به گزارش گروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان از مشهد، تولیدات صنایع دستی و بومی طرقبه شاندیز یکی از مهمترین جاذبه‌های گردشگری است، استقبال خوب مسافران و گردشگران خارجی به ویژه مسافران عرب‌زبان از بازار‌های فروش محصولات تولیدی خشکبار و هنرهای دستی طرقبه شاندیز تا قبل از شیوع کرونا باعث رونق این بازار‌ها بود، شرایط کرونایی و کنسل شدن تورهای خارجی و حضور نداشتن زائران و گردشگران رکورد شدیدی برای بازار‌های فروش محصولات تولیدی و هنرهای دستی طرقبه شاندیز به بار آورده و این بازار‌ها را تا مرز نابودی کشانده است.
بیشتر بخوانید
شهرستان طرقبه شاندیز به دلیل نزدیکی و مجاورت به شهر مشهد از گذشته همواره مورد توجه زائران، مسافران و گردشگران چه داخلی و خارجی بوده و هست، گذشته از جاذبه‌های طبیعی و ییلاقات خوش آب و هوا که مسافران و مجاوران را به این شهرستان زیبا می‌کشاند.
بازار‌های زیبای عرضه محصولات تولیدی انواع خشکبار و هنرهای زیبای دستی و بومی این شهرستان مثل پوستین‌دوزی و ارغوان‌بافی نیز مسافران و‌گردشگران خارجی را مجذوب خود کرده است، اما با شیوع ویروس کرونا، بازار‌ها و فروشگاه‌های عرضه محصولات تولیدی و هنرهای دستی در طرقبه شاندیز هم از آسیب‌ها و خسارات این ویروس ویرانگر در امان نماندند و ضرر و زیان‌های سنگینی را متحمل شدند.
تولیدات صنایع دستی و بومی از مهمترین جاذبه‌های طرقبه شاندیز است
علی اکبر احمدزاده رئیس اداره میراث فرهنگی گردشگری و صنایع دستی طرقبه شاندیز گفت: متاسفانه با شیوع بیماری کرونا و بهم‌ریختگی اوضاع اقتصادی در این حوزه سبب شد که نمایشگاه‌ها و بازارچه‌های عرضه و فروش صنایع دستی به علت منع تردد خودرو‌ها و محدودیت ترافیکی و تردد نداشتن گردشگران به این شهرستان برپا نشود و حوزه صنایع دستی در طرقبه شاندیز مثل سایر حوزه‌های اقتصادی با رکود شدیدی مواجه شود.
او افزود: افزایش قیمت مواد اولیه برای تولید، یکی دیگر از مشکلات بر سر راه هنرمندان و تولیدکنندگان است که آسیب‌های زیادی را برای این حوزه به همراه داشته است، خرید مواد اولیه گران قیمت و تبدیل آن به تولیدات صنایع دستی و نبود بازار مناسب عرضه و فروش سبب شده که مشکلات اقتصادی بسیاری دامنگیر هنرمندان و فعالان صنایع دستی شهرستان شود.
این مسئول خاطرنشان کرد: هنر پوستین‌دوزی شهر شاندیز نیز از هنرهای قدیمی این شهر است که مورد استقبال خوب مسافران و گردشگران به ویژه مسافران خارجی بوده و هست، بازار فروش این محصولات هم تا قبل از شیوع کرونا، بسیار پر رونق بود، کرونا به این هنر دستی و بازرا‌های فروش آن نیز خساراتی وارد کرده است.
کرونا حدود ۹۰ درصد به بازار فروش محصولات تولیدی ما آسیب وارد کرد
محسن حسن نژاد یکی از تولیدکنندگان و فعالان هنر پوستین‌دوزی شاندیز گفت: پدربزرگم، پدرم و عمو‌های پدرم همه در کار تولیدات پوست فعال بودند و سه نسل از خانواده ما در رشته پوستین دوزی فعالیت داشته‌اند.
او با اشاره به اینکه قبلا اعضای خانواده‌اش که در کار پوست فعالیت داشتند خودشان پوست گوسفند را دباغی و محصولات را تولید می‌کردند، افزود: از زمان شیوع کرونا، خرید مواد اولیه یا همان پوست را نداشتیم، چون بازار فروش کسادبود، کرونا حدود ۹۰ درصد به بازار کار ما و فروش محصولات آسیب رساند و تاکنون هیچ‌گونه کمک، حمایت یا تسهیلاتی به ما ارائه نشده و هیچ اقدامی هم در زمینه حمایت از ما و هنر پوستین‌دوزی از سوی مسئولان یا مدیران شهری و شهرستانی انجام نشده است.
وی با اشاره به اینکه در مجموعه تولید و فروش محصولات ما، حدود ۱۰ نفر مشغول هستند، اظهار کرد: از زمان شیوع بیماری کرونا، بازار عرضه محصولات ما کاهش داشته است، کار ما بیشتر با مسافران و گردشگران خارجی ارتباط مستقیم داشت و برای فروش تولیدات خود فصل خاصی مدنظر نبود و در زمستان و حتی اوج تابستان مشکلی نداشتیم، چون بیشتر مسافران و گردشگران عرب زبان تولیدات ما را خریداری می‌کردند، ولی با شیوع کرونا و نبود مسافران و گردشگران خارجی در حال حاضر بیشتر خریداران تولیدات ما از مشهد هستند و، چون محصولات ما بیشتر زمستانی است فقط در فصل زمستان خریدار مشهدی داریم، سایر ماه‌های سال فروش ندارد، ولی قبل از کرونا مسافران و گردشگران خارجی در اوج تابستان هم کلاه، پالتو و کت پوست خریداری می‌کردند.
بیشتر بخوانید
وی دوران خوش رونق بازار پوستین‌دوزی در دوره قبل کرونا را اینگونه توصیف کرد: قبل از شیوع بیماری کرونا، ما به کشور‌های ترکیه و عراق یک سری از محصولات تولیدی خود را صادر می‌کردیم و مسافران و گردشگرانی هم که به شاندیز رفت و آمد داشتند از کشور‌های عرب زبان مثل؛ بحرین، کویت، عمان، قطر و عراق بودند که تولیدات هنر پوستین دوزی ما را خریداری و به عنوان سوغات به کشور‌های خود می‌بردند.
بازار بین المللی بعثت طرقبه از جمله بازار‌های معروف شهرستان است که محبوبیت این بازار و محصولات آن برای مسافران خارجی به ویژه عرب زبانان بیشتر از مسافران داخلی است؛ مسافران عرب زبان خریداران پای ثابت و مشتاق محصولات این بازار بوده و هستند، تا قبل از شیوع بیماری کرونا این بازار هر روز تعداد زیادی مسافر و گردشگر را به خود می‌دید که بیشترین خرید آن‌ها از محصولات خشکبار مرغوب تولیدی شهر طرقبه و صنایع دستی آن بود، اما حالا اینجا هم همانند سایر بازار‌های گردشگری و توریستی از گزند این ویروس بی رحم در امان نبوده و یکسال اندی است که در بدترین شرایط ممکن به سر می‌برد؛ برای آگاهی از وضعیت این بازار در قبل و بعد از شیوع بیماری کرونا، به سراغ گفتگو با مدیریت این بازار رفتیم.
جعفر نژاد مدیر بازار بین المللی بعثت طرقبه در تشریح وضعیت این بازار و خسارات ناشی از شیوع بیماری کرونا بیان کرد: بیشترین خسارات در این بازار به واحد‌های عرضه و فروش خشکبار وارد شده است که بسیاری از اجناس خراب و دور ریخته شدند.
وی با اشاره به اینکه بازار بین المللی بعثت طرقبه حدود ۱۱۵ واحد بزرگ و کوچک عرضه و فروش محصولات مختلف دارد، تصریح کرد: بیشترین واحد‌های این بازار مخصوص عرضه و فروش خشکبار تولیدی و مرغوب طرقبه و سایر شهرستان‌ها و انواع نقره جات است، حدود ۲۰ تا ۲۵ واحد فروش در ایام شیوع بیماری کرونا در بازار بعثت تعطیل شدند که هم اکنون در حال بازگشایی مجدد هستند.
وی با بیان اینکه از ابتدای شیوع کرونا تاکنون هیچ‌گونه کمک یا حمایتی از طرف مسئولان و مدیران شهری و شهرستانی و تسهیلات دولتی برای این بازار باتوجه به تعطیلی‌های مکرر شرایط کرونایی وجود نداشته است، اظهار کرد: در زمینه اجاره بها هم فقط خود مالکان همکاری داشته اند و اکثرا در ایام تعطیلی بازار به دلیل شرایط کرونایی، اجاره بها را بخشیدند حتی بعضی از مالکان اجاره بهای ماه‌های بعد از تعطیلی‌ها را نیز تا ۵۰ درصد بخشیدند، حدود ۱۵ تا ۲۰ واحد بودند که اجاره چندین ماه را بعد از تعطیلی و بازگشایی مجدد بازار از مستاجران خود نگرفتند و باقی مالکان هم با ۵۰ درصد تخفیف اجاره‌بها را گرفتند، اما مدیران و مسئولان شهرستان در طول یکسال و اندی از زمان شیوع بیماری کرونا، هیچ‌گونه کمک وحمایت و اقدامی در جهت کمک به این بازار بین المللی شهر طرقبه در رفع خسارات وارد شده نداشتند.
مدیر بازار بین المللی بعثت طرقبه با اشاره اینکه تا قبل از شیوع بیماری کرونا ۲ گروه مسافر و گردشگر داخلی و خارجی به این بازار ورود داشته اند، گفت: گردشگران خارجی بیشتر از کشور‌های بحرین، کویت، امارات، قطر و عراق بودند و مسافران کشور‌های بحرین و کویت بیشترین ورودی را داشته‌اند، مسافران کشور‌هایی مثل ژاپن هم در طول سال ۳ بار به از این بازار دیدن می‌کردند، محصولات خشکبار مرغوب تولیدی شهرستان و نقره‌جات که در این بازار عرضه می‌شود مورد استقبال خوب گردشگران بود.
قبل از شیوع بیماری کرونا، روزانه حدود ۴۰۰ نفر ورودی مسافران عرب زبان به بازار بعثت داشتیم
جعفرنژاد اظهار کرد: قبل از شیوع بیماری کرونا و تعطیلی تورهای مسافرتی، ۳ روز در هفته مخصوص تورهای مسافران عرب زبان بود که بالاترین آمار ورودی به بازار بعثت را داشتند تقریبا روزانه ۴۰۰ نفر مسافر عرب زبان به این بازار ورود داشتند.
وی با اشاره به اینکه فروردین ماه و سه ماهه تابستان از پر رونق‌ترین ماه‌های حضور گردشگر در بازار بعثت بوده، تاکید کرد: بازار بین المللی بعثت طرقبه که از دی ماه ۱۳۷۹ افتتاح و فعال شده است به دلیل آنکه ورودی آن مسافران تورهای گردشگری است نسبت به تمام بازار‌های اطراف بیشترین خسارات را از شیوع بیماری کرونا متحمل شده است، چون تمام تورهای گردشگری داخلی و خارجی به مقصد این بازار با شیوع کرونا لغو شد.
حسن زمزمی شاندیز، فعال در حوزه صنایع دستی و عرضه محصولات هنرهای دستی شهر شاندیز با اشاره به اینکه هنرهای تولیدی شهر شاندیز از پوست قدمت طولانی دارد، بیان کرد: در تاریخ آمده که آلمانی‌ها زمانی که می‌خواستند کشور روسیه را تصرف کنند، چون منطقه سرد بوده از پوستین‌های شاندیز استفاده می‌کردند، برای قدمت هنر پوستین دوزی در شاندیز نمی‌توان تاریخ مشخصی گفت، عده‌ای آن را مربوط به دوران جنگ جهانی اول و عده‌ای دیگر آن را مربوط به اواسط جنگ جهانی اول و دوم می‌دانند به هر حال قدمت و ریشه این هنر شاندیز تاریخ طولانی دارد که به مرور زمان یک سری تغییر و تحولاتی در خود داشته است.
این فعال هنرهای دستی و تولیدی شاندیزی در ادامه با اشاره به اینکه قبل از شیوع کرونا یک سری از مشتر‌های صنایع دستی شاندیز منحصرا زائرانی بودند که از نقاط مختلف ایران به مشهد مشرف می‌شدند، تصریح کرد: این زائران پس از تشرف به مشهد به شهرستان ما هم می‌آمدند و خرید‌هایی داشتند، اما یک سری دیگر از خریداران محصولات تولیدی صنایع دستی شهر شاندیز، مسافران و گردشگران خارجی بودند که به شاندیز می‌آمدند مثل گردشگران و مسافران کشور‌های بحرین و عربستان که در رفت و آمد به این شهر خرید‌هایی از این فروشگاه‌های عرضه محصولات هنر‌ها و صنایع دستی داشتند.
وی افزود: با شیوع ویروس کرونا، فروش کلی و خوب محصولات صنایع دستی به صورت کامل حذف شدند و در صنعت پوستین دوزی شاندیز و صنایع دستی طرقبه شاندیز حدود ۴۰ الی ۵۰ درصد خروجی داشتیم بدون ورودی یعنی این‌ها پروانه‌هایی بودند که باطل شد و همه کسانی که حدود ۴۰ یا ۵۰ سال در این حرفه مشغول فعالیت بودند، ولی سختی شرایط امرار معاش و مشکلاتی که به دلیل شیوع کرونا پیش آمد باعث شد که آن‌ها از این حرفه خارج شوند و دیگر در این عرصه فعالیت نکنند.
زمزمی شاندیز با اشاره به اینکه اداره میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری شهرستان و شهرداری شاندیز یک سری تعاملاتی با فعالان این عرصه در جهت حمایت و کمک داشته‌اند، تاکید کرد: باز هم آن حالت فروشی که گردش مالی خوبی داشته باشد و ما بتوانیم از این راه امرار معاش کنیم در حال حاضر نزدیک صفر است که یک دلیل رکود بازار هنرهای دستی، شیوع کرونا است.
وی با اشاره به اینکه در شرایط پیش آمده به دلیل ویروس کرونا فقط ادارات میراث فرهنگی و اتاق اصناف شهرستان تاحدودی حامی فعالان حوزه صنایع دستی بودند، بیان کرد: از ارائه تسهیلات دولتی هم به ما اعلام شد وامی به نام «وام کرونا» پرداخت می‌شود ما هم دنبال وام رفتیم و پیگیری‌هایی را انجام دادیم و بعد از نامه نگاری‌ها و پیگیری‌های طولانی اعلام کردندحدود ۶ میلیون تومان وام به ما تعلق می‌گیرد این وام با آین همه وسعت کار و سابقه فعالیت ما و سختی شرایطی که درآن هستیم، هیچ دردی از ما را دوا نکرد.
نبود مسافران خارجی بازار‌های فروش صنایع دستی طرقبه شاندیز را به مرز نابودی کشانده است این تنها عنوانی است که بعد از یک روز حضور در فروشگاه‌های صنایع دستی این شهرستان و نشستن پای درد دل فعالان این حوزه برای این گزارش می‌توانم بیان کنم؛ کرونا نفس صنایع دستی طرقبه شاندیز را به شماره انداخته و حمایتی از طرف مسئولین مربوطه وجود ندارد.
منبع : فارس
انتهای پیام// ف.غ