به گزارش خبرنگار حوزه میراث و گردشگری گروه فرهنگی باشگاه خبرنگاران جوان، حفظ و صیانت از بناهای تاریخی ارزشمند، دغدغه همه علاقه‌مندان به فرهنگ و هنر است. بنا‌هایی که هرکدام فارغ از قصه و خاطراتی که در دل خود دارند، از معماری ستودنی و طراحی‌های خارق العاده برخوردارند.
تا به امروز، حفظ، مرمت و احیا، صرفا درباره بنا‌هایی که به ثبت میراث فرهنگی رسیده بود، صورت می‌گرفت. چه بسا بناهای تاریخی و باشکوهی وجود داشتند که از نعمت باز زنده سازی بی بهره بودند. در این میان، بنا‌هایی که تحت مالکیت سازمان اوقاف قرار گرفته اند، قابل توجه است.
در چند روز اخیر تفاهم نامه همکاری بین سازمان اوقاف و امور خیریه با صندوق احیاء و بهره برداری از بنا‌ها و اماکن تاریخی و فرهنگی منعقد شد. هدف از این تفاهم نامه احیا و باز زنده سازی بناهای تاریخی تحت مالکیت اوقاف است. به این بهانه با مهدی پندار، معاون بهره وری اقتصادی موقوفات و بقاع متبرکه سازمان اوقاف و امورخیریه و هادی میرزائی، مدیرعامل و رئیس هیئت مدیره صندوق توسعه صنایع دستی و فرش دستباف و بهره برداری از اماکن تاریخی و فرهنگی گفتوگو کردیم تا از ضرورت انعقاد این تفاهم نامه و جزییات آن، مطلع شویم.
بیشتر بخوانید
هم افزایی ظرفیت‌های تاریخی کشور، با انعقاد تفاهم نامه همکاری
هادی میرزائی، مدیرعامل و رئیس هیئت مدیره صندوق توسعه صنایع دستی و فرش دستباف و احیا و بهره برداری از اماکن تاریخی و فرهنگی اظهار کرد: این صندوق در سال ۸۴ به استناد بند ز ماده ۱۱۴ قانون برنامه چهارم توسعه تشکیل شد. متعاقبا در سال ۹۶ به منظور حمایت توسعه و ترویج صنایع دستی و تشویق و تکریم فعالین صنایع دستی و فرش دستباف، وظایفی به این حوزه الحاق شد.
وی درباره روند احیای ابنیه تاریخی گفت: ما نزدیک به یک میلیون اثر با ارزش در کشور داریم که به ثبت ملی رسیده اند. این بنا‌ها در مالکیت بخش‌های مهمی از کشور مانند سازمان اوقاف و امور خیریه، ستاد اجرایی فرمان حضرت امام یا سایر دستگاه‌های دولتی است.
وی ادامه داد: نگاه مقنن از وظیفه‌ای که به عنوان وظیفه‌ای ذاتی و انحصاری به این موسسه واگذار شده، تعیین و اعطای کاربری است. در سال‌های قبل تمرکز صندوق احیا بر احیای بناهای تاریخی در مالکیت وزارت میراث فرهنگی بود. در دوره جدید توانسته ایم با ایجاد همگرایی و همفکری با همه ذی نفعان حوزه ابنیه تاریخی اعم از سازمان اوقاف و امور خیریه، زمینه تبادل تفاهم نامه و همکاری‌های بین دو طرف را در راستای هم افزایی ظرفیت‌های تاریخی کشور فراهم کنیم.
باز زنده سازی بناهای تاریخی، موضوع مهم تفاهم نامه
میرزائی بیان کرد: مهم‌ترین نقشی که در موضوع تفاهم نامه تبادل شده است، تعیین، تغییر یا تثبیت کاربری بناهای تاریخی متناسب با نیاز و ضرورت باز زنده سازی این بنا‌ها با استفاده از ظرفیت‌ها و دانش‌های نوین است.
وی افزود: احیای ابنیه علاوه بر معرفی شاهکار‌های معماری، موجب پیشرفت در زمینه گردشگری می‌شود. اگر همکاری و نگاه ژرف سازمان اوقاف نبود، این موضوع بعد از سال‌های متمادی تحقق پیدا نمیکرد.
وی گفت: در مجموع مصوباتی که هیئت محترم وزیران برای صندوق داشته اند، برخی از ۲۷۳ مجموعه تاریخی که با نگاه احیا یا ارائه خدمت، به عنوان زیرساخت گردشگری، در اختیار صندوق قرار گرفته اند.
میرزائی درباره اهمیت انعقاد این تفاهم نامه اظهار کرد: بعد از اقدامات مرمتی انجام شده، متوجه شدیم برخی از بناهای تحت مالکیت سازمان اوقاف، بلا تکلیف باقی مانده است. این موضوع باعث شد به جای تمرکز بر روی بنا‌هایی خاص، تمام بناهای سازمان اوقاف را هدف گذاری کنیم.
وی درباره نقش صندوق در این کار و نفع آن اظهار کرد: ما اگر محور را قانون و نقش دستگاه‌ها را نقشی که حاکمیت برایشان تعیین کرده، قرار دهیم؛ یقینا قرار نیست صندوق، انتفاعی از این موضوع داشته باشد. صندوق به عنوان یک موسسه غیر انتفاعی مستقل با ایفای نقش خود، وحدت و همگرایی را در این حوزه ایجاد می‌کند.
وی افزود: اگر ما بتوانیم به همه بناهای تاریخی به لحاظ همجواری‌ها و ظرفیت‌های آن، کاربری اعطا کنیم، می‌توانیم زمینه اشتغال پایدار را فراهم کنیم. در سال گذشته با همکاری چهار نهاد غیر بخشی شامل صندوق احیا، معاونت روستایی ریاست جمهوری، سازمان دهیاری و شهرداری‌ها و بنیاد مسکن انقلاب اسلامی در گام اول اشتغال روستایی را هدف گذاری کردیم. روند پیاده سازی این موضوع شکل گرفته است و مجموع ۲۲ درصد از واگذاری‌های سال گذشته به بناهای روستایی تعلق پیدا کرده است.
حفظ عین، مهم‌تر از اجرای نیت
مهدی پندار، معاون بهره وری اقتصادی موقوفات و بقاع متبرکه سازمان اوقاف و امورخیریه اظهار کرد: این تفاهم نامه در ذیل تفاهم نامه اصلی که در سال ۹۸ توسط وزیر محترم میراث امضا شده بود، شکل گرفت. همزمان با تعریف تفاهم نامه مذکور، رایزنی‌ها برای استفاده و تعامل صندوق رفاه برای بازخوانی اماکن تاریخی اوقاف (چه به صورت مالکیت شش دانگ و چه به صورت مشاعی) مطرح شد.
وی افزود: تا قبل از این تفاهم نامه، دید هم افزا وجود نداشت. موضوع مالکیت با موضوع نحوه بهره برداری از موضوعاتی بود که در ذیل تفاهم نامه در حال حل شدن است.
پندار بیان کرد: به طور معمول، آن چه که از موقوفات انتظار می‌رود، اجرای نیت است، اما قبل از این موضوع، حفظ عین بسیار اهمیت دارد. با اجاره داری حفظ عین اتفاق نخواهد افتاد. با سیاست‌های جدیدی که در دوره دکتر خاموشی اتفاق افتاده، یک مهاجرت جدی از اجاره داری به سمت انواع روش‌های مشارکت در سازمان اوقاف شکل گرفته است. این روش‌ها مبنی بر تعریف فعالیت اقتصادی بر اساس مزیت‌هایی که روی موقوفات وجود دارد، است. این مورد باعث می‌شود بناهای تحت مالکیت اوقاف، به بهترین نحو ممکن احیا شود. ان شا الله با اجرای این تفاهم نامه از دانش صندوق احیا به بهترین نحو استفاده خواهد شد.
او تاکید کرد: امروزه انواع روش‌های مشارکت در قرارداد‌های سازمان اوقاف، در نظر گرفته می‌شود. همچنین می‌توان فعالیت‌های دانش بنیان از جنس فعالیت‌های فاخر، متناسب با موضوعات بناهای تاریخی در این حوزه تعریف کرد. در حوزه دانش بنیان بین همه موضوعات، فعالیت‌های بسیار خوبی را در این حوزه شروع شده است. در این زمینه حکمرانی شرکتی جایگزین اجاره داری که تاکنون در سازمان اوقاف مطرح بود؛ شده است.
گزارش از مرضیه میرزائی علی آبادی
انتهای پیام/