به گزارش خبرنگار گروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان از بیرجند، خیمه خشکسالی‌ها در صحرای عشایر حکایتی نام آشنا از بحرانی دارد که چند سالی می‌شود در سیاه چادر‌های عشایر رخنه کرده است.
فقر ۶۰ درصدی مراتع تنها گوشه‌ای از نوک تیز پیکان خشکسالی بی سابقه امسال است که جامعه عشایری را نشانه گرفته است، از سختی‌های عشایر هر چه بگوییم باز هم حرفی برای گفتن است.
۱۷ خرداد ماه امسال بود که روزنه‌ای از امید در سیاه چادر‌های عشایر خراسان جنوبی باز شد.
بیش از یک ماه است که دولت با هدف حمایت از عشایر و کاهش اثرات خشکسالی، خرید دام زنده را در استان‌های گروه یک خشکسالی شامل خراسان‌های جنوبی، رضوی و شمالی، سمنان، اصفهان، فارس، ایلام و کهگیلویه و بویر احمد شروع کرده است.
مسئولان با اعلام خبر خرید دام از عشایر و توزیع جو در قبال خرید دام به این مردم سخت کوش نویدی از بهبود اوضاع دادند.
خرید دام، اما از نوع دستچین!
یکی از اهالی عشایر نشین منطقه چاه پایاب شهرستان مرزی زیرکوه با انتقاد از نحوه خرید تضمینی دام به خبرنگار ما می‌گوید: همه عشایر استان با وجود رنج و سختی‌های فراوان، همچنان به فکر تأمین گوشت مورد نیاز کشورشان هستند که این همه مسئولیت پذیری عشایر در قبال بی مسئولیتی مسئولان هیچ دردی را درمان نمی‌کند.
یکی دیگر از اهالی با اشاره به این که امید و سرمایه من همین گوسفندان هستند اظهار می‌کند: حدود ۱۰۰ رأس دام داشته ام که تنها ۷ بره نر و ۶ بره میش چاق و پروار، در این طرح از من خریداری شده است.
او ادامه می‌دهد: با این خشکسالی‌ها و بدبختی‌هایی که از در و دیوار برایمان می‌بارد، ما دامداران انتظار داریم دولت در این طرح دام بیشتری از ما خریداری کند؛ طرحی که به اسم، خرید تضمینی دام است ولی در عمل خریدی در کار نیست یا اگر هم باشد از نوع دستچین است.
معامله‌ای تنها با یک سر سود
یکی دیگر از اهالی با اشاره به این که متولیان برای خرید دام سری به گله من هم زده و در نهایت با خرید ۴ گوسفند چاق و پروار، راهی دیگر دامداری ها شدند تصریح می‌کند: تاکنون از هر دامدار منطقه چاه پایاب ۳ یا ۴ گوسفند خریداری شده، اما پولی به جیب ما نرفته است؛ دام‌هایی که خریداری می‌شوند هم نر و چاق هستند، در صورتی که باید دام‌های پیر عشایر هم خریداری شوند.
اوضاع اما در منطقه عشایری بارنجگان شهرستان زیرکوه به گونه‌ای دیگر رقم خورده و با وجود وعده مسئولان گویا از خرید تضمینی دام در این منطقه هنوز خبری نشده است.
یکی از دامداران منطقه می‌گوید: مسئولان خبر از آغاز طرح خرید تضمینی دام داده اند، اما آیا تاکنون پیگیری هم کرده اند که این طرح به کجا رسیده و چه مقدار دام خریداری شده است؟ ما همچنان چشم انتظار اجرایی شدن این طرح هستیم.
او با اشاره به ضرر هنگفت دامداران در نبود خرید تضمینی ادامه می‌دهد: با شنیدن خبر آغاز خرید تضمینی دام، دامداران با این فکر که قرار است در این طرح سودی به جیبشان برود شروع به چاق کردن گوسفندان خود کردند، اما باز هم تنها کسی که ضرر کرد همین دامداران بودند.
هشیاری دلالان در خواب مسئولان!
روند کند خرید تضمینی دام عشایر و بد قولی مسئولان در پرداخت پول خرید، پای دلالان را به مناطق عشایری باز کرده و دام‌ها نه به قیمت باب میل عشایر، بلکه دلبخواهِ دلال خریداری می‌شود.
یکی از عشایر منطقه بارنجگان می‌گوید: زمانی که مسئولان به نحوه اجرایی شدن خرید تضمینی دام نظارت نداشته و آن را به حال خود رها می‌کنند، دلال بهتر از همه قدر این فرصت‌ها را می‌داند و از وقتی طرح خرید تضمینی دام شروع شده است بیشتر از مسئولان، دلالان رفت و آمد دارند.
او ادامه می‌دهد: حالا که هیچ کس به فکر عشایر نیست، خودمان راه برون رفت از این مشکلات را در دست دراز شده دوستی دلالان به سمت خودمان می‌بینیم، درست است با این کار سود اصلی به جیب دلال می‌رود، اما عشایر برای زنده ماندن دام‌های خود چاره دیگری ندارند.
بیشتر بخوانید
یکی دیگر از اهالی بیان می‌کند: با شنیدن خبر خرید تضمینی دام، شروع به چاق کردن گوسفندان خود کرده و همه نهاده‌های دامی خود را به خورد گوسفندان داده ام و حالا اگر دامی خریداری نشود چند روز دیگر باید شاهد تلف شدن آن ها باشم.
دامداران، قربانی وعده‌های مسئولان
شرکت پشتیبانی امور دام خراسان جنوبی با همکاری اتحادیه‌های تعاونی عشایر به ازای خرید هر کیلوگرم دام زنده ۴۵ هزار تومان، برای خرید هر کیلوگرم بره ۴۷ هزار تومان و برای میش کیلویی ۲۵ هزار تومان به عشایر استان پرداخت می‌کند.
عصمتی پور مدیرکل امور عشایر خراسان جنوبی در گفتگو با خبرنگار ما می‌گوید: طرح خرید تضمینی تا زمانی که عشایر استان دامی برای فروش داشته باشند ادامه دارد و در تمام شهرستان‌ها تیم‌های خرید دام مستقر شده اند.
او با بیان اینکه تاکنون در این طرح دام کمی از عشایر خریداری شده است اظهار می‌کند: تنها مشکلی که برای اجرای کامل این طرح با آن روبه رو شده ایم این است که روزانه تنها می‌توان ۱۰۰ تا ۱۵۰ رأس دام از عشایر استان خریداری کرد.
عشایر خراسان جنوبی یک میلیون و ۶۶ هزار رأس دام سبک و سنگین در اختیار دارند؛ ظرفیتی که در این خشکسالی‌ها به دغدغه جدی تبدیل شده و به نظر می‌رسد مسئولان باید هر چه سریع‌تر موانع پیش روی طرح خرید تضمینی دام را برداشته و به روند اجرایی شدن طرح سرعت دهند.
عصمتی پور مدیرکل امور عشایر خراسان جنوبی می‌گوید: در حالی مسئولان خبر از آغاز طرح خرید تضمینی دام داده اند که تنها کشتارگاه صنعتی بیرجند، ظرفیت پیش سرد ۱۵۰ رأس دام را دارد و این یعنی زیر ساخت‌های موجود کشتارگاهی جوابگوی خرید دام بیشتر از عشایر استان نیست.
او تصریح می‌کند: مشکل به وجود آمده مربوط به پشتیبانی امور دام نیست، بلکه به زیر ساخت‌ها و نبود کشتارگاه بزرگ صنعتی در استان مربوط می‌شود.
عصمتی پور البته بیان می‌کند: به دستور استاندار و با هدف تسریع در روند خرید دام تا یک ماه آینده بزرگترین کشتارگاه صنعتی دام شرق کشور در شهرستان خوسف راه اندازی می‌شود.
مدیرکل امور عشایر خراسان جنوبی این نوید را به عشایر می‌دهد که با راه اندازی این کشتارگاه مشکل خرید دام رفع می‌شود.
قصه راه اندازی بزرگترین کشتارگاه صنعتی دام شرق کشور تنها به امروز و دیروز بر نمی‌گردد، بلکه مربوط به ۴ سال قبل است.
کلنگ ساخت بزرگترین کشتارگاه صنعتی دام شرق کشور، سال ۹۶ و با هدف رونق تولید واشتغال به زمین زده شد که بعد از گذشت ۴ سال، تأمین آب دغدغه کنونی برای راه اندازی این کشتارگاه است.
تاکنون بیش از ۵۰ میلیارد تومان برای ساخت بزرگترین کشتارگاه صنعتی دام شرق کشور در شهرستان خوسف هزینه شده است؛ کشتارگاهی که ظرفیت کشتار ماهانه آن ۱۸ هزار رأس دام سبک و سنگین و شتر مرغ خواهد بود.
حالا که کمبود علوفه و خشکسالی زنگ خطر را برای صنعت دامپروری به صدا درآورده، به نظر می‌رسد مسئولین با اقدامات به موقع برای برداشتن موانع بر سر راه این طرح می‌توانند رونق را به این صنعت باز گردانند.
نکته دیگر اینکه در طرح خرید تضمینی، فقط دام نر و پروار شده خریداری می‌شود در صورتی که باید طبق اعلام امور پشتیبانی دام به صورت ترکیبی خریداری شوند.
با توجه به این که هم اکنون سود هنگفت فروش دام به جیب دلالان می‌رود، راه اندازی هر چه سریع‌تر کشتارگاه به کاهش قاچاق دام زنده و قطع دست دلالان در بازار فروش کمک می‌کند.
گزارش از فرزانه کامران نژاد
انتهای پیام/ ر