به گزارش گروه اجتماعی باشگاه خبرنگاران جوان،فاطمه رضوان مدنی معاون توسعه پیشگیری و درمان اعتیاد سازمان بهزیستی کشور در نخستین جلسه شورای عملی و پژوهشی دبیرخانه رصد ملی آسیب‌های اجتماعی، مهمترین فعالیت‌های سازمان بهزیستی در رصد آسیب‌های اجتماعی را تشریح کرد.
معاون توسعه پیشگیری و درمان اعتیاد سازمان بهزیستی کشور در این جلسه گفت: فعالیت رصد آسیب‌های اجتماعی و عوامل سبب شناختی در کشور این امکان را به برنامه ریزان اجتماعی می‌دهد که با توجه به وضعیت موجود و سیر تغییرات این عوامل، برنامه‌های اجتماعی موثرتری را برای پیشگیری از بروز و کنترل و کاهش آسیب‌های اجتماعی طراحی و اجرا کنند.
وی با اشاره به موارد قانونی و اسناد بالادستی در موضوع رصد آسیب‌های اجتماعی گفت:بند ۴ جزء ب ماده ۵۷ قانون احکام دائمی برنامه‌های توسعه‌ای کشور مصوب سال ۹۵ مجلس شورای اسلامی؛ دولت را موظف کرده است که به منظور پیشگیری از آسیب‌های اجتماعی، نسبت به ایجاد مرکز اطلاعات و مطالعات آسیب‌های اجتماعی به منظور پایش و پیمایش انواع آسیب‌های اجتماعی و شناسایی گروه‌ها و اقشار آسیب پذیر مورد هدف اقدام کند.
وی افزود: همچنین بند ۴ جزء الف ماده ۸۰ قانون برنامه پنج ساله ششم توسعه نیز دولت را موظف کرده است بر اساس قوانین و مصوبات شورای اجتماعی و به منظور پیشگیری، کنترل و کاهش آسیب‌های اجتماعی نسبت به تدوین نظام جامع رصد آسیب‌های اجتماعی و معلولیت‌ها تا پایان سال اول اجرای قانون برنامه، طبق قوانین مربوطه اقدام کند. همچنین نظام نامه رصد آسیب‌های اجتماعی که مصوب شورای اجتماعی کشور است نیز موضوع سامانه رصد اجتماعی «سراج» را در زمره وظایف سازمان بهزیستی قرار داده است.
بیش از ۲ میلیون و ۷۰۰ هزار داده در سامانه‌ها ثبت شده است
رضوان مدنی با اشاره به فعالیت‌های سازمان بهزیستی در رصد آسیب‌های اجتماعی گفت:این فعالیت‌ها در دو بخش ساختاری (سامانه ها) و بخش محتوایی (مطالعات و پیمایش ها) طبقه بندی می‌شود.
وی افزود: در بخش اول سامانه اورژانس اجتماعی قابل توجه است که با خط تلفنی ۱۲۳ در اقصی نقاط ایران فعالیت دارد و از تمامی سطوح کشور قابل دسترسی است. در این سامانه افراد مجرب و تحصیلکرده پاسخگوی هموطنان هستند و در صورت نیاز بلافاصله حضور پیدا می‌کنند و مشکلات را برطرف می‌کنند.
معاون توسعه پیشگیری و درمان اعتیاد سازمان بهزیستی کشورگفت: سامانه «تصمیم» با مشارکت قوه قضاییه در سال ۹۵ مصوب شد و قصد طلاق توافقی دارند می‌توانند به این سامانه مراجعه کنند و درخواست خود را ثبت نمایند. این سامانه ابتدا در ۲۴ مرکز استان و در حیطه فعالیت معاونت اجتماعی سازمان بهزیستی فعال بوده که از سال ۹۹ به بعد به معاونت پیشگیری انتقال پیدا کرده است و در تمامی استان‌ها و شهرستان‌های بالای ۵۰ هزار نفر در سراسر کشور فعال شده است.
وی افزود:کسانی که قصد طلاق توافقی دارند در این سامانه ثبت نام می‌کنند و پس از غربالگری با توجه به نوع اختلافی که دارند به مراکز مشاوره تخصصی ارجاع داده می‌شوند و چندین جلسه مشاوره برای آن‌ها برگزار می‌شود. چنانچه امکان صلح و سازش وجود داشته باشد؛ دوباره به زندگی مشترک بر می‌گردند و در غیر این صورت برای طلاق به قوه قضاییه معرفی می‌شوند.
رضوان مدنی گفت:طی این سال‌ها به طور میانگین۱۴.۵ درصد از کسانی که قصد طلاق داشته اند به تفاهم مجدد رسیده و از طلاق آن‌ها پیشگیری شده است. همچنین به غیر از طلاق توافقی، سایر دعاوی نیز به این سامانه ارجاع می‌شود که در سال گذشته ۵ استان و امسال ۱۷ استان به این سامانه افزوده شده اند.
معاون توسعه پیشگیری و درمان اعتیاد سازمان بهزیستی کشور همچنین به سامانه صدای مشاور یا ۱۴۸۰ اشاره کرد و افزود:بیش از ۴۰۰ نفر از همکاران مشاور ما در سراسر کشور، از ساعت ۸ صبح تا ۱۲ شب و به صورت رایگان، مشاوره‌های تخصصی ارائه می‌دهند.
وی گفت: سامانه خط ملی اعتیاد با شماره ۰۹۶۲۸ نیز وجود دارد که تماس گیرندگان با این خط، اکثرا دختران، مادران و همسرانی اند که فرزند یا همسر آنان معتاد هستند و در خصوص علایم مصرف مواد در افراد، نوع مواد، مراکز مجاز ترک اعتیاد و... اطلاعات تخصصی دریافت می‌کنند. این سامانه، روزانه از ساعت ۸ تا ۲۰ در سراسر کشور، فعال است همچنین به سامانه مشاوره در فضای مجازی نیز اشاره کرد و گفت: در این سامانه نیز مشاروه روانشناسی توسط همکاران روانشناس ما ارائه می‌شود.
وی گفت: در سال گذشته بیش از ۲ میلیون و ۷۰۰ هزار داده در سامانه‌ها ثبت شده است.
سامانه رصد آسیب‌های اجتماعی در هفته بهزیستی افتتاح می‌شود
رضوان مدنی همچنین با اشاره به دیگر اقدامات انجام شده در بخش ساختاری نیز گفت:طراحی و پیاده سازی سامانه رصد آسیب‌های اجتماعی نیز از دیگر فعالیت‌های بهزیستی در این زمینه است و این سامانه در هفته بهزیستی امسال افتتاح می‌شود.
وی گفت:تاسیس واحد دبیرخانه ملی رصد آسیب‌های اجتماعی و تعیین کننده‌های آن در ستاد بهزیستی و ۳۱ دبیرخانه استانی و همچنین تشکیل شورای عملی و پژوهشی (که امروز در اولین جلسه این شورا حضور داریم) این دبیرخانه نیز از دیگر اقدامات ساختاری بوده است.
معاون توسعه پیشگیری و درمان اعتیاد سازمان بهزیستی کشور در خصوص بخش محتوایی فعالیت‌های سازمان بهزیستی در خصوص رصد آسیب‌های اجتماعی نیز گفت:از سال ۹۶ که وظایف سازمان بهزیستی در شورای اجتماعی کشور مشخص شده است؛ نشست‌های تخصصی با حضور متخصصین و اساتید دانشگاه‌ها در حوزه‌های مرتبط آسیب‌های اجتماعی تشکیل شد و عوامل خطر و محافظتی آسیب‌های اجتماعی معرفی شدند. همچنین کارگاه‌های آموزشی برای روش‌های جمع آوری و پردازش داده ها، مرور بر مبانی نظری آسیب‌های اجتماعی و تعیین کننده‌های آن‌ها هم در ایران و هم در مطالعات مروری ساختارمند و سیستماتیک در ایران و جهان و نشست‌های گروهی متمرکز به منظور مطالعه و بررسی تخصصی در تعیین شاخص‌ها و طراحی ابزار مناسب برای جمع آوری داده‌ها و روش شناسی در عرصه‌های ملی و بین المللی نیز برگزار شد.
وی افزود:در سال۹۵ اولین پیمایش با عنوان پیمایش ملی رصد آسیب‌های اجتماعی و عوامل تعیین کننده آن با حجم نمونه یک هزار نفرانجام شد. همچنین پیمایش کشوری رصد آسیب‌های اجتماعی با حجم نمونه ۱۳۱ هزار نفر در سال ۹۷-۹۶ در ۹۳ شهر و ۲۸۱ روستا انجام شد و دومین پیمایش این رصد نیز در سال ۹۸ با حجم نمونه ۶۲ هزار و ۵۰۰ نفر و فقط در ۹۳ شهر (در روستا‌ها انجام نشد) اجرا شد.
رضوان مدنی گفت: اجرای طرح آزمایشی پیمایش برآورد جمعیت پنهان در استان‌های خراسان رضوی، تهران و لرستان با حجم نمونه ۶ هزار و ۶۰۰ نفر در سال ۹۷ و اجرای طرح کشوری برآورد جمعیت پنهان در کل کشور در سال ۹۹ با حجم نمونه ۶۵ هزار و ۸۰۰ نفر را از دیگر برنامه‌های محتوایی عنوان کرد.
معاون توسعه پیشگیری و درمان اعتیاد سازمان بهزیستی کشور همچنین به آغاز سومین طرح پیمایش رصد آسیب‌های اجتماعی و تعیین کننده‌های آن با حجم نمونه ۳۴ هزار و ۱۰۰ نفر به صورت کشوری و استانی در سال ۱۴۰۰ نیز اشاره کرد و گفت:نتایج تحلیلی این طرح تا پایان تابستان امسال آماده بهره برداری خواهد شد.
وی گفت:گزارش توصیفی_تحلیلی سامانه مشاوره تلفنی۱۴۸۰ از آغاز تشکیل سامانه و مراکز مشاوره حضوری از ابتدای فعالیت تا پایان اسفند ماه ۹۹ و فراتحلیل آسیب‌های اجتماعی و تدوین بسته‌های سیاستی بر این اساس نیز به صورت کشوری و استانی تهیه شده است.
به گفته این مقام مسئول چاپ و انتشار اطلس آسیب‌های اجتماعی کشور در سال‌های ۹۷و ۹۸ و همچنین به صورت ملی و استانی در سال ۹۹ نیز آغاز شده است وتا سال ۱۴۰۰ همچنان ادامه دارد.
رصد معلولیت‌ها
معاون توسعه پیشگیری و درمان اعتیاد سازمان بهزیستی کشور به فعالیت‌های رصد معلولیت‌ها توسط سازمان بهزیستی نیز اشاره کرد و گفت:این فعالیت از ابتدای سال ۹۷ آغاز شد و اطلاعات اولیه از وضعیت موجود از افراد دارای معلولیت سازمان بهزیستی و همچنین از معلولان سطح کشور که در بهزیستی هم پرونده ندارند تهیه شد.
وی گفت:بررسی منابع اطلاعاتی از شیوع و بروز معلولیت در کشور‌های مختلف علی الخصوص منابع سازمان بهداشت جهانی با تشکیل کمیته‌ای متشکل از صاحب نظران حوزه‌های پیشگیری، توانبخشی، اساتید دانشگاه، متخصصین آمار و... و با هدف تدوین پرسشنامه‌های تخصصی به منظور جمع آوری داده ها، طبقه بندی بین المللی عملکرد، ناتوانی و سلامت سازمان بهداشت جهانی و استفاده از چک لیست‌های ارزیابی مورد استفاده در طرح که منطبق با چک لیست‌های بالینی معتبر، بررسی گروه‌های هدف شامل معلولیت حسی (بینایی و شنوایی) جسمی-حرکتی با منشا نورولوژی، جسمی-حرکتی با منشاارتوپدی، صوت و گفتار، اختلالات ذهنی-هوشی، اختلالات تکامل رشد و... از اقدامات مرتبط با این موضوع هستند.
رضوان مدنی به طرح بررسی جمعیت شناختی معلولیت، پراکندگی، موقعیت جغرافیایی و وجود عوامل فرهنگی و قومیتی در استان‌های خراسان رضوی، گلستان و خوزستان در سال ۹۷ نیز اشاره کرد و گفت:در سال‌های ۹۸ و ۹۹ این طرح در ۶ بوشهر، خراسان جنوبی، اردبیل، مازندران، سمنان و کردستان نیز گسترش یافت. همچنین در سال ۱۴۰۰ این طرح در گروه سنی ۶ تا ۶۰ سال و با افزوده شدن ۱۰ استان آذربایجان شرقی، اصفهان، ایلام، زنجان، قزوین، یزد، قم، مرکزی، کرمانشاه و البرز ادامه دارد.
فعالیت‌های شورای علمی پژوهشی دبیرخانه رصد آسیب‌های اجتماعی
معاون توسعه پیشگیری و درمان اعتیاد سازمان بهزیستی کشور در خصوص طراحی برنامه‌های پیشگیرانه و مداخله‌ای در آسیب‌های اجتماعی نیز گفت:برای طراحی این برنامه‌ها ابتدا شناسایی وضعیت آسیب‌های اجتماعی و عوامل تعیین کننده آن‌ها اعم از عوامل خطر یا محافظ و بعد هم برنامه‌های پیشگیری، ارتقا، توانبخشی و بازپروری و مراقبت حداکثری و ... مورد نیاز هستند.
رضوان مدنی همچنین فرایند به کارگیری نتایج حاصل از رصد آسیب‌های اجتماعی را شناسایی آسیب‌های اجتماعی شایع در کشور بر اساس نتایج حاصل از نظام رصد، تعیین وضعیت آسیب‌های اجتماعی استان‌ها از حیث شیوع و فراوانی، شناسایی تعیین کننده‌های آسیب‌های اجتماعی بر اساس نتایج حاصل از نظام رصد، مرور منابع موجود برای شناسایی مداخلات موثر برای هدف قرار دادن تعیین کننده‌ها تشکیل گروه متمرکز برای ارزیابی مداخلات استخراج شده و انتخاب مداخلات کارآمد عنوان کرد.
وی همچنین وظایف اعضای شورای علمی پژوهشی رصد آسیب‌های اجتماعی شامل:ارائه نظرات مشورتی در خصوص سیاست گذاری‌های کلان کشور در حوزه پیشگیری از آسیب‌های اجتماعی، ارائه نظرات مشورتی و پیشنهادی در مورد رصد آسیب‌های اجتماعی و شناسایی عوامل محافظ و خطر، ارائه نظرات تخصصی و مشورتی در خصوص تدوین اطلس آسیب‌های اجتماعی (به منظور آگاهی از سیمای آسیب‌های اجتماعی در کشور)، نظر دهی تخصصی و مشورتی در خصوص روش شناسی مطلوب در رصد آسیب‌های اجتماعی و همچنین همکاری با دبیرخانه رصد آسیب‌های اجتماعی در اجرای پیمایش‌ها و مطالعات ملی آسیب‌های اجتماعی و ... را به عنوان انتظارات از اعضای این شورا مطرح کرد.
انتهای پیام/