تهدیدها و فرصت های FATF برای اقتصاد کشور/ نرخ ارز در چه رقمی به تعادل می رسد؟

به گزارش خبرنگار اقتصاد و انرژی گروه اقتصادی باشگاه خبرنگاران جوان، علی سعدوندی استادیار سابق دانشگاه وولوونگ استرالیا و حجت الله عبدالملکی اقتصاددان و عضو هیئت علمی دانشگاه امام صادق (ع) ،  یک مناظره اقتصادی در استودیوی باشگاه خبرنگاران جوان داشتند.

در ابتدا سعدوندی در خصوص مسئله FATF تصریح کرد: این مسئله حقوقی است و  احتیاج به ارائه نظر کارشناسان در محیط آرام و بی صدا دارد. ممکن است مسائل خاصی پیش بیاید و  نباید این مباحث سیاسی شود. دغدغه هایی که در این خصوص وجود دارد می تواند وارد باشد.

او ادامه داد: اگر تحریم ها لغو شود  مسئله FATF هم حل می شود .راهکاری برای حل این مسئله وجود دارد اما ما اطلاع دقیق نداریم که در زمان وزیر سابق اقتصاد چه تضمین هایی در FATF داده شده و در این باره جای نگرانی وجود دارد.

سعدوندی در پاسخ به این سوال که شما موافق پذیرش یا رد FATF هستید، گفت: هیچ کدام. برای حل این مسئله راه حل سوم  وجود دارد. ما هم باید همانند کشورهای چین و روسیه در این مسئله رفتار کنیم و راه حل همکاری را دقیق تر تبیین کنیم، یعنی وارد FATF شویم اما با دقت پیش برویم.

بیشتر بخوانید

پخش زنده مناظره اقتصادی؛ اصلاح ساختار اقتصاد ایران در سایه انتخابات ۱۴۰۰

FATF حلقه آخر تکمیل زنجیره تحریم علیه مردم ایران است

در ادامه برنامه عبدالملکی بیان کرد: داستان FATF یک  مسئله سیاسی- اقتصادی است . FATF حلقه آخر تکمیل زنجیره تحریم علیه مردم ایران است. FATF مجموعه ای بین المللی برای مقابله با پولشویی است که قواعدی برای کشورهای مختلف تعیین کرده است.  واقعیات این نهاد این نیست که بخواهد جلوی پولشویی را بگیرد چراکه ۲ تریلیون دلار پولشویی در دنیا صورت می گیرد و وارد شبکه بانکی می شود. بیش از ۷۰ درصد این پولشویی در آمریکا و اروپا صورت می گیرد و جریان عظیم پولشویی از چشم این مجموعه پنهان می ماند.

او ادامه داد: همه این کشورها داعش را به عنوان تروریست پذیرفته اند  اما به عربستان که داعش را حمایت مالی می کند کاری ندارند. در کل مجموعه قواعدی در چارچوب  عقاید خودشان تنظیم کرده اند  و به عنوان ابزاری برای فشار به سایر کشورها از آن استفاده می کنند.

این کارشناس اقتصادی گفت: آمریکا دید که تحریم ها علیه ایران جواب نمی دهد و روی FATF فشار آوردند. این برنامه ای که ارائه دادند تنها یک اکشن پلن برای ایران است.نکته اصلی این است که بعد از این که اینها را اجرا کردیم،  باید دوباره باید بررسی بکنند که چیز دیگری هم هست که به آن اضافه شود یا نه.

او افزود: قواعدی که اینها می گویند عاقلانه نیست و  مخالف قانون اساسی ما است. به طور مثال ما حزب الله لبنان را به عنوان  تروریست قبول نمی کنیم.

عبدالملکی تاکید کرد: FATF نه در دولت فعلی و نه در دولت بعدی نباید اجرایی شود.

تضمین هایی که در خصوص FATF داده شده درست نبوده است

در ادامه سعدوندی  بیان کرد: برداشت من هم این بوده که تضمین هایی که در خصوص FATF داده شده درست نبوده و به جاهای خوبی نمی رسد. اما یک سری افراد کامل  آن را رد می کنند و  یک سری هم کامل آن را تایید می کنند، بنده راه سوم را مطرح کردم.

او ادامه داد: FATF هم مثل سایر معاهدات بین المللی ابزار حقوقی است، هر کشوری که هوش بهتری داشته باشد از این  ابزار بهره بیشتری می گیرد و برنده می شود. آقای عبدالملکی می گوید در این خصوص باید انفعال داشته باشیم و هرچه آمد رد کنیم اما بنده معتقدم باید تعامل داشته باشیم. سیاست های اقتصادی ما  سال هاست تغییر نکرده یا افراط داشتیم یا تفریط باید  راه وسط را در پیش بگیریم. انفعال یعنی در مقابل بازی آنها تسلیم مطلق شویم.

عبدالملکی در ادامه پاسخ داد: انفعال آن چیزی است که الان دولت انجام می دهد. ما  از چند سال قبل داشتیم در مورد FATF صحبت می کردیم آنها حرف زور می گفتند و ما قبول نکردیم.

آثار تحریم داخلی بسیار بیشتر از تحریم های خارجی است

سعدوندی در ادامه  با اشاره به ارزپاشی های اخیر دولت بیان کرد: این بار ارزپاشی به راحتی انجام نمی شود زیرا هزینه زیادی دارد. من قراردادهای آتی را به ایران آوردم. بهترین قرارداد آتی روی سکه بود که می توانستیم روی ارز هم داشته باشیم.

او افزود: آثار تحریم داخلی بسیار بیشتر از تحریم های خارجی است. طی دو سال گذشته هیچ فعالیت مانع زدایی از تولید صورت نگرفته است.

این کارشناس اقتصادی ادامه داد:  دولت سعی دارد دلار را بین ۲۰ هزار تا ۲۵ هزار تومان نگه دارد تا تورم را به زیر ۵ درصد برساند .

قیمت تعادلی ارز ۱۷ هزار تومان است

در ادامه عبدالملکی اظهار کرد: اکنون قیمت تعادلی ارز ۱۷ هزار تومان است. ارزی که ۴۲۰۰ تومان تعیین شد و به دنبال آن سیستم ارزی کشور به هم ریخت، به ارز جهانگیری مشهور شد و کسی از آن پیروی نکرد. امروز نیز  جهانگیری گفت من تصمیم گیرنده نبودم و مصوبه شورای سران قوا بوده است.

او ادامه داد: در اقتصاد مقاومتی نرخ ارز سرکوب نمی شود. کسی نرخ ارز را بالا یا پایین نگه نمی دارد بلکه با تقویت صادرات نرخ ارز پایین می آید. پس یک اصل اساسی تقویت صادرات است.

این کارشناس اقتصادی افزود: بانک مرکزی می گوید می خواهیم نرخ ارز را پایین بیاوریم اما نمی شود.

عبدالملکی بیان کرد: هدف از  ارز ۴۲۰۰ تومانی این بوده که مصرف کننده کالای اساسی اش را با این ارز تامین کند اما این اتفاق نیفتاد. در یک جمع بندی آماری حدود ۳۰۰ هزار میلیارد تومان از این ارز ۴۲۰۰ تومانی رانت ایجاد شده است.

او ادامه داد: اگر سامانه نیما را رها کنیم و عرضه و تقاضا شکل بگیرد به نظر من قیمت ارز، ۱۷ هزار تومان خواهد بود. حتی ممکن است به زیر ۱۷ هزار تومان هم برسد. اجرای این برنامه در همین دولت نیز امکان پذیر است.

 سیاست های ارزی ما مشکل دارد

سعدوندی اظهار کرد: در یک نظر سنجی برای تعیین نرخ ارز از اقتصاد دانان،  پیش بینی قیمت های زیر ۳۵۰۰ تا ۴۸۰۰ و بالای ۷۰۰۰  تومان برای دلار عنوان شده بود. یک نفر رای بالای ۷ هزار تومان را داده بود و من بودم.

او در ادامه بیان کرد: دو نوع صادرات داریم؛ صادرات ثروت و صادرات معدنی. در شرایطی که صادرات ثروت انجام می شود بدون اینکه مالیات درستی دریافت شود، این گونه سیاست ها در نهایت به بیماری هلندی ختم می شود.

این کارشناس اقتصادی بیان کرد: باید برای این وضعیت خدا را شکر کرد. می توانست بسیار بدتر از این باشد.

او افزود: سامانه نیما بازار نیست بلکه نا بازار است. ما خودمان نیز یک تحریم روی تحریم ها گذاشته ایم. در سایر کشورها از طریق سیاست های ارزی از مالیات حمایت می کنند.

سعدوندی اظهار کرد: از طریق موانع مالیاتی نمی توان صادرات را کنترل کرد اما از طریق سیاست های ارزی امکان پذیر است. اگر ارز بالا رفت به دلیل این است که سیاست های ارزی ما مشکل دارد.

او افزود: باید نرخ ارز را به صورت تصنعی بالا نگه داریم.

ارز را نباید به صورت تصنعی دستکاری کرد

عبدالملکی در این خصوص تصریح کرد: ارز را نباید به صورت تصنعی دستکاری کرد. صادرات که افزایش یابد خود به خود نرخ ارز پایین می آید. ارز را باید در نرخ متعادلی نگه داریم تا خود تولید کننده نیز با آن همراهی کند.

او با اشاره به رمز ارزها بیان کرد: ما باید با این واقعیت مواجه شویم. پدیده رمز ارزها بسیار به دور زدن تحریم ها کمک می کند. اما در صورتی که به بازاری برای سفته بازی تبدیل شود، تهدید آمیز است‌ و نیاز است که بانک مرکزی در آن ورود کند.

امسال رکورد تورم جا به جا شد

سعدوندی در ادامه  تصریح کرد: کشور ما دچار بیماری هلندی است، دچار نفرین منابع است. تجارت خارجی باید آزاد شود تا نرخ ارز به نرخ تعادلی برسد. اگر نرخ ارز را کاهش دهید فقط نرخ کالاهای خارجی پایین می آید. فعلا نباید ارز پاشی کوتاه مدتی صورت بگیرد. امسال رکورد نرخ تورم را جابه جا کرده ایم.

عبدالملکی اظهار کرد: دچار نقدینگی سنگینی هستیم که راهی تولید نشده است. نرخ رشد اقتصادی منفی بوده و به طور خالص حدود ۳۰۰ هزار نفر شغل را از دست داده ایم. طبیعی است که تورم ۵۰ درصدی داشته باشیم.

او ادامه داد: اگر همین منوال پیش برود سال بعد نیز به همین صورت خواهد بود‌. در حوزه نقدینگی باید دو اقدام صورت بگیرد؛ مدیریت خلق نقدینگی و مدیریت هدایت نقدینگی به سمت تولید.

او افزود: بخش زیادی از خلق پول به نفع بانک هایی است که به بنگاه داری مشغول هستند.

این کارشناس اقتصادی بیان کرد: اگر موانع تولید برداشته شود، تولید خود به خود سود ده خواهد شد. معوقات بانکی زیادی داریم که خودش موجب خلق پول خواهد شد.

او ادامه داد: بانک ها خودشان معوقات بانکی شان را زیاد می کنند. دولت بعدی باید بر روی این فساد زدایی ها در نظام بانکی تمرکز کند.

اقتصاد کشور درگیر بیماری هلندی است

سعدوندی بیان کرد: هدایت نقدینگی امکان پذیر است و به سمتی می رود که بیشترین سود دهی را داشته باشد. بخش عمده سیاستگذاری های اقتصادی در دنیا بر همین موضوع تاکید دارند.

او گفت: کاندیدای ریاست جمهوری باید کسری بودجه دولت، معیشت سخت خانوار و بیماری هلندی را درمان کند. در کشوری هستیم که دهک های ۸ تا ۱۰ نیز دچار فقر هستند. اکثر اقتصاد دان ها باورشان این است که این مشکلات اقتصادی راه حل ندارند.

او افزود:من باورم این است که می توان این مشکلات را حل کرد. راه حل نیز این است که تا زمانی که بیماری هلندی داشته باشیم، همه قیمت ها افزایش می یابد و به دنبال آن رشد جمعیت و ... نیز متاثر خواهند شد.

این کارشناس اقتصادی گفت: باید بیماری هلندی را درمان کنیم. امیدواریم که بازار ارز ما شناور شود. به شرط اینکه بودجه ارزی از بودجه ریالی تفکیک شود. سپس ارز حاصل از صادرات نفت را وارد اقتصاد نکنیم. با این ارزها به عنوان مثال راه آهن می سازیم.

او در پایان اشاره کرد: این ارزها باید صرف تامین زیر ساخت ها شود. به دنبال آن رشد اقتصادی حاصل می شود و نرخ رشد تشکیل سرمایه نیز باز خواهد گشت.

انتهای پیام/