به گزارش گروه استان‌های باشگاه خبرنگاران جوان از اصفهان، در حالی که بیشتر مردم میراث فرهنگی را محدود به آثار تاریخی می‌دانند سهم قابل توجهی از آن به میراث طبیعی اختصاص دارد. یعنی هر آنچه که طبیعت در ایجاد آن نقش داشته و در بخش‌های فیزیکی، زیست شناختی، زمین شناختی، زیستگاه گونه‌های جانوری و گیاهی در خطر و مناطق دارای ارزش علمی و زیباشناسی دسته بندی می‌شود. آثاری که ثبت ملی آنها کمتر از دو دهه است شروع شده تا به حفاظت و معرفی آنها کمک شود.
اولین اثری که در این فهرست ثبت شد کوه دماوند است که در سال ۱۳۸۷ نام آن وارد فهرست میراث طبیعی ملی شد. چشمه بادام سورت مازندران، پارک ملی گلستان و غار علی صدر همدان از دیگر آثار شاخصی هستند که ایرانیان آنها را می‌شناسند.
دشت لوت نیز اولین اثر طبیعی کشورمان است که سال ۱۳۹۵ در فهرست جهانی به ثبت رسید. از استان اصفهان ۲۳ اثر وارد این فهرست شده که از مهمترین آنها می‌توان به آبشار سمیرم، کویر تل شیطون اردستان و درختان کهنسال نطنز اشاره کرد. این آثار از ظرفیت قابل ملاحظه‌ای برای جذب گردشگر برخوردارند.
درختان کهنسال نطنز، پرشمارترین میراث طبیعی ثبتی اصفهان
کامران هارونی کارشناس ارشد گردشگری اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان اصفهان در گفتگو با خبرنگار ما گفت: به هر نوع میراثی که عوامل طبیعی در ساخت و شکل گیری آن نقش داشته و دارای ویژگی‌های خاص یا جزو نمونه‌های نادر و کمیاب باشد میراث طبیعی می‌گویند.
او گفت: طبق تعریف کنوانسیون جهانی، آثار طبیعی به دو مجموعه ساختار‌ها و محوطه‌های طبیعی تقسیم می‌شوند.
کارشناس ارشد گردشگری اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان اصفهان افزود: ما بر اساس قانون تشکیل میراث فرهنگی به محدوده‌های جغرافیای طبیعی و مناطق خاصی که ویژگی‌های فیزیکی و زیست شناسی دارند یا مناظر و چشم انداز‌های طبیعی، کم نظیر، بکر و دارای ارزش گیاهی و جانوری باشند میراث طبیعی اطلاق می‌کنیم.
هارونی تصریح کرد: قرار بر این است معیار‌های ثبت ملی و جهانی، قوانین و اسناد بالا دستی و شاخص‌ها و آیتم‌های ثبت میراث طبیعی در وزارت میراث فرهنگی بررسی شود؛ مثلا در شاخص‌ها به تنوع عناصر تشکیل دهنده، رنگ، پوشش‌های گیاهی، صخره‌های سنگی، زاویه دید، شیب، ارتفاع از سطح دریا، حساسیت از لحاظ منظر و قابلیت‌های گردشگری و تنوع زیستی در آثار طبیعی توجه می‌شود.
او با اشاره به ثبت ۲۳ اثر طبیعی استان اصفهان در فهرست ملی گفت: آبشار سمیرم، محوطه طبیعی تنگ ریگان، آبشار بی بی سیدان- تنگ خشک، محوطه طبیعی فسیل آباد، درخت چنار کهنسال بازار نطنز، درخت چنار روستای طار، درخت چنار مسجد جامع نطنز، دریاچه نمک آران و بیدگل، چشمه آب سرخ فریزهند، درخت چنار روستای برز، آبشار خفر، درخت چنار کهنسال آستان امامزاده بی بی زینب، کوه کرکس، چنار کهنسال مسجد جامع یارند، چنار کهنسال حسینیه یارند، چنار کهنسال همساره، سرو کهنسال مسجد جامع طرق رود، تل شیطون، نارون کهنسال مسجد پرزله ابیانه، توت کهنسال روستای طره، درخت گردوی کهنسال سیانچه، نوار ریگ بلند و محوطه چاله سنبک آثار طبیعی ملی اصفهان است.
کارشناس ارشد گردشگری اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان اصفهان ادامه داد: بیشتر آثار طبیعی ثبتی استان اصفهان در شهرستان نطنز قرار دارد.
هارونی افزود: ۳۰ اثر طبیعی هم برای ثبت ملی مستندنگاری شده است.
مردم جاذبه‌های طبیعی محلی را معرفی کنند
نوری کارشناس ثبت آثار طبیعی اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان اصفهان در گفتگو با خبرنگار ما گفت: ۲۰ اثر طبیعی استان در شرف وارد شدن به میراث طبیعی ملی است که از مهمترین آنها می‌توان به درختان زالزالک روستای هنده و کوهستان الوند گلپایگان اشاره کرد.
او ادامه داد: کمترین دخالت انسان در آثار طبیعی یکی از شرایط مهم برای به ثبت رسیدن آن هاست برای ثبت یک اثر ابتدا باید آن اثر شناسایی شود و بعد کارشناسان آن را بررسی و تایید کنند.
کارشناس ثبت آثار طبیعی اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان اصفهان در خصوص اهداف ثبت آثار طبیعی اظهار کرد: حفاظت از آثار طبیعی، همچنین شناسایی و معرفی ملی و بین المللی این آثار اهدافی است که دنبال می‌شود، چون اگر دخل و تصرفی نابجا در این آثار شود خسارات جبران ناپذیری به بار می‌آید.
نوری افزود: استان اصفهان با توجه به اقلیم کوهستانی و کویری از دیرباز مورد توجه گردشگران بوده است، چون در تمام فصول جاذبه‌های طبیعی در گستره برف تا کویر دیده می‌شوند.
او بیان کرد: آثار طبیعی زمان مشخصی برای پذیرش گردشگری دارند و در ۱۲ ماه سال نمی‌توان از آنها بازدید کرد؛ شهرستان‌هایی مانند سمیرم گردشگری شان بر محور طبیعت گردی است و شهرستانی مانند آران و بیدگل، ۷۰ درصد گردشگری آن طبیعت گردی و ۳۰ درصد بر مبنای بازدید از آثار تاریخی است و این نشانه اهمیت طبیعت در جذب گردشگر است.
کارشناس ثبت آثار طبیعی اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان اصفهان اضافه کرد: از دوست اران آثار طبیعی و اهالی بومی هر منطقه خواهشمندیم جاذبه‌های طبیعی محل سکونت خود را که تاکنون از چشم کارشناسان ما دور مانده معرفی و اطلاع رسانی کنند.
نوری در پایان یادآور شد: باید توجه داشت که مناطق تحت پوشش محیط زیست مثل پناهگاه ها، مناطق چهارگانه و ... جزو آثار ثبت ملی میراث فرهنگی قرار نمی‌گیرند.
آبشار سمیرم اولین اثر طبیعی ثبت ملی اصفهان
سعید سلیمانیان رئیس اداره میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی سمیرم در گفتگو با خبرنگار ما گفت: سمیرم جزو شهرستان‌هایی است که با داشتن باغ ها، مزارع، رودخانه ها، آبشار‌ها وچشمه سار‌ها ظرفیت بالایی در گردشگری طبیعی دارند و این جاذبه‌ها سمیرم را به مکانی مطلوب و دیدنی برای طبیعت گردی تبدیل کرده است.
او افزود: آبشار بزرگ سمیرم اولین و مهمترین اثر ثبت ملی در شهرستان است که در مرکز شهر واقع شده و به عنوان اثر شاخص گردشگری به شمار می‌رود.
رئیس اداره میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی سمیرم اظهار کرد: آبشار بی بی سیدان - تنگ خشک، آبشار خفر و تنگ ریگان از دیگر آثار ثبت ملی است و چندین پرونده هم برای دریافت شماره ملی در حال پیگیری است.
سلیمانیان افزود: طرح گردشگری آثار طبیعی سمیرم در حال آماده سازی برای ارائه خدمات مناسب به گردشگران و سرمایه گذاری بخش خصوصی است.
آثار طبیعی میراثی ارزشمند از گذشتگان ما و امانتی در اختیارمان برای آیندگان هستند؛ حفاظت از این آثار همانقدر ارزشمند است که شناسایی و معرفی آنها؛ بنابراین باید طرح‌های گردشگری به شکلی دیده شوند که این آثار با حفظ ویژگی‌های طبیعی خود به دور از دست اندازی بشر میزبان افراد باشند. البته شناسایی تک تک آثاری که می‌توان آنها را در گروه میراث طبیعی دسته بندی و حراست کرد هم موضوعی مهم و نیازمند مشارکت همگانی است.
گزارش از فاطمه والافرد
انتهای پیام/ص