امین رضایی نژاد کارشناس مسائل شبه قاره، افغانستان و پاکستان در گفت‌وگو با خبرنگار سیاست خارجی گروه سیاسی باشگاه خبرنگاران جوان، درباره اهداف و اهمیت اجلاس کشور‌های همسایه افغانستان، گفت: این اجلاس آخرین تلاش‌های پاکستان برای نگه داشتن افغانستان حول محور خود و حفظ این کشور به عنوان حیاط خلوت است. برگزاری این اجلاس بعد از آن مطرح شد که پاکستان توانست از نفوذ خود در جریان طالبان استفاده کند.
وی افزود: پاکستان مجبور شد از آخرین برگ خود یعنی شبکه حقانی در ماجرای افغانستان استفاده کند، قطعا این اجلاس با امتیازخواهی پاکستانی‌ها همراه خواهد بود، کما اینکه تا حدودی کشور تاجیکستان را با خودشان در این ماجرا همراه کردند و احتمال نرمش چین هم در مقابل پاکستانی‌ها وجود دارد، در مقابل ایران، ترکیه، قطر، ازبکستان و روسیه ذی نفع‌های دیگری هستند که هر کدام بازی خود را در این تحولات خواهند داشت.
رضایی نژاد ادامه داد: اجلاس کشور‌های همسایه افغانستان یا در یک فضای اشباع شده از عقلانیت برگزار می‌شود؛ یا در این اجلاس توافقی صورت می‌گیرد یا نتیجه‌ای جز ادامه درگیری در افغانستان و فروپاشی این امنیت نصفه و نیمه در پی خواهد داشت، باید ببینیم که پاکستان چه مقدار امتیاز می‌خواهد یا کشوری مانند تاجیکستان چقدر حاضر است در راستای منافع پاکستان حرکت کند. آیا به امامعلی رحمان قول‌هایی در مورد تاجیک‌های افغانستان از جمله احمد مسعود و دره پنجشیر داده شده است؟ یا اینکه آیا ترکیه و قطر که متمایل به پاکستان هستند امتیازاتی را از دیگران می‌گیرند.
کارشناس مسائل افغانستان با بیان اینکه اجلاس کشور‌های همسایه افغانستان بسیار مهم و سرنوشت ساز است، گفت: از تمام مذاکراتی که طی این سال‌ها در دوحه انجام شده است، یا جلسه‌ای که در استانبول انجام شد یا تمام دیدار‌هایی که دیپلمات‌های طالبان طی این مدت در کشور‌های مختلف داشتند، مهم‌تر است و تنها اجلاسی است که خود طالبان یا طرف افغانستانی در این اجلاس حضور ندارد، اما عملا کشور‌های همسایه‌ای که می‌توانند آینده افغانستان را تعیین کنند در اجلاس هستند، چراکه اکنون در افغانستان یک تکثر قدرت به وجود آمده و این تکثر قدرت موازنه‌ای را ایجاد کرده که برای هیچ کدام دست برتر ایجاد نمی‌کند و جز ویرانی این موازنه چیزی در آینده در افغانستان به همراه نخواهد داشت، مگر اینکه همسایه‌ها این شرایط را کنترل کنند و با یک خردورزی این مسئله را حل کنند.
وی افزود: برخی از بازیگران این صحنه بسیار تمامیت خواه هستند مانند پاکستان، ترکیه و تاجیکستان و عموما از این‌ها نمی‌شود در چنین مواردی عقلانیت سیاسی انتظار داشت که در نتیجه آن عقلانیت منتظر امنیت در منطقه باشیم، عملا این کشورها به دنبال مسائلی که حول معیار‌های اخلاقی و انسانی نیست و احتمال اینکه این‌ها برای خراب کردن بازی و زدن زیر میز روندی که اکنون در افغانستان شکل گرفته در این اجلاس شرکت کنند، بسیار زیاد است و به شخصه به نتیجه این اجلاس با توجه به تاریخچه‌ای که از کشور‌هایی که الان می‌خواهند در این اجلاس حضور پیدا کنند، داریم خوش بین نیستم و به نظر صرفا چالش‌ها را افزایش می‌دهد و موجب هرج و مرج می‌شود، مگر اینکه برخی از کشورها دست به یک ریسک بزرگ بزنند و اصطلاحا قمار سیاسی انجام دهند؛ مانند ایران، چین روسیه. اگر این کشورها پر قدرت در این اجلاس حاضر شوند و از موضع بالا حداقل بعضی از سیاست‌ها را در مورد افغانستان دیکته کنند، قطعا دیگر کشورها پا پس می‌کشند.
رضایی نژاد ادامه داد: مثلث تاجیکستان، پاکستان و ترکیه حتی با وجود قطر، توان وزن کشی، مقابله و ایجاد یک موازنه‌ای در برابر مثلث ایران، چین و روسیه را نخواهد داشت، اما بازیگری چینی‌ها و روس‌ها اکنون کمی مبهم است، هرچند که طالبان تضمین‌های زیادی به این دو کشور داده است، به نظر می‌رسد که اگر طالبان بتواند جریان اصلی قدرت را در دست بگیرد این‌ها از امتیازات وافری در آینده افغانستان برخوردار خواهند بود، اما این کشورها هم در حوزه امنیتی توان ریسک شان قابل ارزیابی نیست و نمی‌شود با یک تقریب خوبی آن را اندازه گرفت.
کارشناس مسائل افغانستان تصریح کرد: اگر کشور‌های ایران، چین و روسیه یا حتی هند در این اجلاس شرکت کنند فارغ از رقابت‌های ژئوپلیتیکی در حوزه افغانستان به یک جمع بندی برسند و از موضع بالا در این قضیه ورود پیدا کنند، نتیجه اجلاس می‌تواند در کوتاه مدت منجر به افزایش خشونت‌ها و در دراز مدت منجر به صلح پایدار در افغانستان شود، اما اگر این اتفاق نیفتد شاهد شروع دیگری از چرخه نا امنی‌ها را در افغانستان خواهیم داشت.
بیشتر بخوانید
انتهای پیام/