صنایع دستی و هنرهای سنتی؛ نمادی از ذوق و هنر ایرانی/ صادرات ۳۲۲ میلیون دلاری صنایع دستی کشور در سال ۹۹

به گزارش خبرنگار حوزه میراث و گردشگری  گروه فرهنگی باشگاه خبرنگاران جوان، تا انسان هست روح لطیفش بر زندگی ماشینی و پر از هیاهو می‌دمد. سال‌های طولانی است که انسان با مواد اولیه و با ابزاری آسان و در دسترس، به ساخت وسایلی پرداخته که علاوه بر نشانی از فرهنگ هر منطقه، به یکی از راه‌های کسب درآمد برای روستانشینان و شهرنشینان تبدیل شده است و تاریخ دقیقی نمی‌توان برای پیدایش آن مشخص کرد؛ صنعتی که علاقه مندان بسیاری نه تنها در داخل کشور بلکه در خارج از کشور هم دارد.

آثار صنایع دستی مجموعه‌ای است که به‌وسیله مواد اولیه بومی با دست و ابزار مورد نیاز ساخته می‌شود. هنر‌های دستی هر کشوری نسل به نسل منتقل شده تا به امروز رسیده و به نسل‌های بعدی نیز انتقال خواهد یافت.

هر ساله در کشور‌های مخلف دنیا، هنرمندان صنایع دستی برای نمایش فرهنگ و هنر خود و همچنین کسب درآمد، نمایشگاه‌های داخلی و بین المللی متعددی را در سراسر دنیا برگزار می‌کنند که با استقبال فراوانی روبه رو می‌شوند.

متاسفانه پس از شیوع کرونا در جهان، از آنجا که برپایی بسیاری از محافل و نمایشگاه‌ها لغو شد، صنایع دستی و هنرمندان این حوزه هم خسارات زیادی را متحمل شدند. خساراتی که یکی از صنایع اقتصاد کشور را متزلزل کرد و هنرمندان زیادی کسب و کار خود را از دست دادند.

در ایران هم وضع به همین صورت شکل گرفت و بسیاری از خانواده‌ها خسارات فراوانی دیدند. هر چند که به منظور حمایت از هنرمندان صنایع دستی وام های متعددی به آن‌ها داده شد که جایگزین بخشی از این خسارات شود.

هر ساله با فرا رسیدن هفته صنایع دستی، نمایشگاه‌های متنوعی در سراسر ایران برگزار می‌شود تا علاوه بر کسب درآمد و اشتغال زایی برای جوانان و هنرمندان این صنعت، فرهنگ و هنر ایرانی را برای همگان به نمایش در آورد.

امسال به دلیل شیوع ویروس کرونا، بسیاری از نمایشگاه‌های صنایع دستی برگزار نمی‌شود و تعداد محدودی با رعایت پروتکل‌های بهداشتی در اقصی نقاط کشور برپا می‌شوند. اما یکی از نمایشگاه‌هایی که در این روز‌ها و به مناسبت هفته صنایع دستی در تهران برگزار شده، نمایشگاهی نمادین است که دستاورد‌های ۱۴ شهر و روستای جهانی ایران را به نمایش گذاشته است.

در این نمایشگاه پویا محمودیان معاون صنایع دستی وزارت میراث فرهنگی و گردشگری با گرامیداشت هفته صنایع دستی گفت: فرا رسیدن ۲۰ خرداد روز جهانی صنایع دستی و آغاز گرامیداشت هفته صنایع دستی را خدمت تمامی هنرمندان و صاحبان کسب و کار تبریک میگویم و امیدوارم پس از ایام بسیار سخت و طاقت فرسای کرونا، که لطمات بسیاری را به ما وارد کرد، دوباره شاهد رشد و شکوفایی صنایع دستی باشیم.

وی بیان کرد: یکی از دستاورد‌های بسیار خوب ما در این سال ها، ثبت شهر‌ها و روستا‌های ملی و مطابق آن، ملی شدن شهر‌ها و روستا‌های جهانی صنایع دستی است. ملی و جهانی شدن گامی است برای دیده شدن، برای اطلاع رسانی ظرفیت‌های صنایع دستی یک روستا و یک شهر در بعد ملی و بین المللی، مسیری است برای گردشگری هنری، برای اینکه گردشگرانی که به این هنر‌ها علاقه دارند بتوانند به این روستا‌ها و شهر‌ها سفر کنند. ابزاری است برای جلب نظر تجار و بازرگانانی که در حوزه صنایع دستی فعالیت می‌کنند و از آن مهم‌تر هویتی است برای هنرمندانی که در این شهر‌ها و روستا‌ها مشغول به کار هستند و ماحصل دسترنج آن ها، ملی شدن و جهانی شدن است که باعث می‌شود در بعد ملی و جهانی، این عزیزان به صورت کامل شناخته شوند.

محمودیان افزود: پس از ملی شدن شهر‌ها و روستاها، اتفاقات بسیار خوبی رخ می‌دهد به جهت اینکه زیرساخت‌های شهر‌ها و روستا‌های ملی ما به یک مطالبه عمومی تبدیل می‌شود و برای ملی شدن و جهانی شدن، تمامی مسئولان بالایی اجرایی شهر‌ها و روستاها، پای کار می‌آیند و خود را موظف می‌دانند که گوشه‌ای از کار را بگیرند تا سبب ارتقای آن شهر و روستا شوند.

وی گفت: ما در سه روستای جهانی، شاهد اتفاقات بسیار خوبی در بحث فروش چه فروش اینترنتی، داخلی و صادرات تا قبل از کرونا بودیم که در این حوزه، هویت بخشی، اصالت دادن و غرور آفرینی به ویژه برای جوانانی که در این روستا‌ها زندگی می‌کنند از اهمیت بسیاری برخوردار بود.

معاون صنایع دستی وزارت میراث فرهنگی و گردشگری درباره نمایشگاهی که به مناسبت هفته صنایع دستی افتتاح شد گفت: نمایشگاهی که افتتاح شده است، نمایشگاهی است که به صورت نمادین دستاورد‌های ۱۴ شهر و روستای جهانی ما را نشان می‌دهد. در یک حرکت خودجوش شهرداری‌ها و فرمانداری‌های این شهر‌ها و روستا‌های جهانی، شبکه‌ای را تشکیل دادند که در این شبکه با هم به تعامل و تبادل تجربیات می‌پردازند و سعی می‌کنند تا با یک نگاههم افزایانه گرانه به ارتقای شهر‌ها و روستا‌های جهانی کمک کنند.

محمودیان در خصوص جایگاه ایران در تولید صنایع دستی گفت: ما از نظر تولید، سومین کشور تولید کننده صنایع دستی دنیا از لحاظ تنوع هستیم. بحث استراتژی نفوذ در بازار‌های صادراتی و پیدا کردن جایگاهی مستحکم، یکی از اولویت‌های همیشگی معاونت صنایع دستی و هنر‌های سنتی بوده که مستلزم انجام یک سری کار‌ها مانند تحقیقات بازار است که امسال سه پروژه بزرگ تحقیقات بازار در دست کار قرار گرفته. مانند حضور فعال در نمایشگاه‌های بین المللی، ارتباط قوی با تجار و بازرگانان در غالب هیئت‌های تجاری، تقویت سایت‌های تجارت الکترونیک و نشان دادن قدرت صنایع دستی ایران از طریق سایت‌ها چه در بعد ترویجی و چه در بعد فروش در فضای مجازی، داشتن سفیران هنری صنایع دستی در خارج از مرزها، پیدا کردن فعالینی که در خارج از مرز‌ها با قدرت کار می‌کنند. یک سری الزاماتی وجود دارد که باید بر روی آن‌ها سرمایه گذاری شود تا هم ضریب نفوذ را در بازار‌های بین المللی بیشتر کنیم و هم جایگاهمان رادر کنار رقبایی مثل چین، هند وسایر کشور‌ها حفظ کنیم.

وی ادامه داد: در مورد صادرات صنایع دستی، ما از سال ۹۳ شاهد رشد صادرات صنایع دستی در کشور بودیم به غیر از سال ۹۸ که به دلیل کرونا، ما دچار یک افت صادراتی شدید شدیم. در پایان سال ۹۹ آن چیزی که گمرک جمهوری اسلامی ایران به ما اعلام کرد، از مبادی رسمی بدون زیورآلات سنتی و بدون صادرات چمدانی، ۳۲۲ میلیون دلار برآورد شده است.

وی گفت: ما پایه صادراتی خودمان را از ۱۱۲ میلیون دلار شروع کردیم که خود نمایانگر افزایش تقاضای صنایع دستی ایران در بازار‌های جهانی است و امیدواریم بعد از حل شدن معضل کرونا و زمانی که بازار به ثبات برسد، بتوانیم آن جایگاهی که در شان صنایع دستی جمهوری اسلامی ایران از منظر تجارت و بازرگانی بین المللی هست را پیدا کنیم.

محمودیان بیان کرد:بحث کرونا بسیاری از مسائل را دستخوش تغییرات کرد و شما شاهد رکود عجیبی در کل بازار‌های دنیا به ویژه بازاری مثل صنایع دستی و هنر هستید که فقط مخصوص ایران نیست. شاید لازم است تا زمان بگذرد تا ما به یک تعادل بیشتری در بازار برسیم و بهتر و دقیق‌تر جایگاه ایران را از منظر تجارت خارجی بیان کنیم.

وی در خصوص صادرات چمدانی صنایع دستی گفت: صادرات چمدانی صنایع دستی به دو طریق انجام می‌شود: یکی از طریق گردشگران که در پایان سفر به عنوان سوغات مانا و پایا و یادگار هنر و فرهنگ صنایع دستی ایران است که در تحقیقی که ما انجام داده ایم، یک رنج بین ۵۰ تا ۱۵۰ دلار را از خریدی که گردشگران انجام می‌دهند در نظر گرفتیم و بر اساس ضریب اشغال تخت اگر هر گردشگر فقط یک صنایع دستی ۵۰ دلاری بخرد، میزان صادرات چمدانی ما از منظر گردشگری چقدر می‌شود که این تمام بحث صادرات چمدانی صنایع دستی نیست. بسیاری از تجار و بازرگانان ما به جهت اینکه جنس صنایع دستی گونه‌ای است که می‌تواند چمدانی صادر شود، صنایع دستی را به صورت چمدانی صادر می‌کنند و بسیاری از این‌ها صادراتشان را در ادارات کل ما اظهار می‌کنند. در واقع ما یک شبکه‌ای درست کردیم که صادرکنندگانی که در استان‌ها به صورت چمدانی صادر می‌کنند را شناسایی کرده و در تعامل به آن‌ها رقمی که به صورت چمدانی صادر می‌کنند را در ادارات کل ما اظهار می‌کنند.

وی همچنین افزود:در ایام کرونا زمانی که هیچ گردشگر وارد کشور نشده، قطعا صادرات چمدانی ما با یک افت چشمگیری همراه می‌شود.
در سال ۹۸ حدود ۲۳۰ تا ۲۴۰ میلین دلار برآورد صادرات چمدانی ما بود، اما در پایان سال ۹۸ ما در شوک کرونا فرو رفتیم که باعث شد صنایع دستی ما با خسارت بسیاری روبه رو شد و امیدواریم با کاهش و از بین رفتن این بیماری، هرچه زودتر صنایع مختلف من جمله صنایع دستی، دوباره به جایگاه اقتصادی خود در بازار دست پیدا کنند.

انتهای پیام/