم افسردگی کردن را انتخاب کنیم. فرد با آگاهی از این مسئله که «افسردگی کردن» یک انتخاب است، متوجه می‌شود که انتخاب‌های دیگری هم دارد و احتمالا می‌تواند کاری متفاوت و مفیدتر هم انجام دهد.
وی با یک مثال از گلاسر گفت: یک مرد جوان در پارک بزرگ کاکتوس مشغول قدم زدن بود، ناگهان تمام لباس هایش را درآورده و به وسط کاکتوس‌ها می‌پرد و غلت می‌زند، افرادی که اطراف بودند او را با زحمت بیرون می‌آورند و از او می‌پرسند: چرا این کار را کردی؟ و او پاسخ می‌دهد: «در آن لحظه به نظرم کار خوبی می‌آمد»؛ همه ما انتخاب‌های این چنینی داریم که در لحظه به نظرمان کار درستی بوده است مانند زمانی که از ترس تنهایی با کسی ارتباط داشتیم که ما را به بیراهه کشانده، یا در زمان درماندگی از کسی درخواست کمک کردیم که صلاح ما را نمی‌خواست و یا تلاش برای نگه داشتن فردی کردیم که روح و شخصیت ما را پایمال کرده بود.
این روانشناس ادامه داد: استفاده از یکسری الگو‌ها که ممکن است از والدین یا اطرافیان آموخته شده باشیم، انتخاب آسان تری نسبت به فکر کردن و پیدا کردن انتخاب‌های بهتر است. این موضوع ما را بر آن می‌دارد که رنج بردن و تحمل درد را انتخاب کنیم. باور اینکه موقعیتی ناامید کننده است و شما نمی‌توانید هیچ کاری کنید باعث این همه رنج و درد شده است.
وی عنوان کرد: باور افسرده شدن بسیار راحت‌تر از تلاش برای گرفتن حق است، باور ناامیدی و اندوه راحت‌تر از تغییر مسیر و شروع مجدد است؛ به این علت است که ما در شرایط خاص روی کاکتوس‌ها غلت می‌زنیم.
مروتی خاطر نشان کرد: گرچه افسردگی در بسیاری از مواقع نشان دهنده یک حالت است تا یک بیماری، ولی عقیده بر این است که حدود ۸-۱۰ درصد جمعیت بالای ۱۰ سال در ایران مبتلا به درجه‌ای از افسردگی با افکار خودکشی هستند که نیاز به درمان و پیگیری دارد.
وی افزود: افراد افسرده تمام توجهشان به احساسات است و وظیفه ما است که توجه فرد افسرده را به روی افکار و اعمالش معطوف کنیم. زیرا از نظر تئوری انتخاب، افراد بیرون از گود روی احساس به طور غیرمستقیم و روی افکار و اعمال به طور مستقیم کنترل دارند و همچنین افسرده‌ها تمرکزشان بر افکار منفی است. آن‌ها در مورد خود، دیگران و دنیا و آینده، دیدگاهی منفی دارند.
مروتی، نشانگر‌های عاطفی خودکشی و رفتاری را موارد زیر دانست.
نشانگر‌های عاطفی: احساس افسردگی، عدم علاقه به فعالیت‌های روزمره، لذت نبردن از چیزی، تحریک پذیری، خشم، اضطراب، شرم یا تحقیر شدن، نوسانات خلقی.
نشانگر‌های رفتاری: قطع ارتباط با دوستان یا خانواده، دادن اموال به دیگران، رانندگی بی پروا، افزایش مصرف مواد مخدر و الکل، جستجو در مورد خودکشی در اینترنت، جمع آوری مواد (قرص یا سلاح).
مروتی گفت: اگر این علائم را در اطرافیان یا دوستان خود دیدید، در وهله اول حمایت‌های لازم را از آن‌ها دریغ نکنید و از یک متخصص باید کمک گرفت. افسردگی، شرایط زندگی خوب و بد سرش نمی‌شود و همه ما ممکن است در هر شرایطی افسرده شویم.
بیشتر بخوانید
دادن حس یأس به بشر هدف اصلی شیطان ملعونه