به گزارش گروه وبگردی باشگاه خبرنگاران جوان، موسیقی محرم بخش جدایی ناپذیر موسیقی سنتی ایران است که اجرای صحیح و مناسب آن بر این هنر تاثیر گذار بوده و موجب اعتلای موسیقی‌های آیینی می‌شود. تعزیه، منقبت خوانی، نعت خوانی، روضه خوانی، شروه خوانی، پرده خوانی، شمایل خوانی و ... هر کدام با مراسم خاص و موسیقی مناسب، نشانگر ارادت ایرانیان به سید الشهداء است.
هر بخش از موسیقی محرم شجاعت و از خود گذشتگی شهدای کربلا و وقایع ۱۰ روز اول این ماه را به تصویر می‌کشد و سوگواری حضرت عباس (ع)، حضرت علی اکبر (ع)، حضرت زینب (س) و از همه مهم‌تر خود سید الشهدا (ع) بخشی از آیین دلتنگی و سوگواری این مردمان است که به وسیله محزون‌ترین الحان موسیقایی رخ می‌نمایاند.
تمام آواز‌های هفت گانه ایرانی بویژه چهارگاه، ماهور، نوا و راست پنجگاه در مراسم سوگواری ابا عبدالله (ع) اجرا می‌شوند.
علی مغازه‌ای پژوهشگر موسیقی با نگاهی تاریخی اینگونه در مورد موسیقی آیینی اقوام ایرانی می‌گوید: مهم‌ترین آیین‌های موسیقایی سوگواری در ایران که از ابتدای قرن پانزدهم میلادی به طور رسمی دارای حکومتی شیعه مذهب شد، آیین‌های سوگواری محرم هستند.
وقتی که قرار است ارکان و اجزای این آیین به نمایش دربیاید، می‌بینیم با موسیقی‌های بسیار ریشه‌دار و عمیق آمیخته شده است. ساختار موسیقایی این آیین‌ها از زمانی که مذهب شیعه در ایران رسمیت پیدا می‌کند، قوام و تداوم بسیار وسیعی پیدا می‌کند، اما تاریخ اینگونه موسیقی آیینی به فرمان امیرمعزالدوله دیلمی در بغداد می‌رسد.
در پی بازسازی حرم و بارگاه امام حسین (ع)، این فرمان توسط او صادر می‌شود و مردم بغداد کسب و کار و زندگی خود را رها می‌کنند و جامه‌های سیاه به تن می‌کنند و ۱۰ روز به یاد امام حسین (ع) سوگواری می‌کنند.
در همین خصوص در شب‌های منتهی به عاشورای حسینی قصد داریم به برخی از نافذترین و سوزناکترین فرم‌های موسیقایی اقوام ایرانی که برای سالار شهیدان به تکوینی اعجاب انگیز رسیده بپردازیم که «شروه خوانی» یکی از الحان تاثیرگذار مردمان جنوب، خاصه بوشهری هاست که همواره ارادت خود به اهل بیت و سید الشهداء را به غایت نشان داده اند.
«شَرْوِه» گونه‌ای خوانندگی از اشکال موسیقی لری بخصوص در استان‌های بوشهر، هرمزگان و نواحی جنوبی فارس است که به آن «شهری» نیز می‌گویند.
«شروه» به عنوان آواز دشتی، نغمه‌ای غمگنانه در مایه دشتی است. برای این نغمه اشعار دوبیتی بکار می‌رود که غالباً از شاعران دوبیتی سرای جنوب است. شروه در لغت با تلفظ‌های «شرفنگ» و «شرفه» نوعی خوانندگی، صدای پا و بخصوص به معنی صدا و نغمه آهسته و بانگ است.
خاستگاه شروه مناطق دشتی، دشتستان و تنگستان در استان بوشهر و عموماً جنوب ایران است. در مناطق استان بوشهر به «شروه»، «حاجیانی» یا «شنبه‌ای» نیز اطلاق می‌شود که به نظر می‌رسد از شیوه‌های «شروه‌خوانی» است و، چون در این مناطق «شروه» بیشتر با دوبیتی‌های فایز دشتی خوانده می‌شود به آن «فایزخوانی» هم می‌گویند.
در شروه‌خوانی مناطق استان بوشهر از دوبیتی‌های دوبیتی‌سرایان محلی همچون: «فایز دشتی»، «مفتون بردخونی»، «باکی»، «نادم» و... یا «باباطاهر» نیز بهره می‌برند. در نقاط مختلف ایران «شروه‌خوانی» را با عنوان دشتی یا آواز دشتی می‌شناسند.
منطقه دشتی مرکز محور «شروه» به شمار می‌آید، «شروه» در یک جمله مهم‌ترین آهنگ و سوز و ساز جنوب است، این سروده از دل برخاسته بیشتر مواقع در مایه «دشتی»، «شوشتری»، «ترک» و «نوا» خوانده می‌شود.
«شروه» به صورت منفرد و تک نفری با نوایی سوزناک اجرا می‌شود که البته باید آن را با مرثیه خوانی متفاوت دانست، زیرا این آوای جنوبی در قالب دوبیتی‌هایی است که بیشتر عاشقانه‌اند و بوی وصل و فراق و وصف معشوق می‌دهند و چه بسا محتوای این دو بیتی‌ها بسیار از غم دور است، اما شکل و شیوه قرائت و خواندن آن‌ها به صورت شروه خواه ناخواه با ریتمی غم‌آلوده همراه می‌شود.
با این وجود شروه خوانی همچون دیگر فرم‌های موسیقی اقوام همچنانی که اسلام و تمدن ایرانی درهم تنیده شدند، موسیقی نیز خود را در خدمت سوگواری محرم به گونه‌ای باوقار توام با غمی جانکاه برای عزا و ماتم سالار شهیدان نمود پیدا کرد و این فرم موسیقایی قرن هاست که در مراسم محرم بخصوص در دهه اول به صورت رایج و متداول در دسته‌های عزاداری جنوب ایران خاصه بوشهر اجرا می‌شود.
کارشناس ثبت میراث فرهنگی استان بوشهر در گفتگو با خبرنگار ما اظهار داشت: در جلسه سیاست‌گذاری شورای ثبت در ۲۳ و ۲۴ خردادماه ۱۳۹۰ «شروه» که خاستگاه آن منطقه دشتی در استان بوشهر است به ثبت رسید.
خدابخش کردی‌زاده معروف به بخشو، مرحوم کربلایی کرم کوهستانی، محمد قائد معروف به محمدحسین اهل تنگستان، آکا صفوی، ابوذر عاشوری، احمد ابتدایی، احمد قائدی، الله‌کرم مهدویان، پولا اسماعیلی، جمالیان، جهانبخش کردی‌زاده بخشوریا، حسن صداقت، حسن صفری، حسین کشتکار بوشهر و حاج عباس مفتاح از معروف‌ترین شروه خوانان جنوب ایران هستند.
منبع: فارس
انتهای پیام/