سایر زبان ها

صفحه نخست

سیاسی

بین‌الملل

ورزشی

اجتماعی

اقتصادی

فرهنگی هنری

علمی پزشکی

فیلم و صوت

عکس

استان ها

شهروند خبرنگار

وب‌گردی

سایر بخش‌ها

باشگاه خبرنگاران جوان گزارش می‌دهد؛

وقتی نقاب کنار می‌رود؛ کودتایی آمریکایی که در دقیقه ۹۰ لو رفت + تصاویر

معاندان و ضد انقلاب به دنبال این بودند تا با اجرای کودتای نقاب ضربه مهلکی به انقلاب وارد کنند.

‌به گزارش  خبرنگار دفاعی امنیتی گروه سیاسی باشگاه خبرنگاران جوان، برخی روزها در تاریخ انقلاب اسلامی و کشورمان همواره ثبت و ضبط هستند و بعضا هم نقشی مهمی در آن دارند. یکی از رخدادها کودتای نقاب و خنثی سازی آن است که توسط یکی از افسران مومن و متعهد نیروی هوایی ارتش انجام شد. 

چرا آمریکا به دنبال طراحی و اجرای کودتا در ایران رفت؟

آمریکا که پیروزی انقلاب اسلامی و خارج شدن حکومت از دست متحد قدیمی خود یعنی محمدرضا پهلوی را بر نمی‌تابید، در نخستین گام تلاش داشت تا با ارسال فرستاده ویژه خود یعنی ژنرال رابرت هایزر به تهران در آخرین ماه‌های سال ۱۳۵۷ مانع از شکست رژیم پهلوی شود. اما ناکام ماند و انقلاب اسلامی نیز چند ماه بعد یعنی در ۲۲ بهمن ماه همان سال به پیروزی رسید.  

چند ماه بیشتر از پیروزی انقلاب اسلامی نگذشته بود و آمریکا که از انقلاب اسلامی و مردم مسلمان ایران شکست بدی خورده بود پیوسته به دنبال توطئه علیه کشورمان بود تا به هر نحوی مانع از ادامه راه انقلاب شکوهمند اسلامی شود؛ بنابراین در نخستین گام پس از پیروزی انقلاب اسلامی با تحریک قومیت‌های مختلف در سراسر ایران و تسلیح گروهک‌های ضد انقلاب همچون منافقین، کوموله، فدایی خلق، خلق ترکمن و بسیاری دیگر تلاش کرد تا به هر شیوه ممکن انقلاب اسلامی را به ورطه شکست ببرد که ناکام ماند.  

پس از ناکامی راهبرد‌های فوق و تسخیر لانه جاسوسی در ۱۳ آبان ماه ۱۳۵۸ آمریکا تصمیم گرفت برای رهایی جاسوسان خود در ایران با همکاری نفوذی‌های داخلی عملیات نظامی با نام پنجه عقاب را طراحی و اجرا کند. اما این بار نیز راهبرد آمریکا در ۵ اردیبهشت ماه سال ۱۳۵۹ در طبس شکست خورد و جاسوسان آمریکایی پس از ۴۴۴ روز با دستور امام خمینی (ره) بنیانگذار کبیر انقلاب اسلامی به کشورشان بازگشتند.  اینجا بود که آمریکا و سایر متحدانش و همچنین برخی سلطنت طلبان به دنبال راهبردی بودند تا به انقلاب اسلامی ضربه بزنند. 

کودتای نقاب؛ از طراحی تا اجرا

آمریکا و سایر متحدانش و همچنین برخی سلطنت طلبان شامل شاپور بختیار آخرین نخست وزیر رژیم پهلوی با تشکیل اتاق فکری در پاریس به دنبال توطئه جدیدی بودند تا به انقلاب اسلامی ضربه زده و آن را از بین ببرند. آن‌ها در اتاق فکر خود دو گزینه کودتا و حمله نظامی علیه کشورمان را طراحی کرده و به دنبال یافتن تقدم آن بودند. سرانجام طرح یک کودتا بر جنگ نظامی تقدم پیدا می‌کند. ناصر رکنی از افسران حاضر در کودتا در دادگاه محاکمه عوامل این کودتا در این باره می‌گوید: بختیار هم با حمله نظامی به ایران موافق نیست و عقیده دارد که اگر به او مهلتی داده شود می‌تواند با یک کودتای نظامی انقلاب اسلامی را ساقط کرده و این دگرگونی را در ایران ایجاد کند و دیگر نیازی به حمله نظامی به ایران نیست.

برای بازگشت به اصل موضوع باید به زمستان سال ۱۳۵۸ بازگردیم که در آن یکی از هواداران شاپور بختیار به نام مهندس قادسی نموداری سازمانی را تهیه و نام آن را «نقاب» گذاشت. کلمه نقاب، متشکل از حروف اول «نجات قیام ایران بزرگ» بود. آژانس جاسوسی آمریکا (C.I.A) هم به کودتای نقاب امید زیادی بسته بود و آن را ضربه نهایی و قطعی بر پیکر نظام نوپای جمهوری اسلامی می‌دانست و اهمیت آن را بیش از تجاوز نظامی صدام، ارزیابی می‌کرد؛ کودتایی که در پاریس طرح‌ریزی شده بود.

ناصر رکنی از افسران حاضر در کودتای نقاب

در این طرح، سازمان کودتا دارای شورایی شامل مسئول تهران، مسئول امور شهرستان‌ها، مسئول امور وزارتخانه ها، مسئول امور دانشگاه ها، انتشارات و تبلیغات، مسئول امور ایلات و مسئول امور چریکی بود. 

چرا پایگاه هوایی شهید نوژه برای این کار انتخاب شد؟

سران کودتا برای شروع کار در صدد به اختیار گرفتن یک پایگاه نظامی برآمدند که دارای هواپیما، به تهران نزدیک، در خارج از شهر، عناصر آن قابل جذب و رهبران عملیات هوایی با پرسنل و اماکن آشنایی داشته باشند.

کودتای نقاب چگونه اجرا شد؟

برای تصرف پایگاه سوم شکاری شهید نوژه به عنوان کلید عملیات کودتا قرار بود ۱۲ تیم مرکب از صد نفر از کلاه سبز‌های تیپ نوهد،۳۰۰ تا ۴۰۰ نفر از فریب خوردگان ایل بختیاری و ۱۲ نفر راهنما از داخل پایگاه به فرماندهی سرگرد کوروش آذرتاش (فرمانده تیپ ۲۳ نوهد پیش از انقلاب) جهت تصرف پایگاه نوژه وارد عمل شوند. قرار بود پرواز‌های نقشه کودتا بر مبنای طرح موسوم به «دستور عملیاتی البرز» انجام شود که طرحی دفاعی برای مقابله با حمله احتمالی عراق به ایران بود و بخشی از امور جاری و عملیاتی پایگاه محسوب می‌شد.

طبق نقشه پس از تصرف پایگاه، تیمسار محققی برای رهبری عملیات هوایی در اتاق فرماندهی مستقر می‌شد و همزمان سروان حمید نعمتی، سروان محمد ملک، سروان کیومرث آبتین و سروان فرخزاد جهانگیری که هر کدام فرمانده یک تیم بودند اولین اسکادران هوایی را به پرواز در آورند. این اسکاداران شامل ۱۶ هواپیما از ۵۳ فروند هواپیمای مجهز به سلاح سنگین بود که برای عملیات در نظر گرفته شده بود. در طرح کودتا، عملیات هوایی نقش محوری داشت بنابراین هواپیما‌ها باید مسلح به سلاح سنگین و آماده پرواز می‌شدند.

کودتاگران اهدافی را به عنوان نقاط حساس و کلیدی برای بمباران و تصرف انتخاب کردند تا ضربه غافلگیر کننده‌ای را به بدنه جمهوری اسلامی ایران وارد کنند.

عوامل اصلی کودتای نقاب

هدف اصلی کودتاگران برانداختن رژیم جمهوری اسلامی و روی کار آوردن یک دولت نظامی با نخست وزیری ظاهری شاپور بختیار به مدت دو سال بود و پس از طی دو سال با برگزاری انتخاب نوع حکومت جمهوری دموکراتیک و یا رژیم سلطنتی معلوم می‌شد؛ که برای رسیدن به این هدف، بمباران منزل حضرت امام (ره) در جماران در دستور کارشان بود که باید به وسیله سه هواپیما با بهترین خلبان‌ها انجام می‌گرفت، زیرا در نظر آن‌ها از بین بردن امام به معنای پایان عمر جمهوری اسلامی بود.

مرحله بعدی عملیات پس از پایان یافتن بمباران‌های هوایی با عملیات نیروی زمینی آغاز می‌شد که در آن تصرف برخی نقاط حساس نظیر رادیو و تلویزیون، زندان اوین، فرودگاه مهرآباد، ستاد ارتش و برخی پادگان‌ها بود. از نظر مسئولان نقاب، فتح تهران مساوی با پیروزی در سراسر کشور بود و با تصوری که از کودتای ۲۸ مرداد ۱۳۳۲ داشتند، فکر می‌کردند با سقوط تهران همه کشور تسلیم آن‌ها می‌شود.

نحوه افشا و لو رفتن کودتای نقاب

سه روز مانده به موعد کودتا یکی از خلبانانی که برای همکاری انتخاب شده بود در تهران با سروان حمید نعمتی ملاقات می‌کند. حمید نعمتی به او می‌گوید ماموریت تو بمباران بیت امام خمینی است و ما می‌توانیم تا ۵ میلیون نفر را بکشیم. این خلبان در ادامه می‌گوید: به وی گفتم که شما با مردم مخالفید یا با حکومت که این همه کشت و کشتار می‌خواهید بکنید؟ گفت: ما با حکومت مخالفیم؛ ولی هر کس هم که بخواهد مانع کار ما بشود، چاره‌ای نداریم جز اینکه بکشیم. این موضوع برای من خیلی ثقیل بود و چون از مخالفت کردن با آنها، به ویژه در منزل نعمتی هراس داشتم، گفتم که من بیت امام خمینی (ره) را نمی‌توانم بزنم؛ ولی تلویزیون را می‌زنم.

وی ادامه می‌دهد: «او پس از خروج از خانه حمید نعمتی دچار تشویش و نگرانی شده و  می‌خواست موضوع را با کسی در میان بگذارد. آن شب در خانه موضوع کودتا را با برادر و مادرش در میان می‌گذارد و مادرش که به شدت ناراحت شده بود، پاسخ داد: نه تنها نباید این کار را انجام دهی باید به انقلابیون خبر بدهی و جلوی این کار را بگیری که اگر غیر از این باشد، شیرم حلالت نیست.» این سخن مادر موجب شد تا در نخستین دقایق بامداد چهارشنبه خلبان تصمیم خود را بگیرد و با پذیرش احتمال کشته شدن توسط سران کودتا ماجرای کودتا را افشا کند.

بعد از بررسی اطلاعات، نقشه حمله به پایگاه نوژه و پارک لاله که محل تجمع ۴۰ تن از خلبانان کودتا بود، طراحی شد و عملیات خنثی سازی کودتا با حضور نیرو‌های سپاه پاسداران و عده‌ای از کارکنان ارتش آغاز شد و بدین ترتیب پس از محاصره پایگاه نوژه، نیرو‌ها وارد عمل شدند و همه افراد مظنون را دستگیر کردند.

پس از کشف و خنثی سازی عملیات، با مشارکت کنندگان در کودتای نقاب برخورد شد و بدین ترتیب ۱۲۱ نفر از عوامل این عملیات از جمله تیمسار سعید مهدیون، تیمسار آیت محققی، سرهنگ احمد آزموده، سرهنگ هادی ایزدی، سرهنگ سعید امیری، سرهنگ داریوش جلالی، سرهنگ رحمت الله خلیفه بیگی، سرهنگ منوچهر صادقی، سرهنگ علی فاریا، سرهنگ حسین مصطفوی قزوینی، سرهنگ محمدرضا نادری، سرهنگ ایرج خلف بیگی، سرهنگ غلامحسن بیگدلو، سروان محمد ملک، ستوان ناصر رکنی، سرهنگ داریوش جلالی، استوار عبدالعلی سلامت، استوار غلامحسین قایق‌ور، سرهنگ رحمت الله خلیفه سلطانی، سرگرد کوروش آذرتاش، ستوان امیدعلی بویری و تعدادی دیگر از عواملی که در کودتای نقاب دخالت داشتند در دادگاه محکوم به اعدام و در نتیجه تیرباران شدند.

واکنش امام خمینی به کودتای نقاب

امام خمینی پس از خنثی‌سازی کودتا طی سخنرانی خود در ۲۰ تیرماه سال ۱۳۵۹ در حسینیه جماران در جمع روحانیون و ائمه جماعات تهران درباره کودتای نقاب فرمودند: «توطئه‌ای که معلوم است چنانچه موفق به کشفش هم نشده بودیم و قیام هم کرده بودند مردم آن را خفه می‌کردند، این احمق‌ها نفهمیدند ... این‌ها یک حماقتی است ... این‌ها نمی‌فهمند که اگر چنانچه فرضا هم شما از پایگاه همدان پا شده بودید و آمده بودید، فرض کنید چند تا جا هم کوبیده بودید، شما بالاخره باید زمین هم بیایید، یا همان آسمان می‌مانید، ما از این امور نمی‌ترسیم.»

حضرت امام سه روز بعد در سخنرانی شان در جمع اعضاى جامعه اسلامى بانوان شمیران‏ با اشاره به این کودتای نافرجام فرمودند: «این اشخاصى که خیال کردند که یک کودتایى بکنیم و یک چند نفر را بکشیم و یک مثلاً جاهایى را بکوبیم این‌ها خیال مى‏ کنند که یک جاست مرکز، یک محله است مرکز یا چند محله است مرکز. اگر فرض کنیم آن محل، آن محل کوبیده بشود همان طور که در کودتاهاى دیگر وقتى آن رأس را مى ‏کوبیدند دیگر، دیگران کم کار داشتند یا کار نداشتند حالا هم این طورى است. حالا همه خانه‏‌ها مرکز است، همه افراد ملت ما سپاه اسلام هستند. مسئله، مسئله عقیدتى است نه مسئله مادى.»

سخنان آیت الله خامنه‌ای درباره نحوه افشای کودتای نقاب

حضرت آیت الله خامنه‌ای فرمانده معظم کل قوا و مقام معظم رهبری در دیدار فرماندهان و کارکنان نیروی هوایی ارتش جمهوری اسلامی ایران در مورد این کودتا فرمودند: در ماجرای کودتایی که قبل از شروع جنگ تحمیلی ترتیب داده بودند -مرکّب از عناصری از نیروی هوایی و زمینی و غیرنظامی‌ها و غیره- آن کسی که موجبِ اوّلی برای خنثی شدن این عملیّات شد، یک افسر نیروی هوایی بود؛ یک خلبان! آمد به بنده جریان را گفت، دستگاه مطّلع شد و آماده شدند؛ یک حرکت عظیمی را که در پایگاه شهید نوژه همدان بنا بود شکل بگیرد و از آنجا به تهران و جا‌های دیگر سرایت بکند، یک عنصر نیروی هوایی خنثی کرد؛ من این را یادم نمی‌رود؛ نظام این محبّت را، این کمک را، این خدمت بزرگ را فراموش نمی‌کند. ۱۳۹۵/۱۱/۱۹

مقام معظم رهبرى این واقعه را در جایی دیگر جزیی تر، چنین تعریف مى کنند: شبى حدود اذان صبح دیدم که در منزل ما را به شدت مى زنند، من رفتم دیدم مى گویند یک ارتشى آمده و با شما کار واجب دارد، دیدم یک نفر تکیه داده به دیوار، با حال کسل و آشفته و خسته سرش را فرو برده، گفتم: "شما با من کار دارید؟ " بلند شد و گفت: بله. گفتم: چکار دارید؟ گفت: کار واجبى دارم و فقط به خودتان مى گویم... من به حرفش حساس شدم... احتمال این بود که سوءنیتى داشته باشد؛ اما دیدم نمى شود به حرفش گوش نداد... یک جایى گوشه حیاط نشستیم... آثار بی‌خوابى و خیابان‌گردى و خستگى و هیجان در او پیدا بود. خلاصه آنچه گفت این بود که در پایگاه همدان اجتماعى تشکیل شده و تصمیمى بر کودتایى گرفته و پول هایى به افراد زیادى داده اند، به خود من هم پول داده اند... قرار است جماران و چند جاى دیگر را بمباران کنیم! پرسیدم: "کى قرار است این کودتا انجام شود؟ " گفت: امشب. من دیدم مسأله خیلى جدى است و باید آن را پیگیرى کنم، در این بین این احتمال را مى دادم که یک سیاست باشد و بخواهند ما را سرگرم کنند، اما در عین حال اصل قضیه آنقدر مهم بود که با وجود این احتمالات، لازم بود آن را پیگیرى کنیم. 

سرنوشت خانواده کودتاچیان در کودتای نقاب چه شد؟

سرهنگ خلبان جواد فکورى درباره کودتاچیان نامه‌ای را خطاب به امام خمینی (ره) نوشته است:

متن این نامه و پاسخ بنیانگذار انقلاب اسلامی به شرح زیر است:

«بسمه تعالى.

پیشگاه امام خمینى رهبر و بنیانگذار جمهورى اسلامى ایران.

پیرو اوامر آن رهبر در مورد بررسى وضع بازماندگان معدومین کودتاى نافرجام، به سه نفر از پرسنل نیروى هوایى، تیپ نوهد و نیروى زمینى جمهورى اسلامى مأموریت داده شد که به پیگیرى این امر بپردازند. اینک خلاصه اقدامات انجام شده و پیشنهاد‌ها را به عرض می‌رساند:.

پیشنهادها:

۱-، چون سکونت این عده در خانه‏‌هاى سازمانى مغایر با اصول حفاظتى بوده، براى سهولت بیشتر آنان قرار شد منازل سازمانى آن‌ها تخلیه گردد.

۲- با توجه به هزینه زندگى و مسکن، به هر خانواده با یک فرزند مبلغ سى هزار ریال و در ازاى هر فرزند اضافى مبلغ پنج هزار ریال به خانواده ‏ها پرداخت شود.

۳- وامى جهت خرید خانه به خانواده‏‌ها پرداخت و در ازاى بازپرداخت این وام مقدار کمى از مستمرى آن‌ها کم شود.

ضمناً گزارش هیأت بررسى مشکلات خانواده‏هاى معدومین به پیوست جهت مقتضیات اوامر عالى تقدیم می‌گردد.

وزیر دفاع جمهورى اسلامى ایران- سرهنگ خلبان جواد فکورى

پاسخ امام خمینی به نامه وزیر دفاع به شرح زیر است:

بسم اللَّه الرحمن الرحیم

مراتب فوق مورد موافقت است امید است خانواده این اشخاص در دامان اسلام و ملت اسلامى با رفاه زندگى کنند و سعادت خویش را در دنیا و آخرت تأمین نمایند. از خداوند تعالى سعادت و سلامت ملت مسلمان را خواهانم.

۱۲ بهمن ۵۹

روح اللَّه الموسوى الخمینى

منبع: صحیفه امام، ج‏۱۴، ص ۴۴»

انتهای پیام/

تبادل نظر
آدرس ایمیل خود را با فرمت مناسب وارد نمایید.
نظرات کاربران
انتشار یافته: ۱۴
در انتظار بررسی: ۰
ناشناس
۱۹:۴۳ ۱۹ تير ۱۴۰۰
West. طومار طویلی در کودتا در سراسر دینا دارند
643 بار قصد جان رهبر کوبا را کردند که
موفق نشدند .طبق گزارش خودشان
ناشناس
۱۶:۳۲ ۱۹ تير ۱۴۰۰
این واقعاً بی انصافیست که با این لفظ به بگید ۳۰۰ ۴۰۰ فریب خورده ی ایل بختیاری خطاب کنید و ایل بختیاری را بکار ببرید مگر بختیاریها ایرانی نیستند همین ایل بختیاری که شما میفرمایید در طول هشت سال دفاع مقدس بیش از ۲۰هزار شهید تقدیم اقلاب کرده ولی هیچ وقت نام ازشان نبرید و فقط بخاطر چند نفر تمام ایل بختیاری را بد میدونید بهتر بود میگفتید چند نفر فریب خورده و از اسم بختیاری استفاده نمی کردید شما ناسپاسید که شهدای بختیاری رو نادیده میگیرید باید از شهید بهنام محمدی خجالت بکشید
ناشناس
۱۹:۴۰ ۱۹ تير ۱۴۰۰
با پوزش از شما
صد البته .دلیران قوم بختیار را که یکی از افتخارات وطن ما است
را به فراموشی نمی سپاریم
به دل نگیرید .باید تمام اطلاعات در مورد کوتادچی ها را مینوشتند
اقوام ایران زمین همیشه در صحنه دفاع از وطن هستند
حالا چند نفر گول خوردند
قریشی
۱۹:۲۸ ۰۴ فروردين ۱۴۰۱
با این حساب نباید از قشر خلبانان هم اسم برده میشد! در مناطق غرب و شهرهای کردنشین تا این لحظه هم افراد فریب خورده و در دامان امریکا رفته داریم، نباید اشاره کنیم که افراد کرد زبان فریب خورده؟!!! این هیچ ربطی به سایر اقشار انقلابی ندارد شما هم احتمالا از شکست این کودتا زخمی بر دل داری و این موضوع رو بهانه داد و هوار کردن قرار دادی!
ناشناس
۱۵:۲۰ ۱۹ تير ۱۴۰۰
هر نقشه ای بکشن به لطف صاحب این کشور اقا امام رضا (ع)و عنایت اقا امام زمان (عج) نقش بر اب میشه

#لبیک _یا_خامنه
ناشناس
۱۵:۱۳ ۱۹ تير ۱۴۰۰
اگر کودتایی بوده که بعید می دانم باید اسم افسر لو دهنده بعداز ۴۰سال به عنوان قهرمان ج ا ا برده بشه ۲.کودتا با جنگ داخلی فرق می کنه هیچ کودتایی وجود نداره که صرفا از نیروی هوایی استفاده بشه ۳. بعد از این پرونده عراق به ایران حمله کرد وتمام کسانی که در کشف کودتا بودن بعد ها مضنون به جاسوسی برای شوروی شدن یا مثل قطب زاده معدوم شدن این دست حوادث گریه داره تا جشن
محمد
۱۵:۵۱ ۱۹ تير ۱۴۰۰
کودتا کاملا واقعی بوده و تمام عوامل همان موقع اعتراف کردن اما اینگونه که معلوم است تو یکی از همان همفکران کودتا گرانی
ناشناس
۱۶:۳۵ ۱۹ تير ۱۴۰۰
تو رو هم دو تا پس گردنی بزنند تمام کودتاهای جهان رو اعراف میکنی اینکه چیزی نیست
حسنک دبیر
۱۷:۳۵ ۱۹ تير ۱۴۰۰
ظاهرا شما از کشف و خنثی شدن این کودتا ناراحتی و تلاش میکنی کلا منکر وجود چنین کودتائی شوی !!!
حالا شما مدعی هستی که چون اسم افسر افشا کننده را نگفته اند پس کل این داستان ساختگی بوده ؟؟!!!
بعد شما ادعا میکنی که بعدا کسانی که در کشف کودتا بودن مظنون(نه مضنون) به جاسوسی برای شوروی شدن !!! پس با این ادعا خودت وجود کودتا را بر خلاف ادعای قبلیت تایید میکنی !!!
پس دقیقا حرفت چیه ؟؟!!!
ظاهرا از شدت ناراحتی از این شکست همفکرانت دچار پریشان گوئی شده ای !!!
ناشناس
۱۳:۲۲ ۱۹ تير ۱۴۰۰
الانم ضدانقلاب و جاسوس و غرب پرست زیاده.باید حواسمان را جمع کنید و فریب نخوریم
ناشناس
۱۸:۰۱ ۱۹ تير ۱۴۰۰
42ساله که تو فریب خوردی هنوز نفهمیدی؟
ناشناس
۱۲:۰۹ ۱۹ تير ۱۴۰۰
خوش به حال خانواده هاشون ، اوایل خوب وام مسکن میدادند، الان وام مسکنشون هیچ گوشه ای از خرید خونه رو نمیگیره
ناشناس
۱۱:۵۴ ۱۹ تير ۱۴۰۰
من فقط اسم این کودتا رو توی کتاب های درسی شنیده بودم ، اصلا فکر نمی کردم مسئله اینقدر پیچیده و جدی باشه
ناشناس
۱۱:۵۴ ۱۹ تير ۱۴۰۰
من فقط اسم این کودتا رو توی کتاب های درسی شنیده بودم ، اصلا فکر نمی کردم مسئله اینقدر پیچیده و جدی باشه