به گزارش گروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان از شهرکرد، آئین‌ها و آداب و رسوم هر ملت، سازنده عناصر فرهنگی جامعه محسوب می‌شوند. تنوع و تعداد آیین‌ها و آداب و رسوم دلیل غنای فرهنگی یک جامعه است.
در روزگار بحران هویت یکی از راه‌های حفظ هویت فرهنگی، بازگشت به آیین‌ها و آداب و رسوم سنتی و فولکلوریک است. آیین‌های سنتی مردم چهارمحال و بختیاری به دلیل دارا بودن اثر گذاری رفتار‌های اجتماعی و فرهنگی، ریشه در تاریخ دارد و سالهاست همچنان بکر مانده است.
درفصل پاییز و اتمام زمان برداشت انگور درچهارمحال وبختیاری، شیره پزی انگور از فعالیت‌های سنتی این استان است و از دیرباز در مناطق مختلف استان رواج داشته است.
به طور کلی دو نظریه متفاوت در مورد انگور وجود دارد، عده‌ای معتقدند که حتی پیش از پیدایش غلات مورد استفاده بشر قرار گرفته است. عده‌ای دیگر دیرینگی انگور را در حدود ۶ تا ۷ هزارسال تخمین می زنند.
برداشت سالانه ۵۰ هزار تن انگور در چهارمحال و بختیاری
عطالله ابراهیمی رئیس سازمان جهادکشاورزی چهارمحال و بختیاری اظهار کرد: در حال حاضر سطح زیر کشت انگور به صورت آبی در استان حدود ۴۲۰۰ هکتار است، همچنین حدود ۲۰۰ هکتار نیز تحت کشت انگور به صورت دیم در استان قرار دارد.
او افزود: میزان متوسط تولید سالیانه انگور در استان حدود ۵۰ هزار تن است که عمدتا به صورت تازه‌خوری مورد مصرف قرار می‌گیرد، یکی از مشکلات موجود در باغات انگور استان این است که حدود ۹۵ درصد این محصول را رقم عسگری تشکیل می‌دهد که این رقم دیررس است و در شهریور ماه امکان برداشت آن وجود دارد و زمان مناسب و منطبق بر مصرف محصول انگور سپری شده است، بنابراین اصلاح و احیای باغات انگور در استان یکی از برنامه‌های جهاد کشاورزی محسوب می‌شود.
بیشتر بخوانید
ابراهیمی ادامه داد: بنابراین موضوع تغییر رقم کشت شده انگور در چهارمحال و بختیاری در دستور کار جهاد کشاورزی استان قرار دارد و در نتیجه این کار و کشت ارقام زودرس، این محصول صرفه اقتصادی بیشتری پیدا می‌کند، همچنین برنامه‌ریزی‌های لازم جهت اجرای طرح فراز انگور و افراشته کردن این محصول انجام شده است.
او عنوان کرد: از ۵۰ هزار تن محصول انگور برداشت شده از باغات چهارمحال و بختیاری حدود ۵۰۰۰ تن که ۱۰ درصد محصول کل استان است فرآوری می‌شود، اما برنامه‌ای درخصوص توسعه صنایع جانبی کشاورزی و فرآوری محصولات در جهاد کشاورزی استان وجود دارد که در نتیجه اجرایی شدن این برنامه ارزش افزوده انگور استان که جزو مزیت‌های این استان محسوب می‌شود.
رئیس سازمان جهادکشاورزی چهارمحال و بختیاری اضافه کرد: توسعه باغات انگور در اراضی شیب‌دار نیز در دستور کار جهاد کشاورزی استان قرار دارد که این اقدام در موضوع حفاظت از خاک نیز موثر است و این امید وجود دارد با اجرای شدن برنامه‌های ذکر شده موجب ایجاد تحولی در تولید محصول انگور و فرآوری آن در سطح استان شود.
شیرانی مدیر باغبانی سازمان جهاد کشاورزی چهارمحال و بختیاری هم گفت: متوسط برداشت محصول از باغات موجود در سطح استان حدود ۱۲ تن است و عمده این محصول در شهرستان کیار تولید می‌شود.
عمده محصول انگور موجود در استان به صورت تازه‌خوری مصرف می‌شود، همچنین بخشی از این محصول توسط کشاورزان و باغ‌داران به شیره انگور، کشمش و... تبدیل می‌شود.
قدمت پخت شیره انگور به کاشت آن می‌رسد. این روز‌ها و معمولا در اواخر مهرماه وآبان ماه جنب و جوش شیره پزی در کوچه پس کوچه‌های اغلب نقاط استان چهارمحال و بختیاری دیده می‌شود.
پخت شیره انگور با توجه به وجود انگورستان‌های فراوان در چهارمحال و بختیاری از گذشته تاکنون رواج داشته، شیره پزی انگور درشهرستان‌های کیار و اردل بیش از دیگر مناطق استان مشاهده می‌شود که علاوه برتامین نیاز خانوار‌های روستایی به این ماده غذایی، با فروش آن به تامین مالی خانواده‌ها نیز کمک می‌شود.
نحوه پخت شیره انگور به روش سنتی
فاطمه صالحی یکی از بانوان اردلی که در حال تهیه و پخت شیره انگور است گفت: برای پخت شیره در ابتدا انگور‌های کشمشی را از باغ چیده و پس از شستن در حوض مخصوص ریخته و آنرا له می‌کنند تا کاملا آب انگور گرفته شود.
آب انگور بدست آمده، از دریچه کوچک حوضچه خارج شده و در ظرفی جمع می‌شود، سپس آب انگور را در ظرف‌های پلاستیکی ریخته، و به آن مقداری خاک رس (خاک سفید) اضافه می‌کنند و تا صبح روز بعد به آب انگور دست نمی‌زنند.
صالحی اظهار کرد: سپس همه آب انگور را در ظرف‌های پلاستیکی ریخته، و به آن مقداری خاک اضافه می‌کنند و تا صبح فردا به آب انگور دست نمی‌زنند.
او با اشاره به اینکه علت اضافه کردن خاک سفید (پودرآهک)، شفافیت‌سازی و به اصطلاح محلی برای حلال شدن آب انگور است، اضافه کرد: صبح روز بعد آب انگور زلال شده را در دیگ‌های ویژه شیره‌پزی ریخته و آن را روی کوره می‌گذارند تا کاملاً بجوشد و درحین جوشیدن آن را هم می‌زنند تا نسوزد و شیره خوش رنگ شود.
این خانم اردلی گفت: پس از اینکه شیره پخت و کاملاً خوش رنگ شد، می‌گذارند تا سرد شود و برای درست کردن شربت و انواع شیرینی‌های خانگی نیز استفاده می‌کنند.
خاک رس را به این دلیل به آب انگور اضاف می‌کنند که شفاف شود و به اصطلاح محلی آب انگور حلال شود.
صبح روز بعد آب انگور زلال شده را، در دیگ‌های مخصوص شیره پزی ریخته و آن را روی اجاق گاز می‌گذارند تا کاملا بجوشد، در حین جوشیدن آن را هم می‌زنند تا نسوزد و شیره خوش‌رنگ شود.
بعد از اینکه شیره پخته و کاملا خوش‌رنگ شد، می‌گذارند تا سرد شود که به این نوع شیره، شیره عسلی می‌گویند.
صالحی افزود: برای پخت شیره از انگور کشمشی استفاده می‌کنند، چون آب‌دارتراست و از آب انگور علاوه بر شیره پزی، شربت و شیرینی نیز درست می‌کنند.
بهمن فروزنده یک کارشناس تغذیه در خصوص خواص شیره انگور گفت: انگور و شیره آن دارای خواص بسیاری و می‌تواند برخی از نیاز‌های غذایی بدن را تامین کند.
او افزود: انگور سرشار از انواع ویتامین‌های گروه سی، بی و آ است و مواد معدنی مانند آهن، منیزیم، فسفر و کلسیم نیز در این میوه وجود دارد.
فروزنده اظهار داشت: یک قاشق غذاخوری شیره انگور، ۵۰ کیلوکالری انرژی تولید می‌کند و توصیه می‌شود افراد لاغر روزانه یکبار در تغذیه خود از آن استفاده کنند.
این کارشناس تغذیه ادامه داد: مصرف شیره انگور به کودکان و نوجوانان و افرادی که عمل جراحی انجام داده و بدن آن‌ها ضعیف شده، توصیه می‌شود.
فروزنده تصریح کرد: شیره انگور ملین است و در بهبود بیماری‌های کم خونی، امراض قلبی، بیماری‌های پوستی، کمک در دفع اوره، خون و سموم بدن مفید و موثر است.
به گفته او، استفاده روزانه شیره انگور برای بیماران مبتلا به نقرس، چربی خون بالا و انواع التهاب‌ها مفید است.
تصاویری از تهیه شیره انگور به روش سنتی در باغ درویش روستای ده چشمه شهرستان فارسان را ببینید.
ابراهیم شیرانی مدیر باغبانی جهاد کشاورزی چهارمحال و بختیاری با اشاره به برداشت حدود ۶۰ هزار تن انگور از تاکستان‌های استان، گفت: حدود ۲۰ درصد از انگور تولیدی استان به شیره تبدیل و روانه بازار می‌شود.
او اظهار کرد: سطح زیر کشت انگور در استان ۴۸۲۸ هکتار است که ۱۴۰ هکتار آن نهال و مابقی به صورت بارور هستند.
شیرانی با اشاره به اینکه میزان تولید انگور از این سطح حدود ۶۰ هزار تن بوده است، افزود: بیشترین سطح انگور استان در شهرستان کیار بوده و رقم مناسب استان رقم عسگری است.
او تصریح کرد: بیشترین انگور تولید شده در استان به استان‌های همجوار حمل و مقداری به صورت تازه خوری و مقداری به کارخانه آب میوه گیری در شهرستان کیار منتقل می‌شود.
کارشناسان اقتصادی معتقدند که فرآوری انگور و مشتقات به دست آمده از آن باید از حالت سنتی خارج شود و در این زمینه ارائه آموزش ضرورت دارد.
انتهای پیام/ش