به گزارش خبرنگار گروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان از بیرجند، هاجرخانم ساکن روستای کوچک تاجمیر در شهرستان سربیشه استان خراسان‌جنوبی، چند سالی است که به ساخت عروسک‌های سنتی می‌پردازند، او عروسک می‌سازد و بچه هایش شناسنامه‌ای برای آنان می‌نویسد و قصه زندگی آنان را که در واقع زندگی‌های واقعی مردم همان منطقه است، روایت می‌شود.
عروسک‌هایی که راوی فرهنگ می‌شوند/هرعروسک یک قصه
پا به منزل هاجر خانم گذاشتیم جایی که عروسک‌هایی جالب که نشان از بومی بودن، سادگی و اصالت مردم منطقه دارند، خودنمایی می‌کنند، زنان با یکدیگر نشسته و این عروسک‌ها را درست می‌کنند.
هاجر خانم که از سال ۹۲ شروع به ساختن عروسک کرده به ما می‌گوید: ظاهر و شکل این عروسک‌ها متأثر از فرهنگ، باور‌های بومی و موقعیت جغرافیایی منطقه خودمان است.
این بانوی هنرمند بیان کرد: عروسک‌های تاجمیری تبلور زندگی مردم کویر با همان لباس؛ همان صورت‌های آفتاب خورده و برخی حتی نمایانگر فعالیت‌هایی از قبیل خانه داری زنان، دامداری و کشاورزی هستند.
هاجر خانم افزود:هر کودک و زن این روستا‌ها عروسکی می‌سازد و داستان زندگی‌اش را در قالب این عروسک روایت می‌کند.
رد پای طبیعت و قدیم در عروسک‌ها /سازگاری بامحیط زیست
هاجر خانم گفت:عروسک‌ها که با استفاده از تکه پارچه‌های دورریز و رنگی، پشم گوسفند و موی بز درست می‌شوند با محیط زیست سازگار هستند و نقش طبیعت و گذشته را زنده می‌کنند.
او ادامه داد: به طوری که چنانچه فردی آن‌ها را بخرد و پس از مدتی بیرون بیندازد؛ ظرف مدت ۳ ماه دوباره به طبیعت بر می‌گردد.
بی بی گل خانم دیگر بانوی هنرمند این روستا می‌گوید: انگشتان پرهنر بانوان این روستا علاوه بر عروسک سازی زیور آلات پارچه‌ای هم درست می‌کند.
او افزود: علاوه بر عروسک سازی زیورآلات پارچه‌ای همچون دستبند، تل سر، گردن بند و گوشواره می‌سازند و بسیار هم مورد استقبال خارجی‌ها قرار گرفته است.
بی بی گل خانم که زنی کهنسال است و باعشق از هنرش حرف می‌زند گوید:این هنر در روستای ما باعث اشتغال و درآمد زایی برای ما زنان شده تا بتوانیم منبع درآمدی داشته باشیم.
دوتوک سوغاتی از تاجمیر تا ترکیه/عروسکی در سبد خرید خارجی‌ها
با یکی از عروسک خانه‌ها در تهران ارتباط گرفتیم. قویدل فروشنده عروسک‌های تهرانی به ما می‌گوید:تاج سر تمامی عروسک‌های ایران عروسک‌های خراسان جنوبی به ویژه دوتوک است.
او می‌گوید:مشتری‌های ما از کشور ترکیه، پاکستان، فرانسه و دیگر کشور‌ها این عروسک‌ها را می‌خرند.
قویدل علت استقبال خارجی‌ها از دوتوک را سادگی و اصالت آن می‌داند و می‌گوید:این عروسک که برند دوتوک را گرفته نشان فرهنگ واصالت مردمان بلوچ است.
هنری که مهاجرت را بی معناکرد و در راه ثبت جهانی شدن قرارگرفت
کلندرزهی، امام جماعت روستای تاجمیر گفت: پروژه ترسیب کربن منطقه حسین‌آباد از سال ۸۵ فعالیت داشته، اما به صورت جدی از سال ۹۰ آغاز شده است.
اوافزود: زنان در روستا‌های منطقه سربیشه ساخت عروسک‌های تاجمیری و منگوله‌دوزی و شال‌دوزی انجام می‌دهند.
کلندرزهی بیان کرد: در این روستا‌ها تقریبا چهار دفتر داریم که در هر دفتر ۲۲ نفر عضو هستند و به آنان اجازه می‌دهد استعداد‌های خود را شکوفا کنند.
امام جماعت روستای تاجمیر با بیان اینکه یک نمایشگاه دائمی در روستای تاجمیر برای ارائه عروسک‌ها برپا شده است، تصریح کرد: در روستا‌های همجوار روستا‌های تاجمیر بیشتر روستا‌ها خالی از سکنه شدند، اما این روستا به علت اشتغالی که برای زنان و حتی کودکان در راستای پروژه ترسیب کربن ایجاد شده، ماندگاری جمعیت دارد.
کلندرزهی گفت:عروسک دوتوک ثبت میراث معنوی شده و به زودی ثبت یونسکو هم خواهدشد.
پتانسیل اشتغالزایی در سایه عروسک سازی
عروسک دوتوک ضمن نمایش فرهنگ مردم منطقه توانسته برای ۴۵ بانو شغل ایجاد کند و به رونق اشتغال به خصوص برای بانوان در روستا‌ها گام موثری بردارد.
عروسک سازی یکی از هنرهای روستا مرزی تاجمیراست که توجه و حمایت بیشتر به آن می‌تواند باعث اشتغال بیشتر و عدم مهاجرت شود.
گزارش از سمیرا گنجی
انتهای پیام / ط آ
خداقوت به زنان بلوچ