به گزارش خبرنگار گروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان از بیرجند، خراسان جنوبی با تولید ۹۸ درصد از عناب ایران، قطب تولید این محصول استراتژیک در کشور است و ایران نیز بعد از چین رتبه دوم تولید عناب را در دنیا دارد.
مرغوبیت عناب خراسان جنوبی بالاست تا جایی که ۲ رقم سیوجان و ماژان ثبت ملی شده اند، این میوه کم آب بر، خواص و فواید درمانی زیادی دارد و برای درمان مشکلات عصبی مفید است.
عناب به دلیل داشتن ویتامین C فراوان برای پیشگیری از سرطان موثر است.
همچنین درمان قند خون، حل مشکلات و بیماری هایی، چون کم خونی، بی خوابی، سرما خوردگی و آسیب‌های پوستی، حفاظت از کبد و حل مشکلات گوارشی از دیگر فواید این محصول شگفت انگیز است.
زحمت‌های زیادی کشیده می‌شود تا این محصول شگفت و پرخاصیت به عمل آید، اما وقتی حرف از فروش، قیمت و صادرات به میان می‌آید، آه کشاورزان از نهاد آن‌ها بر می‌خیزد.
بازار این محصول پر خاصیت، اما در سایه کرونا، رنگ بی رونقی به خود گرفته است و بی توجهی‌ها چهره شاداب و سرخ رنگ عناب را چروکیده کرده است.
افزایش قیمت کود و سموم معضل عناب کاران
گنجی کشاورز عناب کار شهرستان خوسف با اشاره به اینکه مزد کارگران افزایش یافته است، می‌گوید: وقتی بازار فروش وجود نداشته باشد، عناب صرفه اقتصادی ندارد و این مسئله باعث می‌شود تا جوانان به شهر مهاجرت کنند و درآمد آن‌ها نیز کاهش یابد.
او ادامه می‌دهد، قیمت عناب بر اساس کیفیت آن بین کیلویی ۱۸ تا ۵۰ هزار تومان متغیر است و این قیمت به درشتی و کوچکی عناب نیز بستگی دارد.
گنجی با اشاره به آفت‌های درخت عناب تصریح میکند: آفت سَنَک یکی از خطرناکترین آفت‌ها برای عناب است که می‌توان با سم پاشی از خسارت زدن سَنَک به عناب جلوگیری کرد.
این کشاورز اهل خوسف در خصوص مشکلات عناب کاران می‌گوید: افزایش قیمت کود و سموم درخت عناب و نیز مشکل در بازاریابی محصولات از جمله معضلات موجود است.
او بیان میکند: قیمت موادی که برای پرورش و داشت درخت مصرف می‌شود افزایش بی سابقه‌ای داشته، اما قیمت عناب نسبت به سال‌های گذشته تغییر چشمگیری نداشته است.
گنجی می‌گوید: پارسال ۳ تن عناب را از باغات عناب خود برداشت کرده ام.
محصول مرغوب است، اما خریدار نیست
صدریان یکی از خوار و بار فروشان بیرجندی می‌گوید: عناب استان به شهر‌های یزد، کرمان، مشهد، تهران، شیراز و اصفهان ارسال می‌شود.
او ادامه می‌دهد: ویروس کرونا باعث شد تا حجم سفرها کاهش پیدا کرده و گردشگران کمتری برای خرید عناب به مغازه‌ها بیایند.
صدریان با اشاره به اینکه عناب خراسان جنوبی در کشور حرف اول را می‌زند، بیان میکند: حیف است که با وجود محصول مرغوبی، چون عناب در استان، فروش کمی داشته باشیم و به صادرات توجه نکنیم.
این فروشنده خوار و بار در خراسان جنوبی می‌گوید: علاوه بر اینکه بخواهیم عناب را به صورت خام بفروشیم، می‌توانیم این محصول را فرآوری کنیم، اما در این مسئله نیز کم کاری کرده ایم.
قسمتی از محصول عناب استان مصرف داخلی دارد، اما عمده آن به استان‌های همجوار مخصوصا به خراسان رضوی ارسال می شود.
پارسال صادرات عناب به خارج از کشور از گمرک استان گزارش نشده است و با شیوع ویروس کرونا و تأثیر منفی آن بر سفرها، بازار فروش محصول عناب به شدت لطمه دیده است.
بیشتر بخوانید
در صورتی که صادرات محصول عناب به سایر استان‌ها انجام نشود، کشاورزان با ضرر زیادی رو به رو می‌شوند و این موضوع می‌تواند سبب کاهش میل و رغبت آن‌ها برای ادامه فعالیت و ایجاد مشکل معیشتی برایشان شود.
از رکود بازار تا پیش بینی برداشت بیش از ۷ هزار تن عناب
رضایی مدیر امور باغبانی سازمان جهاد کشاورزی خراسان جنوبی در گفتگو با خبرنگار ما گفت: مشکل فعلی کشاورزان حوزه عناب، رکود قیمت و نبود ثبات در بازار است.
او افزود: ارزش محصول برداشت شده پارسال ۱۸۰ میلیارد تومان بوده است.
رضایی با اشاره به اینکه سطح زیر کشت عناب استان ۴ هزار و ۱۳۴ هکتار است، گفت: پارسال ۶ هزار و ۷۲۷ تن عناب از باغات استان برداشت شده است.
مدیر امور باغبانی سازمان جهاد کشاورزی خراسان جنوبی تصریح کرد: پیش بینی می‌شود امسال حدود ۷ هزار و ۱۳۰ تن عناب در استان برداشت شود.
او با اشاره به اینکه از محصول عناب، فرآورده‌های مختلفی به دست می‌آید اظهار کرد: حبه، دمنوش و شیره از جمله این فرآورده هاست.
در حال حاضر ۹ هزار و ۵۰۰ بهره بردار عناب در استان وجود دارد و شهرستان خوسف بیشترین سطح زیرکشت عناب را در استان در اختیار دارد.
رضوی مدیر جهاد کشاورزی شهرستان خوسف نیز گفت: فاکتور‌های متفاوتی برای قیمت‌گذاری عناب وجود دارد.
او افزود: از جمله این موارد می‌توان به صاف یا چروک بودن سطح عناب و درشتی یا کوچک بودن آن اشاره کرد.
رضوی اظهار کرد: بر اساس عوامل مذکور قیمت عناب گاهی تا ۱۰۰ هزار تومان نیز تعیین می‌شود.
عناب، نیاز به ثبت جهانی دارد
محصول مرغوبی، چون عناب خراسان جنوبی، ظرفیت این را دارد تا در عرصه جهانی بیش از پیش مطرح شود و معرفی هر چه بیشتر این محصول در بازار‌های مختلف، ارز بیشتری را برای استان به ارمغان می‌آورد.
در گام نخست برای معرفی عناب و گسترش صادرات آن لازم است ژنوتیپ‌های برتر عناب بومی استان شناسایی شود و در این خصوص دو ژنوتیپ بومی به نام‌های سیوجان و ماژان معرفی شده است و در کشور شهرت دارد.
به منظور بهره‌مند شدن از ارزش معنوی این محصول می‌بایست ارقام عناب استان ثبت جهانی شود.
با فعال کردن زنجیره‌های مذکور می‌توان ضمن ارتقای جایگاه محصول عناب نسبت به برند سازی و توسعه صادرات آن اقدام کرد.
مگس و سَنَک، آفت‌های جان عناب
رضایی مدیر امور باغبانی سازمان جهاد کشاورزی خراسان جنوبی در خصوص آفات محصول عناب گفت: از جمله آفات عمده محصول عناب، مگس و سَنَک است که عناب کاران با خسارت آن‌ها آشنایی کامل دارند و در صورت به کار بردن توصیه های کارشناسان و مروجان و مبارزه به موقع با این آفات، مشکل خاصی به وجود نمی‌آید.
او ادامه داد: شرایط اقلیمی مانند گرما، طوفانهای تابستانی و عوارض ناشی از شوری آب و تجمع املاح در خاک جزو عوامل خسارت زا به عناب محسوب می‌شوند که رعایت اصول مدیریت باغ و بیمه کردن محصول می‌تواند به کاهش خسارت‌ها کمک کند.
با وجود این آفات و عواملی که سبب خسارت به عناب می‌شود، می‌توان با بهره گیری از راهکار‌هایی از ضربه خوردن این محصول جلوگیری کرد.
رضایی در خصوص مبارزه با آفات عناب تصریح کرد: باغداران می‌توانند با مراجعه به کلینیک‌های گیاه پزشکی و تهیه نسخه نسبت به تأمین سموم مورد نیاز اقدام کنند.
تنها راه نجات و موفقیت ما در بخش گیاهان دارویی استراتژیک خراسان‌جنوبی بی‌شک فرآوری این محصولات است.
اما فرآوری و تولید عمده محصول از عناب در خراسان جنوبی انجام نمی‌شود و با مشکلاتی در این زمینه رو به رو هستیم.
پویان مدیر مجتمع تحقیقات گیاهان دارویی خراسان جنوبی گفت: محصولات متنوعی را می‌توان از عناب به دست آورد که از شکلات، کوکی، کیک، بیسکویت، باسلوق، سس، ترشی، مربا، سرکه و شیره از جمله آن هاست.
او افزود: تولید دانش فنی فرآوری عناب یکی از اقدامات مجتمع تحقیقات گیاهان دارویی است، اما برای تکمیل زنجیره تولید و احداث کارخانه، نیاز به حضور سرمایه گذار است.
پویان اظهار کرد: محصولاتی مانند شکلات عناب ثبت اختراع شده است و هنوز هم جا برای معرفی بیشتر این محصولات وجود دارد.
مدیر مجتمع تحقیقات گیاهان دارویی خراسان جنوبی تصریح کرد: بهترین کار برای فرآوری عناب آن است که از این محصول پرخاصیت، مکمل‌های دارویی تولید شود.
او ادامه داد: به دلیل اینکه مکمل‌های دارویی در سایر کشور‌ها خریداران زیادی دارد، این امر می‌تواند در صورت باز شدن مرز‌ها و انجام صادرات سودآوری زیادی برای استان داشته باشد.
عناب با خواص سرشاری که دارد با مشکلاتی از جمله قیمت پایین، کاهش میزان صادرات از زمان شیوع ویروس کرونا، آفت‌های طبیعی و نبود فرآوری رو به رو است.
در صورتی که بخواهیم این محصول شگفت را در جهان معرفی کنیم و از آن سودآوری داشته باشیم، می‌بایست به موضوعات مختلفی توجه کنیم.
راه اندازی کارخانه برای تولید انبوه فرآورده‌های عناب، حمایت از کشاورزان برای ایجاد میل و رغبت در آن‌ها به منظور ادامه فعالیت و تسهیل امر صادرات می‌تواند حال و روز ناخوش عناب و عناب کاران را کمی بهبود بخشد.
گزارش از زهرا رضایی
انتهای پیام/ س