به گزارش خبرنگار گروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان از کرمان، «ید» از نظر تغذیه‌ای، ریز مغذی است که نقش موثری بر اعمال حیاتی بدن دارد و مهمترین کار آن در ارتباط با غده تیروئید و ساخته شدن هورمون‌های تیروئید است. به بهانه چهارم خردادماه (۲۵ می) روز جهانی تیروئید به اهمیت پیشگیری از کمبود ید و عوارض آن و زیان‌های استفاده از نمک‌های غیر استاندارد می پردازیم.
دکتر بهروز طلائی عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی کرمان و متخصص تغذیه گفت: هورمون‌های تیروئید در تنظیم متابولیسم بدن از جمله: سوخت و ساز مواد غذایی، حفظ دمای بدن، تولید انرژی، عملکرد طبیعی مغز و عملکرد طبیعی سلول‌ها نقش دارند.
او بیماری گواتر، کم کاری تیروئید، کرتینیسم، اختلال در تولید مثل، مرگ و میر کودکان و کاهش ضریب هوشی را از اختلالات ناشی از کمبود ید برشمرد.
طلائی افزود: بیماری گواتر قابل رؤیت‌ترین نشانه کمبود ید است و شیوع گواتر هم در جامعه وجود دارد.
او آسیب‌های مغزی، عقب ماندگی‌های جسمی و روانی و مرگ و میر کودکان را از عوارض جدی‌تر ناشی از کمبود ید عنوان کرد.
این متخصص تغذیه تصریح کرد: بررسی گواتر و تعیین ید ادرار از روش های ارزیابی شدت کمبود ید است.
طلائی با اشاره به اینکه مصرف نمک یددار مناسبت‌ترین راه پیشگیری از کمبود ید است، بیان کرد: قدیمی ترین، مناسب‌ترین و کم خرج‌ترین روش پیشگیری و مبارزه با اختلالات کمبود ید، مصرف نمک ید دار است.
او با اعلام اینکه نمک‌های تصفیه شده، چون خلوص بالایی دارند بنابراین ید موجود در آن بهتر حفظ می‌شود، گفت: نمک‌های ید دار نباید به مدت طولانی در معرض نور خورشید و یا رطوبت قرار بگیرند، چون به راحتی ید از دست می‌رود.
این عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی کرمان تأکیدکرد: نمک‌های ید دار در ظروف پلاستیکی، چوبی، سفالی و شیشه‌ای که سرپوش دارند نگهداری شود و حتما در هنگام خرید تاریخ مصرف نمک و پروانه ساخت وزارت بهداشت را بررسی کنید.
طلائی افزود: حرارت و طبخ غذا باعث تخریب ید موجود در نمک می‌شود؛ بنابراین نمک ید دار در مرحله پایانی طبخ غذا اضافه شود تا ید موجود در آن حفظ شود.
او تصریح کرد: در نمک، ناخالصی‌هایی وجود دارد به همین دلیل توصیه می‌شود که نمک‌های تصفیه شده استفاده شود.
طلائی بیان کرد: ناخالصی‌هایی مانند سولفات کلسیم یا سولفات منیزیم که هم رنگ نمک است، گل و لای که باعث تیرگی رنگ نمک می‌شود، همچنین شامل فلزات سنگین مثل سرب، جیوه، کادمیوم، آرسنیک است که مضرات بسیاری برای سلامت بدن دارند، پس توصیه بر این است از نمک‌های ید دار تصفیه شده استفاده شود.
این متخصص تغذیه به بیان عوارض مصرف نمک‌های تصفیه نشده پرداخت و گفت: مصرف نمک‌های تصفیه نشده عوارض بسیاری در کبد، کلیه و ریه دارد و چون ناخالصی‌های زیادی دارند شوری نمک مشخص نمی‌شود، به همین دلیل مصرف این نمک‌ها بیشتر می‌شود؛ بنابراین خطر فشار خون و بیماری‌های قلبی و عروقی هم بیشتر می‌شود.
طلائی کاهش جذب ریز مغذی‌های دیگر مثل آهن و روی را به دلیل ناخالصی که در نمک وجود دارد، عنوان کرد و افزود: از نظر منابع غذایی ید، جلبک دریایی، میگو، صدف، انواع ماهی‌های آب شور از منابع خوب ید هستند؛ ولی دانه‌های غلات، حبوبات و میوه‌ها از نظر ید خیلی فقیرند.
او با بیان اینکه برخی از مواد غذایی حاوی موادی به نام گواتروژن هستند که مصرف مداوم آن، فرد را مستعد اختلالات تیروئید می‌کند، تصریح کرد: در اصل این گواتروژن‌ها جذب یا مصرف ید در غده تیروئید را مختل می‌کند و در حقیقت، غذا‌هایی مانند انواع کلم، شلغم، بادام زمینی، سیب زمینی قرمز، لوبیا، سویا که به صورت خام مصرف می‌شوند، حاوی مواد گواتروژن هستند.
طلائی با تأکید بر اینکه نمک‌هایی مورد استفاده قرار بگیرد که تصفیه شده باشد، بیان کرد: نمک تصفیه نشده فلزات سنگین دارند که می‌تواند به بدن آسیب بزند.
او نیاز به ید روزانه، در دوران بزرگسالی را ۱۵۰ میکروگرم، در دوران بارداری ۲۲۰ میکرو گرم و در دوران شیردهی ۲۹۰ میکروگرم اعلام کرد.
انتهای پیام/ب