محسن پاک‌آیین رئیس اسبق ستاد افغانستان وزارت امور خارجه در گفت‌وگو با خبرنگار حوزه سیاست خارجی گروه سیاسی باشگاه خبرنگاران جوان، درباره ابتکار صلح تهران برای افغانستان، گفت: وضعیت افغانستان در روز‌های اخیر بسیار پیچیده شده است، طالبان به دنبال این هستند که با اقدامات نظامی به وسعت جغرافیایی حوزه تسلط خود اضافه کند، در این مقطع مردم افغانستان متضرر می‌شوند. به طور طبیعی جمهوری اسلامی ایران به عنوان همسایه افغانستان احساس مسئولیت می‌کند که تا جای ممکن بتواند گام‌هایی را بر سر راه کاهش اختلافات دولت افغانستان و طالبان بردارد و به نحوی تلاش کند که طالبان و دولت افغانستان سر یک میز بنشینند و با هم مذاکره کنند.
وی افزود: بحران افغانستان راه حل نظامی ندارد و اگر طالبان کابل را کاملا بگیرند با دو مشکل جدی مواجه هستند؛ یکی مقبولت داخلی است، چراکه مردم افغانستان از این رویکرد نظامی طالبان حمایت نمی‌کنند، اگرچه از عملکرد آقای اشرف غنی هم رضایت ندارند، موضوع دوم مشروعیت بین المللی افغانستان است، کشور‌های جهان و همسایگان باید این کشور را بپذیرند که اگر طالبان با دولت این کشور رویکرد نظامی خود را دنبال کند و به گفت‌وگو‌های سیاسی بین الافغانی تن ندهد به طور طبیعی نمی‌تواند مشروعیت بین المللی هم پیدا کند.
پاک آیین ادامه داد: پیروزی نظامی طالبان در افغانستان و حتی تسخیر کابل هم نمی‌تواند برای این گروه مقبولیت بین المللی بیاورد، مگر اینکه از مسیر سیاسی و در چارچوب ساختار قانونی بتواند در افغانستان حاکم شود، با توجه به این ملاحظات، جمهوری اسلامی ایران هم اقداماتی را انجام داد و ماه گذشته جلسه‌ای را با حضور طالبان و گروه‌های جهادی و دولت افغانستان برگزار کرد، مذاکراتی را در ایران انجام شد. قبل از آن هم تهران در مقاطع مختلف سعی کرده مذاکرات بین الافغانی را تشویق کند و طالبان را متقاعد و تشویق کند که از مسیر پذیرش ساختار قانونی و مذاکره با دولت افغانستان،گروه‌های جهادی و سایر اقوام سعی کند که جایگاه مورد نظر خود را در آینده افغانستان به دست بیاورد.
رئیس اسبق ستاد افغانستان وزارت خارجه اضافه کرد: احتمال می‌دهم با همین رویکرد و تلاش‌های ایران برای میانجی گری، حل مشکل افغانستان در چارچوبی که اشاره شد دنبال شود، اینکه چه زمانی باشد را قطعا مسئولان اعلام خواهند کرد، اما به نظر می‌رسد که ایران احساس مسئولیت می‌کند که در این زمینه فعال شود.
وی درباره سابقه صلح ابتکار تهران، گفت: از سالیان گذشته ایران علاقمند به برقراری صلح در افغانستان بوده و هست و سیاست ما هم همواره مبتنی بر این بود که گروه‌های بین الافغانی بدون دخالت خارجی با هم گفت‌وگو کنند، به همین دلیل ایران همواره مخالف حضور آمریکایی‌ها در مذاکرات بین الافغانی بود و رویکرد مثبتی به این قبیل مذاکرات نداشته است و شواهد امروز هم نشان می‌دهد که آمریکا متحد اصلی خود که آقای اشرف غنی بود را ترک کرد و او را در مقطع فعلی تنها گذاشت و در عین حال با طالبان هم به جمع بندی نرسید.
پاک آیین ادامه داد: پیش بینی ایران این بود که آمریکا باید از افغانستان بیرون برود و سپس گروه‌های افغانستانی با هم مذاکره کنند، ایران از سال ۸۹ این خط را دنبال می‌کرد و پیشنهاد می‌کرد که بهترین شکل برای دستیابی به صلح در افغانستان و ایجاد یک دولت آشتی ملی و استقرار صلح در این کشور گفت‌وگوی بین الافغانی بدون دخالت آمریکاست.
رئیس اسبق ستاد افغانستان وزارت خارجه تاکید کرد: در حال حاضر خروج آمریکا از افغانستان محقق شده است و این کشور سرافکنده و بدون دستاورد از افغانستان رفته است؛ در حقیقت پیش بینی هم می‌شد بعد از این اتفاق طالبان قدرت بیشتری بگیرند و با بسیج نیرو‌ها حملاتی را انجام دهند، مضاف بر اینکه آقای اشرف غنی با سیاست‌های شدید غرب گرایانه وی فاقد پایگاه مردمی بود. این اتفاقات افتاد تا وضعیت به امروز رسید.
وی با بیان اینکه ایران هیچ گاه صحنه وساطت برای استقرار صلح در افغانستان را ترک نکرده است، اظهار کرد: تهران کماکان همان مواضع را دنبال می‌کند که در سایه گفت‌وگو‌های بین الافغانی و از مسیر مسالمت آمیز مشکل افغانستان حل شود و ادامه درگیری‌های نظامی فقط به کشتار بیشتر مردم و ویرانی این کشور منجرمی‌شود.
گفتنی است نشست تهران برای گفت‌وگو‌های صلح افغانستان یک ماه گذشته با حضور هیأت‌های دو طرف و با سخنرانی محمدجواد ظریف وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران در ساختمان مرکزی وزارت امور خارجه آغاز شد و بعد از سخنرانی وزیر خارجه هیأت‌های دو طرف بدون حضور طرف ایرانی و صرفاً با حضور اعضای دو هیأت، گفت‌وگو‌های خود را آغاز کردند.
سابقه ابتکار تهران برای صلح افغانستان به سفر حنیف اتمر مشاور امنیت ملی وقت افغانستان به تهران در مردادماه ۱۳۹۵ باز می‌گردد. در آن سفر آقای اتمر که امروز وزیر امور خارجه افغانستان است در گفت‌وگو‌های خود با آقای شمخانی، دبیر شورای عالی امنیت ملی کشورمان و دکتر ظریف وزیر امور خارجه علاقه‌مندی کشورش به نقش‌آفرینی جمهوری اسلامی ایران در گفت‌وگو‌های صلح با طالبان را ابراز کرد.
سعید خطیب زاده سخنگوی وزارت خارجه هم اخیرا گفته است که ایران عمیقا نگران تحولات در افغانستان است. ایران همواره امنیت افغانستان را امنیت خودش دانسته و از تمام ظرفیت‌های خود در سطح منطقه‌ای و بین المللی و دوجانبه استفاده کرده که به صلح و ثبات و ایجاد آرامش در افغانستان کمک کند. در همین چارچوب ابتکار صلح تهران را آمادگی داشته و داریم که پیگیری کنیم تا در یک گفت وگوی بین الاصیل افغانی با حضور گروه‌های مختلف افغانستانی یک دولت فراگیر تشکیل شود.
بیشتر بخوانید
وی همچنین گفت که کشور‌های همسایه افغانستان هم برای اینکه مساعی خود را هماهنگ کنند و موضوع انسانی آوارگان ناشی از جنگ را مدیریت کنند و اجازه ندهند که جغرافیای افغانستان مورد سوءاستفاده گروه‌های افراطی قرار بگیرد و برای اینکه به پایان این جنگ خونریزی و برادرکشی کمک کنند، ضرورت دارد گفتگو‌های منظم‌تر و ساختارمندی با یکدیگر داشته باشند و جمهوری اسلامی ایران اعلام آمادگی می‌کند که میزبان مقامات عالی رتبه و مقامات کشور‌های همسایه در خصوص موضوع افغانستان باشد.
انتهای پیام/